Bojownikom niepodległości

Bolesław Paweł Biskupski

(1888–1970)

Urodził się 19 lipca 1888 r. w Kołomyi. Syn Lubina i Malwiny z Krzyżanowskich, brat Karola Ludwika (zob.).

Ukończył gimnazjum w Kołomyi, następnie wydz. budowy maszyn Politechniki Lwowskiej.

Odbył obowiązkową służbę w armii austro-węgierskiej w charakterze jednorocznego ochotnika.

Od 1904 r. uczestniczył w pracach niepodległościowych. Uczestnik I ogólnego zjazdu młodzieży niepodległościowej szkół średnich we Lwowie (2 lutego 1910 r.).

Od jesieni 1909 r. członek sztabu tajnego Polskiego Zw. Wojskowego we Lwowie ps. „Karol Burzyński”. W latach 1909-1910 był wykładowcą musztry i taktyki w szkole instruktorów tej organizacji. Opracował pierwszy polski podręcznik wojskowy Regulamin musztry (Lwów 1910 r.). Następnie do października 1911 r. członek sztabu tajnej Armii Polskiej. Jednocześnie sprawował funkcję komendanta 1 komp. akademickiej i zastępcy komendanta okręgu lwowskiego. W 1910 r. zajmował również stanowisko komendanta szkoły instruktorów; wykładał w niej (także w 1911 r.) regulamin musztry. Od 7 maja 1911 r. wchodził także w skład sztabu okręgu. W okresie od 15 października 1911 do 27 kwietnia 1912 r. był komendantem I PDS we Lwowie. 29 listopada otrzymał najwyższy stopień w tej organizacji tj. pchor. Od 15 lutego 1913 r. szef sztabu Komendy Naczelnej. Był też członkiem wspólnej komisji regulaminowej PDS i Zw. Strzeleckiego.

W czasie I wojny światowej w 1914 r. zmobilizowany do armii austro-węgierskiej, uczestniczył w działaniach na froncie rosyjskim. W 1915 r. dostał się do niewoli, w której przebywał do 1918 r.

Założył czytelnię polską w Carycynie nad Wołgą. Tam też należał do Komitetu Polskiego.

W 1918 r. współpracował z Komisją Wojskową w Warszawie, po czym służył w WP. W 1921 r. przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako por. rez. piech. z 1 czerwca 1919.

Był dyrektorem fabryki maszyn „Bracia Biskupscy” w Kołomyi.

Pracował jako prezes Zw. Oficerów Rezerwy, prezes „Gwiazdy”, radca Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie na okręg Kołomyja oraz ławnik miejski.

Po kampanii 1939 r. pracował w swojej dawnej fabryce (przejętej przez Sowietów) jako komercjalista. Aresztowany w 1941 r., został zesłany w głąb ZSSR. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej i podpisaniu umowy Sikorski-Majski (30 lipca 1941) został uwolniony. Wstąpił do Armii Polskiej w ZSSR, z którą przeszedł na Bliski Wschód. Potem w 2 Korpusie Polskim.

Po II wojnie światowej osiedlił się w Brazylii. Założył warsztat naprawy maszyn rolniczych i wypożyczalnię dźwigów.

Zmarł 4 lutego 1970 r. w Belo Horizonte.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Żonaty (od 1918 r.) z Marią Czajkowską, miał syna Andrzeja.

Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; „Dziennik Polski, Dziennik Żołnierza” nr 45/1970; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 29/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934.