Bojownikom niepodległości

Adam Gręplowski

(1900-1942)

gręplowski adamUrodził się 4 listopada 1900 r. w Krakowie. Syn Józefa, inspektora policji, i Rozalii z Kucielów (?). Brat Franciszka (zob.).

Uczeń gimnazjum.

W czasie I wojny światowej od 29 maja 1917 r. w Legionach Polskich.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od września w Polskim Korpusie Posiłkowym. Od 28 grudnia służył w oddziale uzupełniającym part. Na początku 1918 r. miał zostać przeniesiony do 2 puł LP. W następstwie przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918) internowany przez Austriaków w Bustyahaza.

Zwolniony, 12 kwietnia 1918 r. wcielony do armii austro-wegięrskiej. Służył w 20 pp. Walczył na froncie włoskim. Należał do Organizacji „Wolność”, stanowiącej ekspozyturę POW w armii austriackiej.

Od grudnia 1918 r. w 2 puł w Bielsku. W jego szeregach (potem: 2 pszwol) brał udział w wojnie z bolszewikami. Po jej zakończeniu przeniesiony do rezerwy. Z dniem 1 lipca 1925 r. mianowany ppor. rez. kaw., 1 stycznia 1935 r. awansował na por. rez. kaw.

W niepodległej Polsce ukończył Wydz. Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego i Szkołę Nauk Politycznych przy tym wydz., uzyskując doktorat.

Pracował w administracji skarbowej w Rybniku. Od 1925 r. pracował jako pomocnik referenta w Izbie Okręgowej Kontroli w Krakowie. W lipcu 1926 r. awansował na referenta. Na początku stycznia 1929 r. uzyskał stopień radcy. W 1939 r. zajmował stanowisko naczelnika wydz. Był też członkiem komisji rewizyjnej Rady Miejskiej Krakowa.

Wieloletni prezes Stow. Słuchaczy Uniwersytetu Jagiellońskiego. Członek Zw. Organizacji Wolność i Uczestników Walk o Niepodległość w Formacjach b. a[rmii] a[ustriackiej]. Był członkiem sądu koleżeńskiego organizacji.

Podczas II wojny światowej w 1939 r. zmobilizowany do WP, był dowódcą II plut. kawalerii dywizyjnej 6 DP. Walczył w składzie Armii „Kraków” od Małopolski po Lubelszczyznę. Po zakończeniu walk powrócił do Krakowa. Pracował w urzędzie kontroli w Zarządzie Miasta Krakowa. 16 kwietnia 1942 r. aresztowany przez Niemców, 25 kwietnia został osadzony w obozie koncentracyjnym w Auschwitz (nr więźnia 33 121)..

Rozstrzelany 27 maja 1942 r. w obozie.

Odznaczony złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości, pośmiertnie otrzymał Krzyż Walecznych.

Żonaty, miał dwóch synów m.in. Marka oraz córkę Teresę.

Jest wymieniony na tablicy w hali Urzędu Miasta przy pl. Wszystkich Świętych poświęconej pamięci pracowników magistratu poległych i pomordowanych w czasie II wojny światowej.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 171/1933
Źródła

Adam Gręplowski, w: Archiwum terroru nazistowskiego i komunistycznego w Krakowie 1939-1956, www.krakowianie1939-56.mhk.pl/pl/archiwum,1,greplowski,1022.chtm [dostęp 3 I 2021]; J. Giza, Organizacja „Wolność” 1918. Polska konspiracja niepodległościowa w cesarsko-królewskiej armii podczas I wojny światowej i losy jej bohaterów, Kraków 2011; K. Meus, Ł.T. Sroka, Delegatura NIK w Krakowie,  www.cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-55e490ba-bd6d-490e-86db-925736ea5fa1/c/141-170.pdf [dostęp 3 I 2021]; „Monitor Polski” nr 171/1933; Rocznik oficerski rezerw 1934; R. Rybka, K. Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Kraków 2003.