Aleksander Ludwik Janowski

Urodził się 20 października 1866 r. w Warszawie. Syn Jana, ziemianina, uczestnika powstania 1863 r., i Ludwiki z Krollów.

Ukończył Szkołę Techniczną Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej w Warszawie.

Po jej ukończeniu od około 1885 r. pracował jako urzędnik wydziału mechanicznego Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Sosnowcu. Równoicześnie prowadził tam kursy dla analfabetów. Jednocześnie dokształcał się w dziedzinie krajoznawstwa, geografii i etnografii. W 1900 r. przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w wydziale mechanicznym Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej i przygotowywał pracowników do egzaminu na maszynistów. Był założycielem i prezesem Kolejowego Stow. Śpiewaczego „Echo” oraz członkiem Warszawskiego Towarzystwa „Lutnia”. Uniwersytet Columbia w Nowym Jorku.

Podróżnik, geograf, krajoznawca. W latach 1900–1903 opublikował czterotomowy ilustrowany przewodnik po Królestwie Polskim „Wycieczki po Kraju”. W 1906 r. współorganizator Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (do 1909 r. sekretarz zarządu, w latach 1910–1922 wiceprezes i potem do 1929 r. prezes Rady Głównej, następnie dożywotni honorowy prezes). Z jego inicjatywy utworzono czasopismo „Ziemia”, organ towarzystwa, którego przez wiele lat był współredaktorem oraz (1926–1927 i 1933) redaktorem odpowiedzialnym. Dzięki jego staraniom zorganizowano pierwsze stacje meteorologiczne w Górach Świętokrzyskich.

Od około 1910 r. pracował jako nauczyciel krajoznawstwa na pensjach warszawskich J. Sikorskiej, im. C. Plater-Zyberkówny, A. Walickiej i w szkołach zawodowych m.in. w szkole dla ochroniarek i na kursach dla terminatorów przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa.

Odbył liczne podróże naukowe m.in. w latach 1913–1914 dookoła świata do USA i na Syberię, w celu zbadania stosunków na polskiej emigracji. W drodze powrotnej zwiedził Hawaje, Japonię i Koreę. Do Warszawy powrócił po wybuchu I wojny światowej. Prowadził akcję wycieczkową dla młodzieży.

Po utworzeniu Komitetu Obywatelskiego m.st. Warszawy w sierpniu 1915 r. został członkiem prezydium wydziału oświecenia. Ponadto był wizytatorem szkół elementarnych, członkiem sekcji wychowania przedszkolnego oraz sekcji kursów dla dorosłych. W 1917 r. był sekretarzem Rady Muzeum Narodowego i zastęocą członka Zarządu Głównego Polskiej Macierzy Szkolnej. W tym też czasie był członkiem Komitetu Muzeum Przemysłu i Rolnictwa. W marcu 1918 r. został kierownikiem referatu oświaty pozaszkolnej (przekształconego potem w wydziale oświaty) w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Funkcję tę sprawował do 1928 r.

W niepodległej Polsce w 1919 r. był zastępcą przewodniczącego I Kongresu Turystycznego w Krakowie. Współzałożyciel Państwowej Rady Ochrony Przyrody i w latach 1920–1932 należał do jej wydziału wykonawczego. Należał do zarządu Towarzystwa Opieki Kulturalnej nad Polakami Za Granicą. W latach 1923–1928 jako delegat Ministerstwa Oświaty był członkiem Międzyministerialnej Komisji Turystycznej przy Ministerstwie Robót Publicznych. W 1924 r. wybrany członkiem Rady YMCA, potem przez pewien okres czasu był jej prezesem.

W 1926 r. z ramienia Urzędu Emigracyjnego przebywał w Ameryce Południowej, gdzie zwiedził ośrodki polskiej emigracji w Brazylii i Argentynie. W latach 30. podróżował po Rumunii, krajach Bliskiego Wschodu, Tunisie i Algierii.

W 1927 r. należał do Komitetu Organizacyjnego tworzonego Związek Polskich Towarzystw Turystycznych i przez kilka lat należał do zarządu związku.

W sierpniu 1928 r. przeszedł na emeryturę. W latach 1929–1930 pełnił funkcję przewodniczącego komisji inspekcji oddziałów Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Ze względu na stan zdrowia nie przejawiał potem większej aktywności; wygłaszał odczyty i prowadził wycieczki po Warszawie.

Podczas II wojny światowej ciężko chorował. Po upadku powstania warszawskiego 2 października 1944 r. przewieziony do szpitala przy ul. Nowowiejskiej, skąd z innymi chorymi został ewakuowany do Pruszkowa, a potem Komorowa.

Zmarł 9 października 1944 r. w Komorowie. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym na Powązkach w Warszawie w Alei Zasłużonych.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 3 kl., Medalem Niepodległości oraz złotym i srebrnym Wawrzynem Akademickim PAL.

Jest patronem ulic w Kielcach, Sosnowcu i Warszawie.