Bojownikom niepodległości

Bolesław Antoni Lewiński

(1902-1990)

lewiński bolesławUrodził się 5 września 1902 r. w majątku Wojsławice, Sieradzkie. Syn Bolesława i Zofii z Krzeczunowiczów (?).

W czasie I wojny światowej należał do skautingu i POW. W listopadzie 1918 r. uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w Kaliszu, po czym automatycznie wstąpił do WP.

Doowodził plut. w komp. zwiadowców 29 pp. W styczniu 1919 r. zwolniony z wojska, powrócił do gimnazjum.

Wobec trudnej sytuacji militarnej kraju w lipcu 1920 r. wstąpił ochotniczo do WP. Służył w komp. harcerskiej 221 pp Armii Ochotniczej. Następnie (od lipca do grudnia) w 18 pap. Brał udział w walkach z bolszewikami. Przeniesiony do rezerwy, kontynuował naukę w gimnazjum, uzyskując maturę.

W latach 1921-1924 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Piechoty i Oficerskiej Szkoły Artylerii w Toruniu. Po jej ukończeniu 24 września 1924 r. mianowany ppor. art. ze starszeństwem z 1 lipca 1923 r. Przydzielony do 25 pap, 1 lipca 1925 r. awansował na por. art. Równolegle odbywał studia prawniczo-ekonomiczne w Poznaniu. Od 3 listopada 1934 do października 1936 r. studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. 1 stycznia 1935 r. awansował na kpt. art. Po ukończeniu szkoły objął funkcję I oficera sztabu 17 DP, a potem był p.o. szefa sztabu tej dywizji. Od października 1938 do 31 sierpnia 1939 r. był dowódcą 4 baterii 17 pal.

Podczas kampanii 1939 r. od 1 do 27 września oficer Oddz. III dowództwa GO gen. Jana Kruszewskiego. Następnie został oficerem sztabu improwizowanej grupy ppłk. Aleksandra Kiszkowskiego z Ośrodka Zapasowego 17 DP. Ranny 29 września pod Polichną Górną koło Janowa Lubelskiego. 10 października aresztowany przez Sowietów, był więziony we Lwowie. Wyrokiem Trybunału Wojskowego z 19 października skazany na pobyt w łagrze. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej (22 czerwca 1941) i podpisaniu umowy Sikorski-Majski w październiku został uwolniony. Do stycznia 1942 r. służył w referacie opieki dowództwa Armii Polskiej w ZSSR. 11 grudnia 1941 r. awansował na mjr. dypl. art. Od stycznia do kwietnia 1942 r. szef Oddz. Operacyjnego tej armii. W kwietniu 1942 r. został szefem sztabu 6 DP. Razem z nią przeszedł na Bliski Wschód. Tam od stycznia do marca 1943 r. był zastępcą dowódcy 6 pal. Od marca do grudnia 1943 r. służył w Oddz. Operacyjnym dowództwa Armii Polskiej na Wschodzie. W grudniu 1943 r. został oficerem do zleceń dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie (potem: 2 Korpusu Polskiego). Od kwietnia do czerwca 1944 r. służył w dowództwie 2 Korpusu Polskiego. Uczestnik kampanii włoskiej 1944-1945. Od czerwca 1944 r. szef sztabu 3 DSK. Awansowany 1 lipca na ppłk. dypl. piech., w kwietniu 1945 r. objął stanowisko zastępcy dowódcy 10 pac. W październiku 1945 r. został szefem wydz. dobrobytu i opieki 2 Korpusu Polskiego. Po przybyciu do Wlk. Brytanii we wrześniu 1947 r. przeszedł do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Po demobilizacji zamieszkał w Wlk. Brytanii. Działacz polityczny na obczyźnie. Był ministrem Obrony Narodowej w gabinetach Hugona Hankego (8 sierpnia-11 września 1955) i Antoniego Pająka (12 września 1955-5 kwietnia 1961, 9 października 1963-14 czerwca 1965). Awansowany 15 sierpnia 1955 r. na płk. dypl. art., a 15 sierpnia 1962 r. na gen. bryg. 9 września 1963 r. powołany przez prezydenta Augusta Zaleskiego na członka III Rady RP. Z ramienia Chrześcijańskiej Demokracji był wiceprezesem rady (do 20 lipca 1968 r.).

23 maja 1964 r. został mianowany pełniącym tymczasowo czynności Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. Członek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari, powoływany kolejno 7 marca 1960 r., 7 marca 1964 r., 7 marca 1966 r. i 24 marca 1970 r. (do 1972 r.).

Zmarł 4 lutego 1990 r.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 4 i 5 kl., Polonia Restituta 2 kl., Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1937
Źródła

W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969;                                                                                                                                                                                                   L. Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin 1986; L. Głowacki, 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty w kampanii 1939 roku, Lublin 1969; T. Kryska-Karski, S. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991; J. Łukasiak, Szkoła Podchorążych Artylerii w Toruniu 1923-1939, Pruszków 2000; „Monitor Polski” nr 64/1937; Rocznik oficerski 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.