Aleksander Grzybowski

Urodził się 7 kwietnia 1879 r. we wsi Kołomań pow. Kielce. Syn Ignacego, rolnika, i Zuzanny z Kaniów. Brat Jana Dominika (zob.).

Ukończył szkołę elementarną, po czym wraz z ojcem pracował przy robotach kamieniarskich. Odbył obowiązkową służbę wojskową w armii rosyjskiej, po czym powrócił do dawnej pracy.

Od 1903 r. w PPS w Samsonowie ps. „Olek”. Podczas rewolucji 1905 r. na czele oddziału 27 grudnia rozbroił służbę leśną w Zagnańsku, Tumlinie i Kołomaniu. W nocy na 28 grudnia uczestniczył w akcjach na urzędy gminne i sklepy monopolowe w Samsonowie i Mniowie, w trakcie których rozbrojono strażników ziemskich. Następnej nocy brał udział w zdemolowaniu urzędu gminy, sklepu monopolowego, lokalu sądowego i rozbrojeniu strażników w Łopusznie oraz w rozbiciu sklepu monopolowego we wsi Promnik. 30 grudnia z oddziałem uniemożliwił sędziemu śledczemu przeprowadzenie dochodzenia w sprawie tych zajść, rozbrajając m.in. dwóch żandarmów. Aresztowany 3 stycznia 1906 r., podczas próby ucieczki został ciężko pobity. Więziony w Kielcach, a następnie w X pawilonie warszawskiej cytadeli. Wyrokiem warszawskiego Wojskowego Sądu Okręgowego z 16 sierpnia 1907 r. skazany na rok aresztu i czteroletni nadzór policji, a 3 kwietnia 1908 r. na dalsze półtora roku. Przebywał w więzieniu w Kielcach.

Zwolniony w lutym 1909 r., podjął działalność w Organizacji Bojowej PPS-Frakcji Rewolucyjnej. Uczestniczył w przygotowaniach do zamachu na gen. Sitina i rtm. Anienkowa. Aresztowany 26 czerwca, przez ponad dwa lata przebywał w więzieniu w Kielcach i Chęcinach, z tego przez siedem miesięcy był przetrzymywany w

specjalnej celi tzw. sekretce. Wyrokiem Warszawskiej Izby Sądowej na sesji wyjazdowej w Kielcach 1 stycznia 1912 r. został skazany na 10 lat katorgi. Po nieudanej próbie ucieczki przeniesiony do więzienia w warszawskim Arsenale, a po dwóch miesiącach do więzienia mokotowskiego. Od sierpnia 1914 r. przebywał w więzieniu w Niżnym Nowgorodzie, a następnie w moskiewskich Butyrkach. Po wybuchu rewolucji lutowej 1917 r. w Rosji uwolniony.

Był członkiem Stow. b. Katorżników i Zesłańców Politycznych. W 1921 r. powrócił do kraju.

W niepodległej Polsce mieszkał w rodzinnej wsi. Pracował jako kamieniarz. W połowie lat 20. przeszedł na emeryturę.

Członek PPS i Stow. b. Więźniów Politycznych.

Zmarł 31 lipca 1940 r. w Kołomaniu.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Opublikował (z S. Kmieciem): PPS na terenie Samsonowa i okolic, „Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce” nr 3/1937.

Żonaty (od 1904 r.) z Marianną N., miał dzieci.