Bojownikom niepodległości

Bronisław Appel

(1896–1941)

Urodził się 13 maja 1896 r. we Lwowie. Syn Bertolda i Chai (Klary) z Sobelów. Ukończył dwie klasy szkoły realnej oraz wieczorowe kursy handlowe w rodzinnym mieście. Pracował jako urzędnik.

Po wybychu I wojny światowej od 6 sierpnia 1914 r. służył  w oddziałach strzeleckich Józefa Piłsudskiego, od 16 sierpnia w Legionach Polskich; początkowo w baonie uzupełniającym, następnie w 4 komp. III baonu 1 Pułku Piechoty LP. Podczas walk pod Anielinem (22 października) ciężko zachorował. Odesłany do szpitala, następnie zwolniony z Legionów. Przebywał u rodziców w Wiedniu. W dniach 11–30 maja 1915 r. w Stacji Zbornej LP w Wiedniu. Od 2 czerwca do 1 sierpnia służył w kompanii sztabowej Komendy Legionów, po czym przeszedł do 4 pp LP. Uczestniczył w walkach na Lubelszczyźnie i Wołyniu. 6 lipca 1916 r. ranny w bitwie pod Kościuchnówką, dostał się do niewoli rosyjskiej. Zwolniony 8 kwietnia 1918 r. powrócił do kraju. Internowany przez Austriaków w Żurawicy. 10 czerwca wcielony do armii austro–węgierskiej,  był żołnierzem 30 pp.

W niepodległej Polsce od 23 listopada 1918 r. podoficer zawodowy Wojska Polskiego. Służył w 4 pp leg między innymi jako szef kompanii karabinów maszynowych w stopniu kpr. Uczestnik wojny polsko ukraińskiej lat 1918–1919; wyróżnił się pod Zboiskami i Krzywczycami. Następnie walczył w wojnie z Rosją bolszewicką lat 1919–1920 na froncie litewsko–białoruskim. Od 28 stycznia 1920 r. zajmował stanowisko szefa kompanii sztabowej 2 Dywizji Piechoty  Legionów. Awansował do stopnia st. sierż. Powtórnie przydzielony do 4 Pułku Piechoty, pełniąc m.in. funkcję dowódcy plut. oraz wykładowcy szkoły podoficerskiej. Przed rokiem 1928 awansowany do stopnia chor. Należał do Związku Legionistów Polskich.

Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Zapewne służył w nadwyżkach pułkowych (Ośrodek Zapasowy 2 DP Leg). Po jej zakończeniu pozostawał pod okupacją sowiecką. Aresztowany 27 czerwca 1940 r. przez NKWD na terenie województwa lwowskiego. 23 lipca 1940 r. przewieziony do Biełbatłagru w Karelo-Fińskiej SSR, w 1941 r. przeniesiony został do Kargopolłagru niedaleko Archangielska, gdzie zmarł 16 lipca 1941 r.

Jest wymieniony na tablicy ofiar sowieckich na pomniku przy wejściu na cmentarz przy ul. P. Ściegiennego w Kielcach.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i brązowym Krzyżem Zasługi.

Źródła

J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914–1918 t. 1, Kraków – Warszawa – Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863–1938 Słownik biograficzny t. 2, Mińsk Mazowiecki – Warszawa – Kraków 2011; M. Gałęzowski, Na wzór Berka Joselewicza. Żołnierze i oficerowie pochodzenia żydowskiego w Legionach Polskich, Warszawa 2010; „Monitor Polski” 1931, nr 218.