Bojownikom niepodległości

Bronisław Angier

(1888–1966)

Bronisław AngierUrodził się 6 maja 1888 r. we wsi Ciszówka pow. Zawiercie. Syn Piotra i Marii z Nieszporków. Ukończył szkołę początkową w Mrzygłodzie, uczęszczał na kursy dokształcające w Myszkowie. W roku 1903 rozpoczął pracę jako uczeń tokarski w Fabryce Maszyn i Odlewni Żeliwa w Niwce.

W styczniu 1905 r. wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, od połowy roku należał do Organizacji Bojowej PPS ps. „Stanisław”. Uczestniczył w kilku akcjach bojowych na terenie Zagłębia Dąbrowskiego. Przez dwa lata był łącznikiem między Komitetem Dzielnicowym PPS w Niwce a fabryczną organizacją partyjną. W kwietniu 1907 r. aresztowany, osadzony w więzieniu w Będzinie. Przebywał tam przez pięć miesięcy, po czym został przeniesiony do więzienia w Sieradzu, skąd po dziewięciu miesiącach zesłano go do guberni astrachańskiej. Po odbyciu kary w końcu 1911 r. powrócił do kraju. W roku 1912 powołany do służby w wojsku rosyjskim, przydzielony do 202 Pułku Strzelców na Kaukazie.

Po wybuchu I wojny światowej w szeregach macierzystego pułku walczył na froncie. Do kraju zdołał powrócić w końcu 1918 r.

W niepodległej Polsce, od stycznia 1919 r. pracował jako tokarz w fabryce Huldschinskiego w Sosnowcu. Wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej i Związku Robotników Przemysłu Metalowego w Polsce. W latach 1919–1924 przewodniczący zarządu okręgowego w Zagłębiu Dąbrowskim. W roku 1923 podczas strajku powszechnego aresztowany; przez 3 tygodnie był więziony w Sosnowcu. Za zorganizowanie strajku w marcu 1924 r. zwolniony z pracy. Pod koniec roku 1924 został etatowym sekretarzem zarządu okręgowego Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Metalowego w Polsce na terenie Zagłębia Dąbrowskiego (do września 1939). W latach 1925–1928 reprezentował klasowe Związku Zawodowe w zarządzie obwodowym Funduszu Bezrobocia w Sosnowcu.

Jednocześnie od 1919 r. był członkiem Komitetu Miejskiego PPS w Sosnowcu oraz członkiem (w pewnych okresach przewodniczący) OKR PPS w Zagłębiu Dąbrowskim. Z ramienia PPS w latach 1926–1939 wchodził w skład Rady Miejskiej w Sosnowcu. Na XXIV Kongresie PPS (31 stycznia–2 lutego 1937) wybrany do Rady Naczelnej. Działcz Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego w Zagłębiu. Należał do Stowarzyszenia b. Więźniów Politycznych.

Po klęsce kampanii wrześniowej 1939 r. aresztowany przez Niemców. Od kwietnia 1940 r. osadzony w niemieckich obozach koncentracyjnych: w Dachau, Sachsenhausen, Buchenwaldzie i Flossenbürgu.  

W lipcu 1945 r. powrócił do kraju. Wstąpił do tzw. odrodzonej PPS (zwanej również „lubelską”). Po zjednoczeniu z Polską Partią Robotniczą, od grudnia 1948 r. należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Od września 1945 do października 1947 r. był starostą powiatowym w Będzinie. Następnie kierował zncjonalizowaną w roku 1946 fabryką szczeliw Wilhelma Szafarczyka w Cieszynie. W roku 1954  przeszedł na emeryturę, w 1957 r. uzyskał rentę dla zasłużonych. W latach 1956–1958 członek Komitetu Miejskiego PZPR w Cieszynie. Następnie zamieszkał w Rembertowie koło Warszawy. Zmarł 13 listopada 1966 r. w Warszawie.

Był żonaty.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości z mieczami, w PRL otrzymał złoty i srebrny Krzyż Zasługi.

Źródła

W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863–1938 Słownik biograficzny t. 2, Mińsk Mazowiecki – Warszawa – Kraków 2011; B. Gadomski, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 1, Warszawa 1985; S. Martynowski, Polska bojowa, Łódź 1937; „Monitor Polski” 1937, nr 259.