Bojownikom niepodległości

Aleksander Bogusławski

(1887-1963)

Urodził się 27 maja 1887 r. w Budkowie pow. Piotrków. Syn Baltazara, rolnika, i Józefy z Gajdów.
W latach 1900-1905 uczył się w szkole miejskiej w Piotrkowie. W tym czasie wstąpił do Zw. im. J. Kilińskiego. Uczestnik strajku szkolnego (1905 r.). Uczestniczył w kolportażu nielegalnej prasy. Aresztowany przez władze rosyjskie, od kwietnia do czerwca 1906 r. był więziony w Piotrkowie, a potem pozostawał pod dozorem policyjnym. W 1907 r. ukończył Warszawskie Kursy Pedagogiczne.
Od 1907 r. pracował zawodowo jako nauczyciel szkół powszechnych kolejno w Rzeźnicy, Okołowicach koło Radomska i Żarnowicy. Należał do Tow. Nauczycieli Królestwa Polskiego i Litwy.
Był współorganizatorem spółdzielczości; m.in. w 1911 r. zorganizował pierwszą na terenie powiatu piotrkowskiego spółdzielnię mleczarską w Żarnowicy.
W 1912 r. był jednym z organizatorów Narodowego Zw. Chłopskiego. Od tego też roku należał do „Zarzewia” – przewodniczył sekcji wiejskiej w Oddziale Kraków – oraz do PDS. Współpracował z pismami „Zorza”, „Tygodnik Polski”, „Wiadomości Codzienne”.
W 1912 r. ponownie aresztowany przez władze rosyjskie i więziony w Sosnowcu. Następnie uwolniony.
W 1914 r. sprawował funkcję emisariusza Konfederacji Polskiej na terenie Lubelszczyzny i Chełmszczyzny.
Po wybuchu I wojny światowej w 1915 r. wstąpił do Legionów Polskich.
Odkomenderowany do działalności politycznej, był redaktorem nielegalnego pisma „Do broni”, a od 1916 r. „Polski Ludowej” w Lublinie i „Wyzwolenia” w Warszawie (od 1917 r.).
Od 1918 r. pracował jako referent ds. samorządowych w Biurze Pracy Społecznej.
Latem 1920 r. zgłosił się ochotniczo do WP. W składzie 201 pp Armii Ochotniczej uczestniczył w walkach z bolszewikami. Ranny pod Ostrowią Łomżyńską. Następnie był delegatem Biura Propagandy przy Prezydium Rady Ministrów na terenie województwa łódzkiego.
Działacz samorządowy. Był członkiem Państwowej Rady Samorządowej, członkiem Zarządu Głównego Funduszu Bezrobocia, współorganizatorem i członkiem zarządów Zw. Sejmików Powiatowych (do 1933 r. wchodził w skład redakcji „Samorządu”), Zrzeszenia Samorządów Powiatowych, Zw. Powiatów RP, członkiem władz Centralnego Zw. Kółek Rolniczych.
Działacz ruchu ludowego; od 1917 r. należał do PSL-Wyzwolenie (członek Zarządu Głównego), od 1920 r. PSL-Piast (sekretarz Zarządu Głównego i członek Rady Naczelnej), a od 1923 r. ponownie do PSL-Wyzwolenie (członek Zarządu Głównego).
Jednocześnie prowadził działalność wśród młodzieży wiejskiej. W latach 1919-1920 redagował pismo „Drużyna”. Należał do władz Centralnego Zw. Młodzieży Wiejskiej (od 1919 r. członek Zarządu Głównego, potem jego wiceprezes).
Po zjednoczeniu ruchu ludowego (1931 r.) w Stronnictwie Ludowym. Członek Rady Naczelnej (od 1933 r. do wojny) i Naczelnego Komitetu Wykonawczego (1936-1938).
W latach 1922-1935 sprawował funkcję posła na Sejm RP. W 1922 r. wybrany z listy państwowej, a w r. 1928 i 1930 w okręgu wyborczym nr 25 (Biała Podlaska). Należał kolejno do klubów PSL-Piast, Zw. Polskich Stronnictw Ludowych (od 1923 r.), PSL-Wyzwolenie (od 1926 r.), Klubu Parlamentarnego Partii Chłopskich (od 1930 r.) i Stronnictwa Ludowego (od 1931 r.).
Podczas II wojny światowej brał udział w działalności konspiracyjnej. Zajmował funkcję przewodniczącego komisji administracyjno-samorządowej Centralnego Kierownictwa Ruchu Ludowego oraz był zastępcą okręgowego delegata Rządu RP na województwo warszawskie.
W latach 1945-1947 był posłem do Krajowej Rady Narodowej.
Po wojnie należał do PSL. W 1946 r. został przewodniczącym Głównego Sądu Partyjnego. Przeciwstawiał się komunistom, za co w końcu tego roku na krótki okres czasu aresztowano go.
Od 1949 r. członek ZSL. Współpracował z Komisją Historyczną Naczelnego Komitetu ZSL.
Zmarł 6 lipca 1963 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Wojskowym na Powązkach kwat. II B-30.
Odznaczony Medalem Niepodległości, w PRL otrzymał order Odrodzenia Polski 3 kl.
Żonaty (od 1917 r.) z Janiną Świechowską.
Jego pamięci poświęcono tablicę umieszczoną na rodzinnym domu.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1938
Źródła

J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; J. Konefał, Legiony Polskie w Lubelskiem 1914-1918, Lublin 1999; „Monitor Polski” nr 64/1938; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 1998; Słownik Biograficzny Działaczy Ruchu Ludowego, Warszawa 1989.