Bojownikom niepodległości

Antoni Górszczyk

(1892-1950)

górszczyk antoniUrodził się 13 stycznia 1892 r. w Pisarzowej. Syn Jana, rolnika, i Marii.

Kształcił się w szkole ludowej w Pisarzowej, następnie w szkole ludowej i I gimnazjum w Nowym Sączu oraz w II gimnazjum w Tarnowie i ponownie w I gimnazjum w Nowym Sączu. Od 1905 r. uczył się w seminarium nauczycielskim w Starym Sączu, w którym w 1910 r. uzyskał maturę.

Pracował jako nauczyciel w Skierczynie, a od 1912 r. w rodzinnej wsi.

Członelk Okręgowego Tow. Rolniczego w Limanowej i limanowskiego Ogniska Zw. Nauczycielstwa Ludowego w Galicji.

Od 1912 r. członek Polskich Drużyn Strzeleckich.

W czasie I wojny światowej od sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich ps. „Sejmej”. Służył jako dowódca sekcji w IV plut. 3 komp. 3 pp LP. Uzyskał stopień sierż. 1 czerwca 1915 r. pod Łużanami dostał się do niewoli rosyjskiej. Internowany w Stawropolu na Kaukazie, działał tam w Polskim Tow. Pomocy Ofiarom Wojny. Do kraju powrócił w końcu 1918 r.

W niepodległej Polsce był kierownikiem szkoły w Pisarzowej. Od 1925 r. członek Rady Powiatowej w Limanowej. Członek zarządu Komunalnej Kasy Oszczędności. Zainicjował działalność uniwersytetów ludowych w Pisarzowej, Limanowej, Łososinie Górnej i Młynnem. W Pisarzowej powołał też Koło Młodzieży Ludowej.

Działacz ZNP, od 1922 r. prezes ogniska w Limanowej, a od 1925 do 1948 r. stał na czele oddziału powiatowego.

Członek Zw. Legionistów Polskich (prezes oddziału powiatowego).

Od 1924 r. prowadził badania etnograficzne, gromadził materiały związane z Pisarzową i okolicami.

W 1939 r. zmobilizowany do WP, służył w 1 BGórskiej. Po zakończeniu walk podczas przejścia linii granicznej niemiecko-sowieckiej został schwytany. Osadzony w więzieniu sowieckim w Przemyślu, przebywał tam przez miesiąc. W lutym 1940 r. przeszedł na teren okupacji niemieckiej. Ukrywał się w rodzinnej okolicy, brał udział w tajnym nauczaniu. Członek AK.

Po wojnie pracował ponownie jako kierownik szkoły w Pisarzowej, skąd w 1951 r. został usunięty. Przejściowo był radnym powiatowym w Limanowej (do 1947 r.) i członkiem rady nadzorczej Podhalańskiej Spółdzielni Owocarskiej w Tymbarku.

Członek PSL, pozostawał pod obserwacją komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.

W 1956 r. powrócił do pracy w szkolnictwie. Pracował jako nauczyciel w Męcinie. W 1969 r. przeszedł na emeryturę.

Członek Polskiego Tow. Ludoznawczego (od 1968 r. jego członek honorowy).

Opublikował: O miłości Ojczyzny nie deklamowaliśmy…Wspomnienia Antoniego Sejmeja Górszczyka, Kraków 2019.

Zmarł 10 marca 1980 r. w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Pisarzowej.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Żonaty z Marią Górka, miał troje dzieci m.in. córkę Zofię, nauczycielkę i etnografa.

Jest patronem ulicy w Limanowej.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 251/1931
Źródła

„Monitor Polski” nr 251/1931; J. Wielek, Antoni Górszczyk (1892-1980), nauczyciel, etnograf, historyk amator, w: Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne t. 1, Kraków 2002.