Bojownikom niepodległości

Aleksander Gajkowicz

(1897–1971)

Urodził się 1 maja 1897 r. w Wojstomiu na Wileńszczyźnie. Syn Floriana i Marii z Engelsonów.

Od 1899 r. mieszkał na terenie guberni archangielskiej.  W 1904 r. rozpoczął naukę w rosyjskiej szkole parafialnej. Po ukończeniu szkoły średniej studiował w Petersburgu, a potem w Kijowie i Warszawie, gdzie na Wydz. Inżynierii Lądowej politechniki uzyskał dyplom inżyniera.

W latach 1918-1919 służył w oddziale polskim na Murmaniu, z którym powrócił do kraju i w szeregach WP brał udział w wojnie z bolszewikami. Po jej zakończeniu przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako por. rez. piech. z 1 czerwca 1919 r.

W niepodległej Polsce mieszkał w Warszawie. Pracował m.in. jako inżynier w zarządzie dróg miejskich. W 1938 r. kierownik zarządu drogownictwa w pow. warszawskim. Był budowniczym dróg i mostów, współtwórca nowoczesnego drogownictwa w Polsce.

Członek Polskiego Kongresu Drogowego, Zarządu Głównego Ligi Drogowej, Zw. Inżynierów Drogownictwa, drugi delegat z ramienia rządu polskiego w Stałej Komisji Międzynarodowego Kongresu Drogowego w Paryżu, członek Drogowego Instytutu Badawczego. Autor licznych prac specjsalistycznych.

Po II wojnie światowej dyrektor Dep. Dróg Kołowych Ministerstwa Komunikacji. Był też dyrektorem generalnym Centralnego Zarządu Dróg Publicznych i wiceministrem komunikacji. Z jego inicjatywy w 1955 r. utworzono Instytut Budownictwa Drogowego. Z jego osobą w latach 1945-1965 jest związana budowa 25 tys. km nowych dróg i modernizacja 32 tys. istniejących.

Współ założyciel Naczelnej Organizacji Technicznej, członek Komitetu Wykonawczego Światowej Organizacji Federacji Inżynierskich oraz Światowej Organizacji Kongresów Drogowych.

Zmarł 26 listopada 1971 r. w Warszawie. Pochowany na tamtejszym Cmentarzu Wojskowym na Powązkach kwat. B-2.

Odznaczony Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości, w PRL otrzymał order Sztandaru Pracy 2 kl. i Odrodzenia Polski 3 kl.

Jest patronem ulicy w Warszawie i Pułtusku, gdzie też znajdują się poświęcone mu tablice pamiątkowe.

Źródła

S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 64/1937; H. Zubala, Aleksander Gajkowicz. Wspomnienie, „Gazeta Wyborcza” dod. „Gazeta Stołeczna” nr 283/1996.