Bojownikom niepodległości

Czesław Bernatowicz

(1898–1940)

Urodził się 31 sierpnia 1898 r. w Wiżajnach na Suwalszczyźnie. Syn Franciszka i Rozalii z Rutkowskich, brat Bronisława (zob.).

Ukończył gimnazjum realne w Nowarach Ochockich w Rosji (1915 r.).

W czasie I wojny światpowej powołany 15 grudnia 1915 r. do armii rosyjskiej, ukończył sześciotygodniowy kurs w szkole podoficerskiej. Przydzielony do 2 syberyjskiego pstrz, brał udział w walkach na froncie zachodnim. 9 września 1916 r. skierowany na pięciomiesięczny kurs do Szkoły Oficerskiej Piechoty w Omsku. Po jej ukończeniu 10 lutego 1917 r. mianowany chor. piech. Początkowo był oficerem młodszym w komp. 31 syberyjskiego pstrz, a następnie dowodził komp. 113 pstrz. Wobec rozkładu armii rosyjskiej 28 marca 1918 r. został zdemobilizowany.

Po powrocie do kraju 1 listopada 1918 r. objął funkcję komendanta obwodu POW na Suwalszczyźnie, a następnie komendanta miasta w Dowództwie Obrony Kresów. Funkcję tę sprawował do listopada 1919 r.

Przydzielony do 41 pp, jako ppor. piech. dowodził plut., a potem komp.

Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r., w 1925 r. ukończył kilkumiesięczny kurs dla oficerów młodszych w Chełmie i podobny kurs dla oficerów żywnościowych. Następnie sprawował funkcję oficera żywnościowego, adiutanta, oficera materiałowego i płatnika 41 pp. Awansowany 1 stycznia 1928 r. na kpt. piech., w końcu tego roku objął funkcję dowódcy komp. w tym pułku. Przeniesiony do dyspozycji dowódcy OK nr III, z dniem 30 czerwca 1934 r. przeszedł w stan spoczynku.

W 1939 r. zmobilizowany do WP, po 17 września dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Kozielsku.

Wywieziony na podstawie listy nr 029/1 z 13 kwietnia 1940 r., wkrótce potem został zamordowany w lesie katyńskim.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi, pośmiertnie (2007) awansował na mjr.

Żonaty z Heleną Chotin, miał z nią córkę Irenę.

Jego pamięci poświęcono tablicę w katedrze polowej WP w Warszawie.

Źródła

Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000; „Monitor Polski” nr 92/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; W. R(yżewski), w: Pro memoria, „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 2/1992.