Bojownikom niepodległości

Edmund Baranowski

(1886–1939)

Urodził się 8 stycznia 1886 r. we Lwówku pow. Nowy Tomyśl. Syn Franciszka, naczelnika poczty, i Marii z Borzyszkowskich.

Uczył się w gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu oraz w gimnazjum w Międzyrzecu i w 1903 r. uzyskał maturę. Następnie przez trzy lata praktykował w aptekach i 30 grudnia 1905 r. zdał egzamin na st. pomocnika aptekarskiego. Podjął wówczas pracę w polskiej aptece W. Ziętaka w Grodzisku Wielkopolskim, po czym pracował w aptekach w Szczecinie i Poznaniu. W 1908 r. przerwał pracę i podjął studia farmaceutyczne w Münster oraz Lipsku i 9 czerwca 1910 r. uzyskał stopień dyplomowanego aptekarza. W czasie studiów należał do Stow. Studentów Polaków „Unitas” oraz Bratniej Pomocy.

Po dwóch latach i zdaniu egzaminów praktycznych uzyskał stopień aprobowanego aptekarza.

Następnie pracował kolejno w aptekach w Toruniu, Mogilnie (1912 r.), Gnieźnie, Golubiu, Bremie, Trzemesznie i Inowrocławiu. W lipcu 1914 r. kupił aptekę w Łasinie pow. Grudziądz.

Od 1916 r. był członkiem Tow. Naukowego w Toruniu oraz działaczem lokalnych polskich organizacji oświatowych. Od grudnia 1918 r. reprezentował polską ludność Łasina w Sejmie Dzielnicowym w Poznaniu. Członek powiatowej Rady Ludowej, organizator Rady Robotniczej i Włościańskiej.

W latach 1918-1920 był członkiem tajnej Organizacji Wojskowej Pomorza. We wrześniu 1919 r. wszedł w skład Pomocniczego Komitetu Przedplebiscytowego w Grudziądzu. W czasie wojny polsko-bolszewickiej latem 1920 r. służył ochotniczo w Zachodniej Straży Obywatelskiej. W tym też roku został wybrany na burmistrza Łasina.

W 1921 r. zamieszkał w Grudziądzu. Tam założył Laboratorium Farmaceutyczno-Chemiczne, produkujące leki, oraz prowadził Aptekę pod Lwem.

Działacz Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji, był członkiem magistratu w Grudziądzu oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Toruniu.

Sprawował funkcję sekretarza generalnego pomorskiego zarządu Tow. Powstańców i Wojaków na Pomorzu, członek Tow. Upiększania Miasta Grudziądza, „Sokoła”, Tow. Wioślarskiego „Wisła” i Tow. Śpiewaczego „Echo”. Prezes Zw. Obrońców Kresów Zachodnich i wiceprezes Polskiego Tow. Farmaceutycznego.

W 1928 r. został wybrany na posła do Sejmu RP w okręgu wyborczym nr 30 (Grudziądz). Mandat sprawował do 1930 r.

W październiku 1929 r. zamieszkał w Hajdukach na Śląsku i prowadził aptekę w Królewskiej Hucie (od 1934 r.: Chorzów).

Działacz świętochłowickiego Komitetu WF i PW, członek zarządu KS Ruch Chorzów, założyciel ogródków działkowych w Wielkich Hajdukach.

W czasie kampanii 1939 r. dowodził Strażą Obywatelską w Świętochłowicach. Brał udział w walkach z Niemcami w obronie tego miasta i Chorzowa. Dostał się do niewoli.

Rozstrzelany 4 września 1939 r. przy ul. Zamkowej w Katowicach.

Odznaczony Medalem Niepodległości.

Żonaty z Jadwigą Śmierzchalską, miał z nią córki Ludomirę, Irenę Marię (1 I 1921-VIII 1944), żołnierza AK poległą w powstaniu warszawskim, Elwirę oraz syna Jana, farmaceutę.

Jego pamięci poświęcono tablicę na budynku przy ul. Batorego w Chorzowie, w którym mieszkał.

Źródła

W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 3, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2011; J.B. Gliński, Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej t. 2, Warszawa 1999; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; „Monitor Polski” nr 140/1938; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 1998; H. Racki, Śląski wrzesień, Warszawa 1973.