Bojownikom niepodległości

Cyprian Ułaszyn

1896–1967

Cyprian UłaszynUrodził się 28 lutego 1896 r. w Połoweńczyku na Ukrainie. Syn Włodzimierza, ziemianina, i Kazimiery z Głębockich. Brat Feliksa (zob.) i Stanisława (zob.).

Uczył się w prywatnej szkole w Starej Wsi k. Warszawy. Maturę zdał w gimnazjum realnym w Krakowie w 1914 r. Następnie rozpoczął studia w Instytucie Inżynierii Dróg i Mostów politechniki w Piotrogrodzie, potem kontynuował je na Wydziale Inżynierii Politechniki Kijowskiej.

Działał w polskim skautingu w Kijowie.

W 1916 r. wcielony do armii rosyjskiej z przydziałem do 2 naukowego batalionu w Carcynie, skąd został skierowany do Orenburskiej Szkoły Oficerskiej Piechoty. Po jej ukończeniu otrzymał stopień chor. piech. Przydzielony na stanowisko dowódcy plutonu do 42 rez. pstrz w Odeskim Okręgu Wojskowym. Z powodu choroby nie brał udziału w walkach na froncie.

Po wybuchu rewolucji w Rosji w 1917 r. służył w POW w Humaniu. Tam od września 1917 r. był komendantem miejscowym. Potem w polskim oddziale w Humaniu, włączonym do II Korpusu Polskiego. Po jego kapitulacji pod Kaniowem (12 maja 1918 r.) przeszedł do POW ps. „Rozłucki”. Należał do niej do października.

W WP od lutego 1919 r. W latach 1919-1920 służył w 3 pstrz wielkopolskich, gdzie pełnił funkcję adiutanta pułku, potem przeniesiony został do sztabu 14 DP na stanowisko oficera ordynansowego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920.

Zweryfikowany jako por. sap. z 1 czerwca 1919, w latach 1921-1923 służył w 3 pułku wojsk kolejowych w Poznaniu. W 1923 r. był odkomenderowany na studia na Politechnice Warszawskiej. Następnie w 1924 r. w Dep. VI Wojsk Technicznych MSWojsk, po czym do 1926 r. w 2 pułku saperów kolejowych w Legionowie. W 1925 odbywał przeszkolenie w obozie szkolnym wojsk saperów kolejowych, gdzie do 1927 pełnił funkcję instruktora i dowódcy kompanii szkolnej. Z dniem 1 stycznia 1927 r. awansował na kpt. sap. W latach 1927-1932 służył w Wojskowym Instytucie Badań Inżynierii w Warszawie, a potem do 1936 br. dowodził komp. szkolną i był oficerem ds. wyszkolenia w 2 batalionie mostów kolejowych. 1 stycznia 1935 r. awansował na mjr. sap. W latach 1936-1938 w Kierownictwie Zaopatrzenia Saperów. Od 1938 r. zastępca dowódcy 2 baonu mostów kolejowych.

Członek Zw. Peowiaków. Był zastępcą przewodniczącego koła „Humań” Okręgu Eksterytorialnego KN3.

Podczas kampanii wrześniowej dowódca 13 Grupy Wojsk Kolejowych. Z grupą wszedł w skład SGO „Narew”, potem dowódca saperów improwizowanej 50 DP w składzie SGO „Polesie” . Brał udział w walkach z Niemcami m.in. na Lubelszczyźnie. Po kapitulacji SGO „Polesie” pod Kockiem (6 października 1939 r.) dostał się do niewoli niemieckiej. Początkowo przebywał w jenieckim obozie przejściowym, potem od listopada 1939 r. w oflagu VII A w Murnau. Po uwolnieniu z niewoli 29 kwietnia 1945 r. wyjechał do Włoch i tam wstąpił do 2 KP. Początkowo był zastępcą dowódcy 11 baonu saperów kolejowych, a po przybyciu do Wlk. Brytanii w 1946 r. dowodził tym baonem aż do jego rozformowania w lipcu 1947 r.

Po demobilizacji zamieszkał na stałe w Wlk. Brytanii. Był aktywnym działaczem społecznym i kombatanckim. Pełnił funkcję honorowego prezesa Koła Saperów Kolejkowych, brał udział w pracach Skarbu Narodowego, w starszoharcerstwie oraz parafii Andrzeja Boboli.

Zmarł 23 IX 1967 w Londynie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi

Źródła

Z. Barszczewski, Sylwetki saperów, Warszawa 2001; L. Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin 1986; A. Holiczenko, Żołnierze tajnego frontu. Lista imienna KN3 POW-Wschód, 1914-1921, Olsztyn 2012; „Monitor Polski” nr 293/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; A.J. Szugajew, Saperzy w służbie Polsce. Księga pamiątkowa, Londyn 1985; P. Zarzycki, 2 Batalion Mostów Kolejowych, Pruszków 1994; informacje Tadeusza Łaszczewskiego.