Bojownikom niepodległości

Antoni Adamczak

(1894–1972)

Urodził się 21 kwietnia 1894 r. w Chwałkowie Kościelnym. Syn Wojciecha rolnika i Michaliny z Bączków.

W latach 1901–1908 uczęszczał do szkoły powszechnej w Chwałkowie. Pracował w rodzinnym gospodarstwie. Po wybuchu I wojny światowej, 20 września 1914 roku został powołany do niemieckiego wojska. W szeregach 46 Pułku Piechoty walczył na frontach w Rosji, Francji i Belgii. Został ranny pod Przemyślem. Po rekonwalescencji został skierowany na front pod Verdun (luty – grudzień 1916). W listopadzie 1918 r. urlopowany. Po wybuchu rewolucji w Niemczech, do niemieckiego wojska nie wrócił.

Uczestnik powstania wielkopolskiego (27 grudnia 1918 – 16 lutego 1919). W grudniu 1918 r. wstąpił do Straży Ludowej na obwód Książ-Mchy. W nocy 30/31 grudnia z oddziałem Straży Ludowej wyruszył do Śremu w celu przejęcia tamtejszego garnizonu. Od 6 stycznia 1919 roku służył w 2 kompanii śremskiej, z którą walczył pod Lesznem, Kąkolewem, Robczyskiem, Nową Wsią, Pawłowicami i Poniecem. Od marca do grudnia 1919 r. służył w szeregach 6 Pułku Strzelców Wielkopolskich; od stycznia 1920 r. jako 60 Pułk Piechoty Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie z Rosją bolszewicką 1919–1920; z 60 pp przeszedł cały szlak bojowy: wyprawa na Kijów, odwrót pod Warszawę, pogoń za bolszewikami pod Mińsk. Zwolniony z WP 8 grudnia 1920 r., przeniesiony do rezerwy 6 marca 1923 roku.

Po wojnie wrócił do Chwałkowa do rodzinnego gospodarstwa. Działał w Kółku Rolniczym. W roku 1936 wraz z braćmi (Franciszkiem i Stanisławem) pokrył dużą część kosztów odrestaurowania ołtarza Matki Boskiej Wniebowziętej w kościele parafialnym w Chwałkowie.

Po wybuchu II wojny światowej, w grudniu 1940 r. został wysiedlony z rodzinnego gospodarstwa. Z rodziną przeszedł selekcję w niemieckim obozie przejściowym w Łodzi i wywieziony do w miejscowości Wandalin w powiecie Puławy, w województwie lubelskim.

Do Chwałkowa powrócił w marcu 1945 roku. prowadził gospodarstwo rolne w Chwałkowie odziedziczone po rodzicach pierwszej żony Rozalii. Działał w Kółku Rolniczym, którego w latach 50. XX wieku był prezesem. Należał do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Zmarł 10 grudnia 1972 w Chwałkowie, został pochowany na tamtejszym cmentarzu parafialnym.

Był dwukrotnie żonaty; z Rozalią Dziasek (21 lutego 1922), która zmarła w roku 1940 oraz  Kazimierą Filipowiak (22 lutego 1946).

Odznaczony Medalem Niepodległości.

Źródła

W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863–1938. Słownik biograficzny t. 1, Mińsk Mazowiecki – Warszawa – Kraków 2011; „Monitor Polski” 1938, nr 177; T. Jankowski, K. Gwincińska, B. Kaczmarek Powstańcy Wielkopolscy Ziemi Ksiąskiej, Książ 2018; http://powstancy.srem.pl/index.php?i=2&litera=A&gm=5&open=1&id=1#1