Bojownikom niepodległości

Antoni Bancer

(1880–1947)

Antoni BancerUrodził się 13 czerwca 1880 r. w majątku Tylwica pow. Białystok. Syn Stanisława, powstańca 1863 r., zesłańca, administratora majątku, oraz Kasyldy z Kolendowskich.

Uczęszczał do progimnazjum w Homlu (1891-1893) oraz gimnazjum klasycznego w Grodnie, w którym w 1900 r. uzyskał maturę. W latach 1900-1901 prowadził tajną szkołę polską w domu E. Orzeszkowej w Grodnie. Następnie studiował na wydz. mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Uczestniczył w strajku szkolnym (1905 r.), po czym w 1906 r. przeniósł się na wydz. budowy maszyn Politechniki Lwowskiej. W marcu 1910 r. uzyskał dyplom inżyniera. Poświęcił się wówczas pracy zawodowej.

W czasie I wojny światowej 6 sierpnia 1914 r. w stopniu szer. wstąpił do oddziałów strzeleckich, które potem weszły w skład Legionu Wschodniego. Po jego rozwiązaniu znalazł się w szeregach 3 pp LP ps. „Kolendowski”. 29 września mianowany kpr., zaś 15 października – sierż. Był oficerem prowiantowym II baonu. Później przeniesiony do 2 pp LP, zaś po utworzeniu 4 pp LP 15 maja 1915 r. został oficerem likwidacyjnym pułku. 22 listopada 1915 r. mianowany chor. rach. Uczestniczył w walkach na Lubelszczyźnie i Wołyniu. 1 kwietnia 1916 r. powrócił do 3 pp LP, a 1 lipca otrzymał stopień ppor. rach.

Po kryzysie przysięgowym pozostał w pułku. 15 lutego 1918 r. został intendentem i skarbnikiem II Brygady, z którą w nocy na 16 lutego przeszedł front pod Rarańczą. Awansowany na por. rach. (ze starszeństwem z 15 lutego), od 10 marca był skarbnikiem II KP oraz organizatorem jego skróconej polowej rachunkowości. Uczestniczył w bitwie z Niemcami pod Kaniowem (11 maja), po czym do 13 listopada pozostawał w ich niewoli.

13 listopada wstąpił do WP. Został wówczas przydzielony do sekcji budżetowej wydz. organizacyjnego MSWojsk. 15 grudnia objął kierownictwo pierwszego kursu oficerów rachunkowych. 27 marca 1919 r. mianowano go kierownikiem sekcji budżetowej Oddz. IV sztabu MSWojsk. 1 grudnia awansowany na kpt. int., zaś 29 września 1920 r. na ppłk. int. ze starszeństwem z 1 kwietnia.

Po zakończeniu wojny 22 lipca 1921 r. został szefem Oddziału Kontroli Budżetu Wojskowej Kontroli Generalnej, zaś 8 czerwca 1922 r. szefem Oddziału Kontroli Budżetu i Kredytu Korpusu Kontrolerów. Zweryfikowany jako płk KK z 1 czerwca 1919. 23 maja 1927 r. mianowano go szefem grupy VI technicznej Korpusu Kontrolerów. 31 maja 1928 r. przeniesiony do dyspozycji szefa Korpusu Kontrolerów, od 1 sierpnia był oficerem kontrolerem. 30 czerwca 1930 r. przeszedł w stan spoczynku.

Podjął wówczas pracę jako naczelnik Okręgowej Administracji Miar w Warszawie. Stanowisko to piastował aż do wojny.

Członek Zw. Legionistów Polskich.

Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 r. pracował w obronie przeciwlotniczej; w czasie powstania warszawskiego został ranny w rękę na Żoliborzu. Wywieziony przez Niemców do obozu w Pruszkowie, od marca 1945 r. przebywał w Słomnikach koło Krakowa.

Po zakończeniu wojny pracował w biurze SPD i Ministerstwie Odbudowy.

Zmarł 6 kwietnia 1947 r. w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie kwat. A-21.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., trzykrotnie Krzyżem Walecznych i francuską Legią Honorową 5 kl.

Trzykrotnie żonaty: najpierw z Jadwigą Krzywiec, miał z nią syna Stanisława (ur. 6 VII 1906), następnie od 13 VI 1909 z Heleną Leokadią Bortkiewicz, z którą miał córki Annę (ur. 7 XI 1910) i Zofię (ur. 11 IV 1913) oraz synów Jana (ur. 9 II 1912) i Stefana (ur. 15 IV 1915), zaś po rozwodzie od 7 X 1928 r. z Henryką Bronisławą Kułakowską (Kołakowską).

Źródła

J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 2005; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 3, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2011; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest? t. 2, Warszawa 1939; „Monitor Polski” nr 251/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928; Rocznik oficerski rezerw 1934.