Bojownikom niepodległości

Bronisław Laskownicki

(1866-1944)

laskownicki bronisławUrodził się 12 sierpnia 1866 r. we Lwowie. Syn Józefa Albina, dziennikarza, i Bronisławy z Królikowskich.

Ukończył Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie. Należał wówczas do stow. „Biały Orzeł”. Następnie przez trzy lata studiował na Wydz. Prawa Uniwersytetu Lwowskiego.

Odbył obowiązkową służbę wojskową w armii austro-węgierskiej w charakterze jednorocznego ochotnika i z dniem 1 stycznia 1888 r. został mianowany ppor. rez. piech.

Członek Tow. Gimnastycznego „Sokół”.

Dziennikarz, od 1890 r. współpracował z redakcjami „Dziennika Polskiego” i od 1895 r. „Słowa Polskiego” oraz tygodnika „Nasz Kraj”. Współzałożyciel dziennika „Wiek XX” (1900 r.). W 1901 r. założył pismo „Wiek Nowy” i do 1939 r. był jego redaktorem naczelnym.

W 1893 r. założył we Lwowie Tow. Wzajemnej Pomocy Dziennikarzy Polskich, został członkiem wydz. Zw. Zawodowego Dziennikarzy Słowiańskich Austrii. W 1909 r. współzałożyciel i sekretarz trójzaborowego Zw. Dziennikarzy Polskich.

Od 1905 r. członek rady miejskiej Lwowa, był nim przez wiele kadencji (także w odrodzonej Polsce).

W 1911 r. współzałożyciel i pierwszy prezes Tow. Opieki nad Więźniami Politycznymi w Rosji.

Działacz sportowy, od listopada 1911 do marca 1912 r. prezes klubu piłkarskiego „Czarni” Lwów. Był współzałożycielem Zw. Popierania Turystyki królewskiego miasta Lwowa.

Działacz Stronnictwa Postępowo-Demokratycznego, z jego inicjatywy powołano Zakład Ubezpieczeń Urzędników Prywatnych we Lwowie.

Od 1908 r. członek Zw. Walki Czynnej, następnie prezes Zw. Strzeleckiego we Lwowie ps. „Szary”. Z ramienia Polskiego Stronnictwa Postępowego wchodził w skład Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych. Był członkiem komitetu redakcyjnego wydawanego od kwietnia 1914 r. we Lwowie miesięcznika „Sprawa Polska”

W czasie I wojny światowej w latach 1914-1915 był redaktorem naczelnym „Gazety Polskiej” w Dąbrowie Górniczej, stanowiącej organ NKN. Prezes lwowskiej delegacji NKN. Po oswobodzeniu Lwowa w sierpniu 1915 r. powrócił do tego miasta. Był członkiem Tymczasowej Komisji Porozumiewawczej Stronnictw Polskich.

23 października 1917 r. wybrany członkiem rady nadzorczej założonego wówczas Konsumu Dziennikarskiego we Lwowie.

Od 1 listopada 1918 r. członek Polskiego Komitetu Narodowego we Lwowie. Od 23 listopada szef resortu łączności w Tymczasowej Komisji Rządzącej w tym mieście.

W niepodległej Polsce mieszkał we Lwowie. Założyciel, akcjonariusz i redaktor naczelny koncernu prasowego „Prasa Nowa” (1930), prezes Tow. Dziennikarzy Polskich we Lwowie (od 19 grudnia 1919), działacz Syndykatu Dziennikarzy Lwowskich (członek zarządu, w latach 1937-1939 prezes).

Działacz polityczny, w 1922 r. był założycielem Unii Narodowo-Państwowej, członek Wydz. Zjednoczenia Stanu Średniego (1928), BBWR, w 1938 r. współorganizator konferencji założycielskiej Stronnictwa Demokratycznego.

Działacz społeczny, m.in. sprawował funkcję prezesa Miejskiego Komitetu Pomocy Bezrobotnym, Polskiego Tow. Emigracyjnego. W latach 30. członek Zarządu Głównego Tow. Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich, zastępca szefa sekcji propagandowej Obywatelskiego Komitetu Akcji na rzecz Funduszu Obrony Narodowej we Lwowie.

Podczas II wojny światowej pozostawał na terenach okupowanych przez Sowietów; jego majątek został skonfiskowany. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej (22 czerwca 1941) przeniósł się do Warszawy. W czasie powstania warszawskiego 1944 r. wywieziony do obozu przejściowego w Pruszkowie, skąd wyjechał do Proszowic.

Zmarł 4 października 1944 r. w Proszowicach. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 3 i 4 kl., Krzyżem Niepodległości, złotym Krzyżem Zasługi, srebrnym Wawrzynem PAL, czechosłowackim orderem Białego Lwa 4 kl.,  jugosłowiańskim orderem św. Sawy 3 kl. i rumuńskim orderem Korony Rumunii 4 kl..

Żonaty (od 11 I 1892) z Izabelą Tabor, miał synów Stanisława (1892-1978), pierwszego polskiego prof. urologii, Janusza (22 III 1900-28 V 1977), dziennikarza, Zbigniewa (zob.) oraz córkę Zofię.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 140/1938
Źródła

M. Frančić, Komitet Obrony Narodowej w Ameryce 1912-1918, Wrocław 1983; Lwów i Małopolska Wschodnia w Legionach Polskich 1914-1917, Lwów 1935; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest? t. 2, Warszawa 1939; „Monitor Polski” nr 140/1938; Obrona Lwowa 1-22 listopada 1918 t. 1-3, Lwów 1933-1939.