Bohdan Józef Florian Hulewicz

Urodził się 20 czerwca 1888 r. w Kościankach w Wielkopolsce. Syn Leona, ziemianina, i Heleny z Kaczkowskich. Brat Jerzego Teodora (zob.), Wacława Andrzeja Nikodema (zob.) i Witolda (zob.). Uczył się w gimnazjach w Trzemesznie i Lesznie. Należał do Tow. T. Zana i do „Petu”. Maturę uzyskał w w Neuhaldensleben koło Magdeburga. Następnie studiował historię, filozofię i historię sztuki na uniwersytetach we Wrocławiu, Monachium (od 1912 r.) i Kilonii. Działał w polskich organizacjach studenckich. W latach 1912-1913 odbył obowiązkową służbę wojskową w niemieckiej marynarce. Służył w 1 baonie piechoty morskiej. Po jej odbyciu powrócił na studia. W czasie I wojny światowej w sierpniu 1914 r. w stopniu kpr. zmobilizowany do armii niemieckiej. Był dowódcą drużyny w komp. cyklistów piechoty morskiej. Walczył na froncie zachodnim, ranny w czasie oblężenia Antwerpii. Przez 10 tygodni leczył się, po czym powrócił na front. Po 11. miesięcznym pobycie na froncie skierowany na dwumiesięczny kurs oficerski dla podoficerów w Munsterlager. Mianowany ppor. piech., na początku 1916 r. powróciłna front. Dowodził plut. W marcu 1916 r. został ranny. Przez rok przebywał na rekonwalescencji w Poznaniu. Wspólnie z braćmi zorganizował Spółkę Wydawniczą „Ostoja (1916-1922) i czasopismo „Zdrój” (1917-1922). Zakwalifikowany do służby tyłowej, w 1917 r. pełnił ją w biurze tłumaczeń w Warszawie, gdzie nawiązał współpracę z POW. Po krótkim okresie służby w Sosnowcu w styczniu 1918 r. przeniesiony do Kilonii. Był adiutantem w dowództwie 3 Dywizji „Stoczniowej”. W listopadzie zdezerterował i przedostał się do Poznania. Tu z Mieczysławem Paluchem zorganizował Tajny Sztab Wojskowy. Brał udział w tzw. Zamachu na Ratusz (13 listopada) i został wiceprzewodniczącym Wydz. Wykonawczego Rady Żołnierzy V Armii w Poznaniu. Uczestniczył w przygotowaniach powstańczych. Od 28 grudnia szef wydz. operacyjnego Dowództwa Głównego powstania. Dekretem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z 15 marca 1919 r. awansowany na por. piech. z dniem 1 stycznia 1916 r. 23 czerwca awansował na kpt. piech. z dniem 15 marca. Następnie szef sztabu 3 DStrz Wielkopolskich. 2 stycznia 1920 r. skierowany na kurs w Szkole Sztabu Generalnego w Warszawie. Po jego przerwaniu w kwietniu przeszedł do służby w Oddz. II sztabu NW. Był referentem, potem naczelnikiem wydz. południowego sekcji „Wschód”. Funkcję tę sprawował do grudnia. Od 2 stycznia do 6 września 1921 r. kontynuował naukę w Szkole Sztabu Generalnego. Po ukończeniu studiów przydzielony na stanowisko szefa wydz. „Zachód” Oddz. III Biura Ścisłej Rady Wojennej. Zweryfikowany jako mjr SG piech. z 1 czerwca 1919 r. i awansowany z dniem 1 lipca 1923 r. na ppłk SG piech., od 15 października 1923 r. był oficerem Oddz. III Sztabu Generalnego. Potem (do grudnia 1924 r.) szef wydz. ogólnego Oddz. II Sztabu Generalnego. 1 lutego 1925 r. został attaché wojskowym w Waszyngtonie. Po powrocie do kraju od maja 1926 r. pozostawał w dyspozycji szefa Sztabu Generalnego. Od sierpnia 1926 r. dowodził 64 pp. 25 maja 1928 r. został komendantem Szkoły Podchorążych Piechoty. Awansowany 1 stycznia 1929 r. na płk. dypl. piech., w od kwietnia 1929 do 20 czerwca 1933 r. był szefem Biura Personalnego MSWojsk. Następnie dowódca piechoty dywizyjnej 26 DP, a wiosną 1939 r. pomocnik dowódcy OK nr III w Grodnie. Równolegle dowodził OWar. „Grodno” w Zgrupowaniu dowódcy OK nr III. Od września 1931 r. był członkiem komisji Powstanie Poznańskie w Komitecie Krzyża i Medalu Niepodległości. Jako dowódca OWar. „Grodno” wziął udział w kampanii 1939 r. W związku z ewakuacją podległych mu sił w kierunku południowym 12 września przekazał dowodzenie pozostałymi w rejonie Grodna resztkami OWar. Po agresji sowieckiej 18 września przeszedł do Rumunii, gdzie został internowany w obozie w Călimănești, a potem w Târgoviște. Tam był polskim komendantem obozu oraz wszystkich obozów, w których byli polscy żołnierze na terenie Rumunii. W lutym 1941 r. wydany Niemcom, do końca wojny przebywał w oflagach w Dorsten, a później VI B w Dössel. 29 marca 1945 r. uwolniony przez oddziały alianckie. W sierpniu 1948 r. powrócił do Polski. Pracował w Gdańsku (od 1949 r.). W 1954 r. przeszedł na emeryturę. Zmarł 31 lipca 1968 r. w Gdańsku. Pochowany na cmentarzu w Graboszczowie koło Wrześni. Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości z mieczami, orderem Polonia Restituta 4 kl. i złotym Krzyżem Zasługi, amerykańskim Krzyżem za Wybitną Służbę, francuską Legią Honorową 4 kl. i orderem Gwiazdy Rumunii 3 kl. Żonaty (od 2.I.1915) z Jadwigą Karwat, miał córkę Marię Grażynę (ur. 1928). Opublikował: Wielkie wczoraj w małym kręgu, Warszawa 1968. Jego imię nosi w Kościankach filia Publicznej Szkoły Podstawowej w Wólce im. H. Sienkiewicza.