Bojownikom niepodległości

Aleksander Gniazdowski

(1883-1956)

Urodził się 8 września 1883 r. w Suwałkach. Syn Piotra i Aleksandry z Kowalewskich.

Ukończył szkołę powszechną i gimnazjum w rodzinnym mieście. Był wówczas (1898-1900) założycielem kółek oświatowych.

Związany z PPS ps. „Wujek”, był organizatorem kilku grup socjalistycznych w Suwałkach. Przemycał też nielegalną literaturę z terenów Wileńszczyzny. Zagrożony aresztowaniem, w grudniu 1902 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych.

Ukończył Instytut Techniczny Cooper Union Institute w Nowym Jorku, a następnie szkołe inżynierską przy Columbia University, uzyskując dyplom inżyniera mechanika.

Pracował jako inżynier konstruktor w różnych firmach amerykańskich.

W 1906 r. założył w Nowym Jorku Polski Instytut Ludowy, zajmujący się kształceniem polskich wychodźców. W 1910 r. założył misięcznik „Myśl”. W 1915 r. zorganizował Instytut Rzemieślniczy, prowadzący kursy zawodowe dla Polaków w zakresie ślusarstwa i obróbki drewna.

Od 1914 r. jako prof. inżynierii kierował Wydz. Mechanicznym Szkoły Inżynierskiej przy Uniwersytecie w Toledo, Ohio. W 1918 r. był założycielem Stow. Mechaników Polskich w Ameryce oraz wydawcą jego organu „Mechanika”. Starał się organizować kooperatywy w niepodległej Polsce, lecz nie przyniosło to efektów. W 1921 r. powrócił do Stanów Zjednoczonych.

Organizował i prowadził szkoły dla młodzieży polskiej. Na początku lat 30. ponownie podjął wykłady.

Członek Amerykańskiego Stow. Inżynierów Mechaników i Stow. Popierania Kształcenia Technicznego.

W 1935 r. powrócił do Polski i zamieszkał w Suwałkach.

Podczas II wojny światowej brał udział w działalności konspiracyjnej. Rychło aresztowany, został osadzony w obozie. Po uwolnieniu w 1945 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych.

Jako prof. inżynierii prowadził wykłady.

Zmarł 26 lutego 1956 r.

Odznaczony Medalem Niepodległości.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 258/1933
Źródła

B. Kępkowska, Inżynier Aleksander Gwiazdowski twórca Stowarzyszenia Mechaników Polskich w Ameryce, „Przegląd Pruszkowski” nr 1/2012; „Monitor Polski” nr 258/1933.