Bojownikom niepodległości

Aleksander Hrynkiewicz

(1896–1981)

Urodził się 14 stycznia 1896 r. w Warszawie. Syn Władysława i Julii z Chmielewskich.
Uczył się w gimnazjum Mariana Rychłowskiego w Warszawie i do 1915 r. ukończył sześć klas. Następnie w 1916 r. kontynuował naukę w Wyższej Szkole Ogrodniczej przy Tow. Kursów Naukowych.
Od 1912 r. należał do Zw. Strzeleckiego. W 1915 r. wstąpił do POW – był komendantem sekcji na Mokotowie. Od lutego 1917 r. żołnierz 1 puł LP. Po kryzysie przysięgowym w lipcu internowany przez Niemców w Szczypiornie, skąd w grudniu zbiegł i podjął działalność w POW.
Od grudnia 1918 r. w WP. Służył w 1 pszwol. Walczył z bolszewikami, awansując na stanowisko dowódcy plut. W okresie od lipca do grudnia 1920 r. kształcił się w Centralnej Szkole Jazdy w Grudziądzu, po czym powrócił do pułku. Dowodził kolejno plut., był instruktorem w szkole podoficerskiej (od sierpnia 1921 r.), zastępcą i p.o. komendanta tej szkoły (od lutego 1922 r.). Zweryfikowany jako por. kaw. z 1 czerwca 1919 r. W październiku 1922 r. objął stanowisko adiutanta pułku. W okresie od listopada 1927 do czerwca 1928 r. przebywał na kursie dowódców szwadronów w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. 1 stycznia 1928 r. awansował na rtm. kaw. Po ukończeniu kursu pozostał w centrum. Od października 1929 r. dowodził 3 szw. 1 pszwol, a od maja 1932 r. sprawował funkcję oficera mobilizacyjnego pułku. W okresie od stycznia do kwietnia przebywał na kursie unifikacyjnym w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. Po jego ukończeniu został dowódcą szw. zapasowego pułku. 1 stycznia 1935 r. awansował na mjr. kaw. W tym też roku objął funkcję adiutanta ministra SWojsk marsz. Józefa Piłsudskiego. Od 1936 r. kierował samodzielnym ref. personalnym w Biurze Inspekcji GISZ.
Podczas kampanii 1939 r. sprawował funkcję zastępcy dowódcy 1 pszwol. Walczył na Mazowszu i Lubelszczyźnie. Po zakończeniu walk podjął działalność konspiracyjną w szeregach ZWZ/AK. Od 1942 r. był komendantem Obwodu Mokotów Okręgu Warszawa AK ps. „Przegonia”, „Wioślarz”, „Wizytator”. Z dniem 11 listopada 1942 r. awansował na ppłk. kaw. Podczas powstania warszawskiego w nocy z 3 na 4 sierpnia opuścił teren Mokotowa (formalnie na stanowisku komendanta obwodu pozostawał do 18 sierpnia). Po upadku powstania dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał do końca wojny.
Uwolniony przez oddziały alianckie w 1945 r., mieszkał w Niemczech, potem w Wlk. Brytanii, a ostatecznie w Kanadzie.
Zmarł 15 czerwca 1981 r. w Montrealu. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym na Powązkach w Warszawie.
Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 5 kl., trzykrotnie Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 92/1932, 93/1938
Źródła

L.M. Bartelski, Mokotów 1944, Warszawa 1972; L. Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin 1986; A.K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944 t. 1, Warszawa 1987; A. Lenkiewicz, Kawalerowie Polski Niepodległej, Warszawa 1989; „Monitor Polski” nr 92/1932, 93/1938; Rocznik oficerów kawalerii 1930; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.