Bojownikom niepodległości

Alfons Gracz

(1895-1985)

Urodził się 30 października 1895 r. w Sypniewie pow. Sępólno Krajeńskie. Syn Wincentego, rolnika, i Franciszki z Matzów (Metzów). Brat Szczepana (zob.).

Ukończył szkołę powszechną w rodzinnej wsi. Uczył się w progimnazjum Collegium Marianum w Pelplinie, a w latach 1913-1915 w gimnazjach w Chojnicach i Chełmnie. Należał do skautingu i „Filomatów”.

W czasie I wojny światowej w 1915 r. powołany do armii niemieckiej, walczył we Włoszech, Belgii i Francji, gdzie został ranny.

Po zwolnieniu z armii kontynuował naukę w gimnazjum w Chełmnie i w 1919 r. uzyskał maturę.

Wstąpił wówczas do WP. W stopniu ppor. piech. brał udział w wojnie z bolszewikami. Po wojnie przeniesiony do rezerwy z tym jednak, iż został zatrzymany w służbie czynnej. Zweryfikowany jako por. rez. piech. z 1 czerwca 1919 r. W 1923 r. służył w 81 pp. Wkrótce potem został ostatecznie przeniesiony do rezerwy.

W 1922 r. ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Poznańskim. Pracował jako asesor sądowy w Grudziądzu, od 4 listopada 1925 r. był sędzią powiatowym w tym mieście. W 1925 r. złożyl egzamin sędziowski w Poznaniu. Po rezygnacji z orzekania w sądzie przeniósł się do Chojnic, gdzie do 1934 r. pracował jako notariusz. Mieszkał w Sępólnie Krajeńskim, gdzie w latach 1934-1939 był notariuszem.

Podczas II wojny światowej ukrywał się we wsi Dobre pow. Nieszawa. Używał nazwiska „Antoni Gramza”. Aresztowany przez Niemców 6 kwietnia 1944 r. i osadzony w więzieniu we Włocławku. W czasie ewakuacjiw styczniu 1945 r. zbiegł z więzienia.

W lipcu 1945 r. powrócił do Sępólna. Pracował w sądzie powiatowym. Wobec braku przynależności partyjnej zmuszony do odejścia, pracował w notarciacie, adwokaturze i radcostwie. Do 1956 r. wykładał język łaciński w liceum w Sępólnie.

Po śmierci żony w 1959 r. został przyjęty do stanu duchownego. W latach 1960-1964 odbył studia teologiczne w Seminarium Duchownym XX. Pallotynów w Ołtarzewie i 2 czerwca 1964 r. w Pelplinie został wyświęcony na kapłana.

Od sierpnia 1964 r. wykładał prawo państwowe w Seminarium Duchownym w Pelplinie oraz pracował w Sądzie Biskupim jako audytor i promotor sprawiedliwości.

Zmarł 29 października 1985 r. w Pelplinie.

Odznaczony Medalem Niepodległości.

Żonaty z N. Bulińską.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 177/1938
Źródła

„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości” nr 1/1926; Kartoteka ewidencji ludności 1870-1931, www.e-kartoteka.net/pl/search?signature=14451#show [dostęp 22 XII 2020]; „Monitor Polski” nr 177/1938; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; R. Tyborski, Dom Rodzinny, Rodzina i młodość dr Szczepana Gracza, „Biuletyn Koła Seniorów przy Kujawsko-Pomorskiej Izbie Lekarsko-Weterynaryjnej” nr 7/2018; Wykaz zespołów adwokackich i lista adwokatów w PRL według stanu na dzień 31 maja 1960 r., „Palestra” nr 7-8/1960.