Bolesław Limanowski

Urodził się 18 października 1835 r. w Podgórzu koło Dyneburga. Syn Wincentego, właściciela ziemskiego, i Katarzyny z Wysłouchów.

Przez krótki okres czasu studiował medycynę, a następnie w latach 1854-1860 filozofię na uniwersytecie w Dorpacie. Słuchacz Sorbony i College de France (1860-1861).

Za udział w manifestacji patriotyczno-religijnej w Wilnie 8 maja 1861 r. aresztowany przez władze rosyjskie, został skazany na osiedlenie w guberni archangielskiej.

Pracował w kancelarii sądu ziemskiego w Mezeni, a potem w kancelarii gubernialnej w Archangielsku. Na wieść o powstaniu styczniowym podjął nieudaną próbę ucieczki z zesłania. Uwięziony, został zesłany do guberni woroneżskiej. Był korepetytorem i korespondentem w Pawłowsku. W 1867 r. amnestiowany, powrócił do kraju.

Zamieszkał w Warszawie, gdzie pracował jako publicysta i robotnik. W latach 1868-1869 był nauczycielem prywatnym w Gałęzowie pod Lublinem. Od 1870 r. dziennikarz i korektor we Lwowie. W latach 1873-1875 studiował na Wydz. Filozoficznym tamtejszego uniwersytetu i w 1876 r. uzyskał doktorat. W 1877 r. aresztowany pod zarzutem udziału w stow. socjalistycznym, otrzymał nakaz opuszczenia Austro-Węgier.

Wyjechał w 1878 r. do Genewy. Był (do 1880 r.) współwydawcą czasopisma „Równość” oraz założycielem serii wydawniczej „Biblioteka Socjalno-Demokratyczna”. Pracował w tamtejszym Tow. Polskim. W 1881 r. był współorganizatorem Stow. Socjalistycznego „Lud Polski”. Uczestnik międzynarodowych kongresów socjalistycznych w Chur (1881 r.), Paryżu (1900 r.) i Kopenhadze (1910 r.)..

Od 1887 r. należał do Ligi Polskiej, był członkiem Zjednoczenia Tow. Młodzieży Polskiej, sekretarzem zarządu Zw. Wychodźców Polskich w Paryżu (od 1889 r.).

W 1892 r. uczestniczył w zjeździe założycielskim PPS, członek Zw. Zagranicznego Socjalistów Polskich, po rozłamie w PPS (listopad 1906 r.) w PPS-Frakcji Rewolucyjnej. Od 1893 r. członek Tow. Pomocy Więźniom Emigrantom Politycznym (przez wiele lat sprawował funkcję skarbnika). W 1904 r. wykładał historię na uniwersytecie wakacyjnym Kazimierza Kelles-Krauza w Zakopanem.

Od 1907 r. mieszkał na stałe w Krakowie, gdzie był administratorem kamienicy brata oraz publicystą. Uczestnik XI Kongresu PPSD w Krakowie (1908 r.) i IX Zjazdu PPS-Frakcji Rewolucyjnej w Wiedniu (1909 r.).

Od 1912 r. prezes Polskiego Skarbu Wojskowego. W tym też roku został współpracownikiem Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych. W sierpniu 1913 r. wykładał na letniej szkole instruktorskiej Zw. Strzeleckiego w Stróży.

W okresie I wojny światowej zwolennik orientacji politycznej J. Piłsudskiego

Od 1919 r. mieszkał w Warszawie. Zweryfikowany jako ppor. weteran. Był rzecznikiem walki o polskość Warmii, Mazur i Śląska. W 1919 r. inicjator utworzenia Komitetu Obrony Śląska.

W 1922 r. wybrany na senatora z m.st. Warszawy, a następnie z listy państwowej w 1928 i 1930 r. Jako marszałek senior należał do Zw. Parlamentarnego Polskich Socjalistów (był jego prezesem).

Formalnie od października 1923 r. należał do PPS. Zwolennik Centrolewu, w sierpniu 1929 r. był autorem skonfiskowanego listu do prezydenta Ignacego Mościckiego, w którym protestował przeciwko metodom sprawowania władzy przez piłsudczyków.

Autor licznych prac dotyczących socjologii, socjalizmu, historii ruchów społecznych, historii demokracji i historii ruchu narodowego.

Zmarł 1 lutego 1935 r. w Warszawie i został pochowany w Alei Zasłużonych tamtejszego Cmentarza Parafialnego na Powązkach.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 3 kl. i Krzyżem Niepodległości.

Żonaty (od 1874 r.) z Wincentyną Szarską, miał z nią synów Mieczysława Bolesława (6 I 1876-25 I 1948), geologa, geografa, reżysera i krytyka teatralnego, Zygmunta (zob.) i Witolda (zm. w dzieciństwie), a po jej śmierci (od 1887 r.) z Marią Goniewską, z którą miał syna Stanisława, lekarza.

Posiadał doktorat h.c. Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, członek honorowy Polskiego Tow. Historycznego, patron ulicy w Bartoszycach,  Będzinie, Brześciu Kujawskim, Chorzowie, Cieszynie, Częstochowie, Dąbrowie Górniczej, Dzierzgoniu, Głownie, Jarosławiu, Jaworze, Kętrzynie, Kożuchowie, Krakowie, Krapkowicach, Łodzi, Mielcu, Mińsku Mazowieckim, Nidzicy, Nowym Sączu, Oleśnicy, Olsztynie, Opocznie, Ostrowie Wlkp., Pasłęku, Pelplinie, Pile, Poznaniu, Radomiu, Skarżysku-Kamiennej, Słupsku, Stargardzie, Szczecinie, Szczecinku, Tarnowie, Toszku, Wałbrzychu, Warszawie, Wieliczce, Zabrzu, Zawierciu, Zgierzu i Żyrardowie, placu w Cybince, osiedla w Augustowie, jest patronem I Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie i Olsztyńskiego Centrum Społecznego Młodych Socjalistów.