Bojownikom niepodległości

Andrzej Hytroś

(1897-1961)

Urodził się 5 listopada 1897 r. w Dąbrowie pow. Bochnia. Syn Jana, stolarza, i Marii z Flasińskich. Brat Teofila (zob.).
Od 1904 r. uczył się w szkole powszechnej w Niepołomicach, a od 1908 r. w gimnazjum realnym w Tarnowie. W czasie I wojny światowej od 6 września 1914 r. w Legionach Polskich. Służył w 3 pp LP. Ukończył szkołę podoficerską przy baonie uzupełniającym LP. Awansował kolejno do stopniaplut. i pchor.
Po kryzysie przysięgowym od września 1917 r. w Polskim Korpusie Posiłkowym. Dowodził plut. w 3 pp LP. Brał udział w przejściu II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918). Dołączył do II Korpusu Polskiego na Ukrainie. Uczestniczył w bitwie z Niemcami pod Kaniowem (11 maja). Po kapitulacji korpusu (12 maja) dostał się do niewoli, w której przebywał do 1 grudnia na terenie Meklenburgii. Zwolniony, powrócił do kraju.
Wstąpił wówczas do WP. Służył w 3 pp leg. 1 maja 1919 r. mianowany ppor. piech., był dowódcą komp. Brał udział w wojnie z bolszewikami. W lutym 1921 r. objął stanowisko adiutanta pułku.
Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r. i awansowany 15 sierpnia 1924 r. na kpt. piech., do 1931 r. w 3 pp leg. Dowodził komp. oraz plut. artylerii piechoty. Od listopada 1931 do października 1933 r. studiował w WSWoj w Warszawie. Po jej ukończeniu został I oficerem sztabu 24 DP. Awansowany 1 stycznia 1935 r. na mjr. dypl. piech., objął stanowisko szefa sztabu dywizji. Od 2 grudnia 1938 do 29 sierpnia 1939 r. był dowódcą II baonu 3 pp leg. Następnie zastępca kwatermistrza Armii „Karpaty”.
Na tym stanowisku wziął udział w kampanii 1939 r. Po agresji sowieckiej przeszedł do Rumunii, gdzie od 20 września do 6 listopada był internowany Calimanesti. Po ucieczce przedostał się do Francji, gdzie powołano go do służby czynnej. 9 listopada został dowódcą Ośrodka Wyszkolenia Oficerów, a potem szefem sztabu 1 pgren. Z dniem 1 kwietnia 1940 r. awansował na ppłk. dypl. piech. Na tym stanowisku wziął udział w kampanii francuskiej 1940 r. Po rozwiązaniu dywizji od 22 czerwca przedzierał się na południe Francji, po czym przez Hiszpanię, Portugalię i Gibraltar 26 listopada dotarł do Wlk. Brytanii. Tam objął funkcję zastępcy dowódcy baonu oficerskiego. Od 2 grudnia 1941 do 4 stycznia 1942 r.przebywał na kursie dla oficerów sztabowych w sztabie NW w Londynie, po czym skierowano go do Armii Polskiej w ZSSR. Od 17 kwietnia 1942 r. dowodził 17 pp. Razem z pułkiem wyszedł z ZSSR na Bliski Wschód. 16 lipca 1943 r. został instruktorem w Centrum Wyszkolenia Piechoty Armii Polskiej na Wschodzie. Od grudnia 1943 r. oficer łącznikowy 2 Korpusu Polskiego przy 3 DSK. W kwietniu 1944 r. został szefem sztabu 7 DP i funkcję tę sprawował do marca 1946 r.. Brał udział w kampanii włoskiej.
Po przybyciu do Wlk. Brytanii do 26 kwietnia 1948 r. w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. 30 kwietnia powrócił do kraju.
Zamieszkał w Jarosławiu. Przez dłuższy okres czasu miał problemy ze znalezieniem zatrudnienia. Od 21 września 1950 r. pracował jako urzędnik w oddziale plantacyjnym Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Jarosławiu, a od 10 maja 1951 r. jako kierownik administracyjny Remontowej Spółdzielni Pracy.
Zmarł 23 grudnia 1961 r. w Jarosłąwiu i został pochowany na tamtejszym Starym Cmentarzu.
Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi z mieczami, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi oraz francuskim Krzyżem Wojennym.
Żonaty z Janiną Marią Korek, małżeństwo to było bezpotomne..

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 260/1931
Źródła

W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; J. Kirszak, w: Małopolski Słownik Biograficzny uczestników działań niepodległościowych 1939-1945 t. 7, Kraków 2001; „Monitor Polski” nr 260/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.