Bojownikom niepodległości

Augustyn Gruszka

(1896-1976)

Urodził się 28 sierpnia 1896 r. w Weryni pow. Kolbuszowa. Syn Augusta.

Członek Zw. Strzeleckiego.

W czasie I wojny światowej od sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. Początkowo służył w 14 komp. 2 pp LP. Po utworzeniu 6 pp LP (28 lipca 1915) jako sierż. znalazł się w szeregach 1 komp. tego pułku. Ranny 14 listopada 1915 r. podczas walk na Wołyniu w rejonie Kościuchnówki. Później ponownie w 2 pp LP. 1 stycznia 1917 r. mianowany chor. rach.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od września 1917 r. w Polskim Korpusie Posiłkowym. Był oficerem rachunkowym 2 pp LP. W czasie przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918) dostał się do niewoli austriackiej. Internowany w Szeklence i Huszt. Należał do oskarżonych w procesie legionistów w Marmaros-Sziget (8 czerwca-30 września 1918).

Od 31 października 1918 r. w WP. Mianowany ppor. (z dniem 1 marca 1918). Służył w Dep. VIII Intendentury MSWojsk. Zweryfikowany jako mjr int. z 1 czerwca 1919, do października 1923 r. był kierownikiem referatu. Następnie przebywał na III kursie doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, po czym od 1 listopada 1924 był asystentem wykładowcy służby intendentury w tej szkole. Wysłany do Francji, od 22 lipca 1925 r. uczył się w Wyższej Szkole Intendentury w Paryżu, po czym od lipca 1927 do czerwca 1928 r. przebywał na kuracji w tym kraju. Po powrocie do 15 października przebywał w sanatorium wojskowym w Zakopanem.  Następnie został wykładowcą służby intendentury w katedrze operacyjnej służby sztabów WSWoj w Warszawie (do maja 1938). 1 stycznia 1935 r. awansował na ppłk. int. z wsw. W czerwcu 1938 r. został szefem intendentury DOK nr VI we Lwowie. Po mobilizacji w końcu sierpnia 1939 r. objął stanowisko delegata naczelnego kwatermistrza WP w Stanisławowie.

Podczas II wojny światowej po agresji sowieckiej 18 września przeszedł na Węgry, skąd następnie przedostał się do Francji. Tam do czerwca 1940 r. pełnił służbę w Komisji Regulaminowej MSWojsk w Paryżu. Po ewakuacji do Wlk. Brytanii w sierpniu 1940 r. został szefem wydz. intendentury Polskich Sił Powietrznych. 1 stycznia 1943 r. awansował na płk. int. z wsw. Funkcję tę zajmował do demobilizacji w 1947 r.

Od 11 października 1965 do 11 czerwca 1970 r. sprawował funkcję ministra Skarbu w rządzie Aleksandra Zawiszy. W tym też roku awansował na gen. bryg. (z dniem 11 listopada 1964 r.). Członek IV Rady RP (1968-1970).

Zmarł 28 grudnia 1976 r. w Nowym Jorku. Pochowany na Cmentarzu South Ealing w Londynie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 i 5 kl., sześciokrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Żonaty z Józefą Izabellą Smiell (zob.), miał córkę Barbarę zamężną Majdańską.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 132/1931
Źródła

W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 2, Warszawa 2006; „Dziennik Polski, Dziennik Żołnierza” nr 9/1977; T. Kryska-Karski, S. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; „Monitor Polski” nr 132/1931; V Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; Rarańcza. Zbiór opracowań w 15 lecie czynu zbrojnego, Warszawa 1933; Rok bojów na Polesiu 1915-1916, Warszawa 1917; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.