Bojownikom niepodległości

Cyprian Odorkiewicz

1901–1966

Urodził się 11 grudnia 1901 r. w Kaliszu. Syn Jana, technika budowy dróg, i Heleny z Rybińskich.

Od 1910 r. uczył się w gimnazjum w Chełmie, a od 1915 r. w polskiej Szkole Filologicznej Chełmskiej. Należał tam do skautingu, a od lipca 1917 r. do POW. Brał udział w rozbrajaniu Austriaków na początku listopada 1918 r., po czym automatycznie przeszedł do WP.

Służył w 1 pszwol. uzyskujc stopień kpr. Brał udział w walkach z Rosją bolszewicką lat 1919–1920 na froncie litewsko–białoruskim. W lutym 1920 r. przydzielony do PKU w Chełmie. W czerwcu został zastępcą dowódcy plut. zwiadowców 144 pp. Po wojnie został zdemobilizowany. 1 lipca 1925 r. mianowany ppor. rez. piech., 2 stycznia 1932 r. awansował na por. rez. piech. Od lutego 1921 r. kontynuował naukę w Gimnazjum Państwowym im. S. Czarnieckiego w Chelmie. Maturę uzyskał eksternistycznie w 1922 r. Od marca 1922 r. do 1926 r. studiował (jako wolny słuchacz) polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, lecz nie złożył egzaminów końcowych. Pracował jako urzędnik w Chełmie. W 1934 r. wybrany na członka Rady Miasta, już jesienią zamieszkał w Warszawie. Pracował jako urzędnik w Zarządzie m.st. Warszawy.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. brał udział w obronie Warszawy. Był cywilnym komendantem obrony przeciwlotniczej dladzielnic Warszawa–Północ. Po zakończeniu walk podjął działalność konspiracyjną. Początkowo w organizacji „Warszawianka”, a od 1940 r. w Unii. W organizacji tej był szefem pionu wojskowego, a później dowódcą baonu „Krybar”, od 1942 r. wchodzącego w skład AK. Zorganizował produkcję granatów ręcznych „filipinek”. Z dniem 11 listopada 1943 r. awansował na kpt. rez. piech. Podczas powstania warszawskiego dowodził VIII Zgrupowaniem w Rejonie I Obwodu Śródmieście AK, a od 5 sierpnia 1944 r. grupą bojową „Krybar” na Powiślu. 3 września został zastępcą dowódcy Grupy „Powiśle”. Po przeformowaniu oddziałów od 20 września dowodził I baonem 36 pp AK. Po kapitulacji oddziałów powstańczych (2 października) dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w obozach jenieckich w Fallingbostel, Bergen–Belsen, Gross–Born i w Lubece. Uwolniony 2 maja 1945 r. przez oddziały brytyjskie, wstąpił do PSZ. Od czerwca zastępca szefa Oddz. VI w sztabie Polskiego Okręgu Wojskowego w Lubece, a od marca 1946 r. w Polskim Okręgu Wojskowym w Szlezwig–Holsztynie. Od sierpnia szef wydz. kulturalno–oświatowego w sztabie Polskiego Okręgu Wojskowego w Wentorf koło Hamburga. Od lipca 1947 r. członek komisji rewizyjnej Zjednoczenia Polskiego w Niemczech. W 1948 r. został zdemobilizowany.

Początkowo mieszkał w Paryżu, a w 1954 r. osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Pod koniec życie pracował w rozgłośni polskiej Radia Wolna Europa w Monachium.

Zmarł 9 lipca 1966 r. w Monachium i tam został pochowany.

Odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości.

Żonaty z Eugenią Prost, miał z nią córki Barbarę (1930–15 VII 2016) i Krystynę (ur. 1932).

Źródła

A.K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1944 t. 3, Warszawa 1991; „Monitor Polski” nr171/1933; Rocznik oficerski rezerw 1934.