Bojownikom niepodległości

Chil Berkenwald

(1894–po 1937)

Urodził się 11 lub 14 sierpnia 1894 r. w Łasku. Syn Lejzora i Perli z Ajzenbaumów.

Od 1899 r. mieszkał w Warszawie. Ukończył sześć oddziałów żydowskiej szkoły powszechnej przy ul. Karmelickiej 17.

Od 1911 r. praktykował w należącej do ojca fabryce wyrobów celuloidowych we wsi Maruna pod Grodziskiem, a od 1913 r. – w jego sklepie w Warszawie.

Członek PPS i Bundu.

W czasie I wojny światowej w 1915 r. zagrozony poborem do armii rosyjskiej, wyjechał do Mińska Litewskiego, gdzie działał w PPS. W pierwszej połowie 1916 r. aresztowany przez niemców w suwałkach za obrażenie urzędnika, wkrótce został uwolniony. Latem dotarł do Warszawy.

W październiku wstąpił do Legionów Polskich. Po przeszkoleniu w Zegrzu 4 stycznia 1917 r. został przydzielony do 5 komp. 3 pp LP. Następnie służył w 7 komp.

Po kryzysie przysięgowym pozostał w pułku. W czasie przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918 r.) dostał się do niewoli austriackiej. Internowany w obozie w Szaldobos, a potem w Huszt na Węgrzech. W lipcu uwolniony, powrócił do Warszawy.

Tam podjął leczenie gruźlicy, na którą zachorował podczas pobytu w Huszt. W listopadzie leczył się w Krakowie.

Zgłosił się do służby w WP, jednak ze względu na chorobę nie został do niego przyjęty. W lutym 1919 r. zamieszkał w Ostrowcu Świętokrzyskim. Tam w latach 1919-1924 pracował jako subiekt w spółdzielni robotniczej, a potem w prywatnych przedsiębiorstwach. W 1931 r. został inkasentem w zarządzie miejskim.

Członek Zw. Legionistów Polskich oraz BBWR.

Zmarł po 1937 r.

Odznaczony Medalem Niepodległości.

Żonaty (od 1919 r.).

Źródła

J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; M. Gałęzowski, Na wzór Berka Joselewicza. Żołnierze i oficerowie pochodzenia żydowskiego w Legionach Polskich, Warszawa 2010; „Monitor Polski” nr 64/1937.