Bojownikom niepodległości

Berti Ameisen

(1883-po 1939)

Ameisen BertiUrodził się 28 sierpnia 1883 r. w Nowym Sączu. Syn Maurycego Rosenzweiga i Blimy (Bronisławy) Ameisenówny.

Ukończył gimnazjum w Nowym Sączu (1901 r.), studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (1901-1902), następnie na Uniwersytecie Warszawskim (1902-1903) oraz w Lipsku (1903). Studia ukończył na Uniwersytecie Jagiellońskim (1907 r.). 23 maja 1905 r. zdał egzamin nauczycielski jako germanista i 15 września podjął pracę w wyższej szkole realnej w Krośnie, a od 5 sierpnia 1909 r. w szkole realnej w Śniatyniu. W 1911 r. otrzymał tytuł profesorski, dający prawo do nauczania w wyższych klasach gimnazjalnych.

W latach 1912-1913 należał do Polowych Drużyn „Sokoła” w Śniatyniu.

W czasie I wojny światowej w Legionach Polskich. Od 16 sierpnia do 15 listopada 1914 był kierownikiem magazynu surowca, po czym do 25 marca 1915 r. głównego magazynu LP. 26 marca 1915 przeniesiony do Centralnego Urzędu Ewidencyjnego (podlegały mu sprawy korespondencji urzędowej i prywatnej), od 29 kwietnia 1917 r. był zastępcą kierownika. 10 listopada 1915 r. mianowany chor. kanc. 4 stycznia 1918 r. przydzielony do dowództwa Polskiego Korpusu Posiłkowego, wkrótce powrócił na zajmowane uprzednio stanowisko i zajmował je do listopada 1918 r. Przejściowo (od 6 marca) internowany przez Austriaków.

Przydzielony z urzędem do Oddz. IX Sztabu Generalnego (23 grudnia 1918-6 marca 1919, referent, od 14 lutego st. referent), a potem do Departamentu Personalnego MSWojsk (6 marca 1919-3 października 1920), był zastępcą szefa samodzielnego wydziału archiwalnego b. Legionów. 28 grudnia 1918 r. mianowany ppor. piech. (ze starszeństwem z 1 marca 1918), a 1 grudnia 1919 – por. piech. 9 października 1920 r. przeniesiono go do rezerwy. 20 października awansował na kpt. rez. piech. (potem ze starszeństwem z 1 czerwca 1919).

Został wówczas dyrektorem prywatnego Gimnazjum Żeńskiego nr 62 w Łodzi. Od 1921 r. pracował jako dyrektor tamtejszego Społecznego Polskiego Gimnazjum Męskiego.

Członek Związku Legionistów Polskich – był członkiem sądu koleżeńskiego zarządu Okręgu Łódzkiego.

Po kampanii 1939 r. wysiedlony z Łodzi na teren Generalnej Guberni.

Dalsze jego losy są nieznane.

Odznaczony Medalem Niepodległości.

Żonaty z Gizą Ameisenówną, miał z nią córkę Bronisławę Szczęsną (ur. 1918).

Źródła

CAW, akta personalne 809, 1739; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914–1918 t. 1, Kraków – Warszawa – Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 2005; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863–1938 Słownik biograficzny t. 1, Mińsk Mazowiecki – Warszawa – Kraków 2011; M. Gałęzowski, Na wzór Berka Joselewicza. Żołnierze i oficerowie pochodzenia żydowskiego w Legionach Polskich, Warszawa 2010; J. Giza, Legioniści z nowosądeckich gimnazjów czasu wielkiej wojny 1914–1918, Kraków–Nowy Sącz 2018; Legionista Polski. Kalendarz Naczelnego Komitetu Narodowego na rok 1916, Kraków brw; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; „Monitor Polski” 1932, nr 140; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006.