Bojownikom niepodległości

Aleksander Leszek Oczachowski

(1899–1987)

Urodził się 26 lutego 1899 r. w Inowrocławiu. Syn Franciszka i Marii z d. Zaparucha.

Ukończył szkołę powszechną i sześć klas gimnazjum w rodzinnym mieście. Naukę kontynuował w Bydgoszczy, gdzie ukończył kolejne dwie klasy.

Od połowy lipca 1913 r. należał do tajnej Drużyny Skautowej im. ks. Józefa Poniatowskiego w Inowrocławiu. Był kolejno zastępowym, dowódcą plut. i instruktorem.

Podczas I wojny światowej zmobilizowany do armii niemieckiej, od 2 lipca do 31 października 1917 r. służył w 53 pap. Następnie (do 1 listopada 1918) był kancelistą w Urzędzie Wojennym w Bydgoszczy. 26 listopada przeniesiony do 53 pap, był tam członkiem Rady Żołnierskiej.

Od 4 grudnia 1918 r. członek Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego w Poznaniu ps. „Jeleń”, „Jaksa”.

Uczestnik powstania wielkopolskiego (27 grudnia 1918 – 16 lutego 1919). Od 3 stycznia 1919 r. w stopniu szer. w 1 pgren kujawskich. Ranny 5/6 stycznia podczas walk o Inowrocław, leczył się w szpitalu. Od 18 stycznia w 2 pgren kujawskich. Chory, od 4 marca leczył się w szpitalu wojskowym. Po rekonwalescencji od 30 kwietnia w 5 pstrz wlkp (później: 59 pp). 10 lipca awansował na st. szer., a 20 listopada na kpr. Od 7 stycznia 1920 r. służył w intendenturze DOGen Poznań, a od 20 stycznia w Wojskowym Zakładzie Gospodarczym w Bydgoszczy. 17 lipca awansował na plut. 1 października przeniesiony do 59 pp, a 30 października do oddziału marszowego 62 pp.  15 listopada skierowany do Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy.

Po jej ukończeniu 10 kwietnia 1921 r. przydzielony do 59 pp. Był dowódcą plut. Z dniem 1 sierpnia 1921 r. mianowany ppor. piech. (potem ze starszeństwem z 1 kwietnia). Od 30 listopada młodszy oficer 1 komp., a od 5 grudnia adiutant baonu sztabowego i dowódca oddziału sztabowego. 5 lutego 1922 r. został adiutantem III baonu. W tym też roku zdał maturę na Wojskowych Kursach Maturalnych. 1 kwietnia 1923 r. awansował na por. piech. 28 kwietnia 1924 r. przeniesiony do rezerwy.

W niepodległej Polsce (po 11 listopada 1918) mieszkał w Gołuszycach koło Pruszcza Gdańskiego i tam pracował we własnym gospodarstwie. Był wolnym słuchaczem w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Działacz Związku Rezerwistów, Związku Powstańców i Wojaków, komendant powiatowy i grodzki Federacji Polskich Związku Obrońców Ojczyzny w Grudziądzu oraz Związku Zachodniego.

Od stycznia 1929 r. oficer kontraktowy. Był referentem PW i WF na powiaty Świecie i Chełmno. Od stycznia 1935 r. oficer PW i WF 16 DP i 64 pp oraz dowódca baonu rezerwowego. Został kpt. kontr. Od marca 1939 r. dowódca komp. w baonie ON „Jabłonowo”.

1 września został dowódcą tego baonu. Brał udział w walkach na Pomorzu i w bitwie nad Bzurą. Trzykrotnie ranny, 17 września dostał się do niewoli niemieckiej. Do listopada leczył się w szpitalu w Dobrzelinie koło Kutna. Jako rolnik zwolniony z niewoli, został skierowany do pracy w gospodarstwie rolnym w Jaksicach, potem w Żelechlinie, a potem do administrowania majątkiem w Orlowie koło Inowrocławia.

8 grudnia uczestniczył w zebraniu, w następstwie którego powołano konspiracyjną Narodową Organizację Bojową (potem: Narodowa Organizacja Wojskowa) i objął dowództwo jej pionu wojskowego ps. „Jastrzębiec”. W NOW i NSZ był komendantem na terenie Kujaw i Pomorza. Wobec groźby aresztowania 17 grudnia 1943 r. zbiegł z Orłowa, po czym do końca wojny ukrywał się w Złotnikach Kujawskich i od czerwca 1944 r. w Bydgoszczy. Na przełomie kwietnia i maja tego roku objął funkcję komendanta obwodu AK w Inowrocławiu. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Inowrocławia został komendantem Straży Bezpieczeństwa.

12 kwietnia 1945 r. zmobilizowany do WP, w stopniu mjr. adm. był szefem (początkowo jako p.o.) Punktów Przesyłkowych w Toruniu i Bydgoszczy, a od 19 stycznia 1946 r. komendantem RKU w Chojnicach. Z dniem 18 lipca przeniesiony do dyspozycji, a 24 lipca 1947 r. zdemobilizowany.

Od 1946 r. członek PPR, a od grudnia 1948 r. PZPR.

W latach 1952–1969 był dyrektorem gospodarstwa doświadczalnego PAN w Kazuniu Polskim koło Nowego Dworu Mazowieckiego. Następnie na emeryturze.

Pracował społecznie jako ławnik i radny. Członek ZBoWiD. W 1972 r. awansował na ppłk.

Zmarł 23 maja 1987 r. w Kazuniu Polskim i tam został pochowany.

Odznaczony Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi i srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Niepodległości.

Żonaty z Pelagią Masioła, miał z nią syna Leszka Jana (ur. 1 V 1924).

Źródła

L. Dombek, w: Inowrocławski Słownik Biograficzny zesz. 2/1994; „Monitor Polski” 1932, nr 293; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; E. Skerska, w: www.kpbc.ukw.edu.pl (dostęp 24 XII 2017).