Bojownikom niepodległości

Aleksy Bień

(1894–1977)

Urodził się 10 lipca 1894 r. w Nowej Wsi pow. Olkusz. Syn Jana, rolnika, i Karoliny z Bernasiów.

Ukończył trzy klasy szkoły początkowej.

Od 1905 r. pracował jako goniec w fabryce „W. Fitzner i K. Gamper” w Sosnowcu.

W 1911 r. wstąpił do PPS i w latach 1912-1914 kierował „techniką partyjną” w Sosnowcu.

Członek ZWC; był instruktorem tej organizacji, a od 1911 r. organizatorem Zw. Strzeleckiego na terenie Zagłębia Dąbrowskiego. Uczestnik kursu instruktorskiego w Stróży (sierpień 1913 r.).

W okresie I wojny światowej w sierpniu 1914 r. porzucił pracę zawodową i został funkcjonariuszem partyjnym w okupowanej przez Niemców części Zagłębia Dąbrowskiego. Od grudnia 1915 r. był komendantem obwodu POW w Sosnowcu. Jednocześnie od czerwca 1917 r. instruktor Pogotowia Bojowego PPS w Zagłębiu Dąbrowskim, a potem w okręgach Włocławek (od 10 października) i Płock. 20 stycznia 1918 r. aresztowany przez Niemców, wyrokiem sądu wojskowego z 5 lutego skazany na karę 5 lat ciężkiego więzienia. Przebywał w więzieniu mokotowskim w Warszawie. 11 listopada został uwolniony.

Powrócił wówczas do działalności w PPS. Od 1918 r. członek, a w latach 1922-1939 przewodniczący OKR PPS Zagłębia Dąbrowskiego. Jednocześnie w latach 1919-1921 pełnomocnik CKW PPS w zakresie niesienia pomocy powstańcom śląskim.

Od 22 stycznia do 20 lipca 1919 r. członek wydz. wykonawczego Zagłębiowskiej Rady Delegatów Robotniczych. W latach 1919-1925 sprawował funkcję sekretarza okręgowego Centralnego Zw. Górników.

W latach 1920-1922 był ławnikiem magistratu, a od maja 1925 do grudnia 1928 r. prezydentem Sosnowca.

W latach 1928-1939 członek władz naczelnych PPS (od 1928 r. zastępca członka Rady Naczelnej, od 1931 r. członek Rady Naczelnej, od 1934 r. także w CKW).

Od 1936 r. był dyrektorem Kasy Brackiej Górników w Sosnowcu.

Od 1928 do1935 r. sprawował funkcję posła na Sejm RP. Był wybierany w okręgu wyborczym nr 21 (Będzin). Członek Zw. Parlamentarnego Polskich Socjalistów.

W latach 30. inicjator utworzenia Ligi Obrony Praw Człowieka i obywatela, Zarządu Budowy Domów Ludowych oraz Stow. b. Więźniów Politycznych. W lipcu 1939 r. w ramach dywersji pozafrontowej organizowanej przez Oddz. II Sztabu Głównego, utworzył w Zagłębiu Dąbrowskim zakonspirowaną organizację dywersyjną „Okrzeja-Odra”.

Podczas II wojny światowej organizował konspiracyjne grupy socjalistyczne. Poszukiwany przez Niemców w maju 1940 r. wyjechał do Krakowa, a potem do Warszawy. Od października 1940 do 1944 r. kierował okręgiem Lublin PPS-WRN i wchodził w skład tamtejszej Komendy Gwardii Ludowej PPS-WRN. Od marca 1944 r. zajmował stanowisko zastępcy okręgowego Delegata Rządu RP na województwo lubelskie. Zwolennik porozumienia z komunistami.

Od stycznia 1945 r. przebywał w Krakowie; od 15 marca sprawował funkcję skarbnika PPS-WRN.

Od czerwca ponownie działał na terenie Zagłębia Dąbrowskiego. Był dyrektorem Kasy Brackiej. W czerwcu wstąpił do tzw. odrodzonej PPS, w której od 1946 r. sprawował funkcję wiceprzewodniczącego Wojewódzkiego Komitetu.

W styczniu 1947 r. wybrany na posła do Sejmu Ustawodawczego (członek klubu Zw. Parlamentarnego Polskich Socjalistów). Od grudnia 1947 r. członek CKR PPS.

Od lutego do października 1948 r. pracował jako dyrektor Ubezpieczalni Społecznej w Warszawie. Zwolniony, do połowy 1951 r. był bezrobotny. W październiku tego roku usunięty z PPS. W latach 1951-1954 dyrektor Ubezpieczalni Społecznej w Bydgoszczy, a następnie do przejścia na emeryturę w kwietniu 1960 r. wicedyrektor ZUS Chorzowie.

Działacz ZBoWiD i Śląskiego Instytutu Naukowego. Od 1969 r. należał do PZPR.

Zmarł 8 lipca 1977 r. w Sosnowcu i tam został pochowany.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, w PRL otrzymał order Sztandaru Pracy 2 kl. oraz Odrodzenia Polski 4 i 5 kl.

Opublikował: W podziemiach Zagłębia, Płocka i Włocławka 1912-1914-1919, Dąbrowa Górnicza 1930.

Żonaty z Józefą Staśko, miał z nią syna Mirosława, żołnierza GL PPS-WRN i córkę Alinę.

Źródła

J. Konieczny, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 1, Warszawa 1985; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; „Monitor Polski” nr 167/1932; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 1998.