Bojownikom niepodległości

Andrzej Bogacz

(1897-1962)

Andrzej BogaczUrodził się 18 listopada 1897 r. w Jodłowniku pow. Limanowa. Syn Wojciecha i Agnieszki z Wójtowiczów. Uczęszczał do gimnazjum w Tarnowie, gdzie ukończył sześć klas. Przed wojną należał do XIV PDS w Tarnowie. 18 czerwca 1914 r. mianowano go podoficerem. W czasie I wojny światowej w sierpniu 1914 r. na czele komp. w oddziale W. Wierzbanowskiego wstąpił do Legionów Polskich ps. „Wiesław”. Służył w 16 komp. 2 pp LP. W czasie walk w Karpatach wyróżnił się w prowadzeniu akcji zwiadowczych. Awansował ze stopnia kpr. na plut. i sierż. Następnie w 1915 r. żołnierz 11 komp. Był dwukrotnie ranny: 21 czerwca 1915 r. i 3 sierpnia 1916 r. pod Dubniakami. 1 kwietnia 1916 r. otrzymał stopień chor. piech. Na początku 1917 r. skierowany do KIZ, służył w inspektoracie zaciągu w Siedlcach. Następnie powrócił do pułku. Po kryzysie przysięgowym w Polskim Korpusie Posiłkowym. 23 stycznia 1918 r. przeniesiony do 2 komp. uzupełniającej. Od 31 października 1918 r. jako ppor. piech. w WP. W 1919 r. służył w Komendzie Miasta Warszawy, skąd w styczniu 1920 r. przydzielono go do 2 pp leg z równoczesnym odkomenderowaniem do dowództwa II BP Leg. Brał udział w walkach z bolszewikami. W sierpniu awansował na kpt. piech. (z 1 kwietnia). W okresie grudnia 1920 i stycznia 1921 r. przebywał na 6. tygodniowym kursie w DCW Grodno, potem w 1921 odbył 6. tygodniowy kurs uzupełniający dla kapitanów w Bydgoszczy. Powrócił do 2 pp leg. W 1921 r. przeniesiono go do 2 psp na stanowisko dowódcy komp. Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919 r., od 1922 r. dowodził II baonem (początkowo jako p.o.) oraz od 26 kwietnia 1928 r. sprawował funkcję kwatermistrza pułku. 15 sierpnia 1924 r. awansował na mjr. piech. W 1928 ukończył dwumiesięczny kurs w Centralnej Szkole Strzelniczej. Był napastnikiem drużyny piłkarskiej zespołu „Podhalanie”, a w 1929 r. współorganizatorem sanockiego koła Polskiego Tow. Tatrzańskiego. Od 1 kwietnia 1930 do 14 marca 1932 r. dowódca baonu KOP „Ostróg”. Z dniem 1 stycznia 1932 r. otrzymał stopień ppłk. piech. W okresie od 15 marca 1932 do 22 września 1936 r. zastępca dowódcy 83 pp. W 1934 ukończył w Centrum Wyszkolenia Piechoty trzytygodniowy kurs dla dowódców pułków, a w tym samym roku trzymiesięczny kurs unitarny dla dowódców pułków. Od września 1936 do lutego 1937 r. przebywał na kursie dla oficerów sztabowych. Od 1937 r. dowodził 26 pp. Z dniem 28 listopada 1938 r. został dowódcą pułku KOP „Snów”. Podczas kampanii 1939 r. 6 września objął dowództwo utworzonego na bazie pułku KOP „Snów” 96 pp rez. Na jego czele uczestniczył w walkach w Małopolsce Wschodniej m.in. w rejonie Lwowa. 21 września dostał się do niewoli niemieckiej. Po ucieczce z transportu jeńców przedostał się do Francji, gdzie służył w WP. W kampanii francuskiej od maja 1940 r. dowodził 7 pp w składzie 3 DP. Po klęsce Francji w czerwcu 1940 r. przedostał się do Wlk. Brytanii. Tam pełnił służbę w 1 Korpusie Polskim. 29 października 1943 r. zatwierdzony na stanowisku dowódcy 1 BGrenadierów. Wiosną 1945 r. w stopniu płk. piech. został dowódcą 8 BP. Po wojnie i demobilizacji osiedlił się w Wlk. Brytanii. Zmarł 6 lutego 1962 r. w Dundee. Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 5 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz złotym Krzyżem Zasługi. Żonaty, miał syna Andrzeja (4 III 1926-29 IV 1979), geologiem, wykładowcą Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 140/1932
Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 1, Warszawa 2005; R. Dalecki, Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r., Rzeszów 1989; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; T. Malinowski, M. Szumański, 2 Pułk Piechoty Legionów Polskich, t. I: Karpaty, Warszawa 1939; „Monitor Polski” nr 140/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006; informacje Tadeusza Łaszczewskiego.