Bojownikom niepodległości

Edmund Iwaszkiewicz

(1891–1945)

Urodził się 22 lutego 1891 r. w majątku Zakoziel na Polesiu. Syn Antoniego, ziemianina, i Amelii z Zarudzkich.
Uczył się w szkole realnej w Pińsku (1901-1908).
Następnie zamieszkał w Warszawie, gdzie pracował oraz ukończył szkołę teletechniczną.
29 listopada 1912 r. powołany do armii rosyjskiej, służył w 4 baonie saperów.
Brał udział w walkach na frontach I wojny światowej. 27 września 1917 r. mianowany ppor. sap.
Od czerwca 1917 r. należał do Zw. Wojskowych Polaków. W grudniu dotarł do Odessy i wstąpił do polskich formacji wojskowych. Dowodził plut. telegraficznym. Od 22 stycznia 1919 r. w 4 DStrz gen. Lucjana Żeligowskiego. Sprawował funkcję szefa łączności dywizji. Wyróżnił się podczas obrony Odessy przed bolszewikami (4-5 kwietnia 1919). W składzie dywizji w czerwcu powrócił do kraju,. Po jej reorganizacji był dowódcą komp. telegraficznej 10 DP. W okresie od 17 sierpnia do 24 września zajmował stanowisko szefa łączności Gubernatorstwa Wojskowego w Warszawie.
Zweryfikowany jako kpt. łączn. z 1 czerwca 1919 r., był p.o. dowódcy I baonu (1923) i kwatermistrza (1924) pułku radiotelegraficznego. Awansowany 1 stycznia 1927 r. na mjr. łączn., sprawował funkcję kwatermistrza 9 samodzielnego baonu łączności w Brześciu nad Bugiem (1928). Od 12 sierpnia 1929 r. był komendantem PKU w Dębicy, od sierpnia 1930 r. w PKU Kołomyja II, zaś od 1937 - KRU w Kowlu. W sierpniu 1939 r. przydzielony do DOK nr X w Przemyślu.
Podczas kampanii 1939 r. uczestniczył w działaniach Armii „Karpaty”. Po 17 września przeszedł na Węgry i został internowany w obozie w Eger. W 1941 r. przedostał się do Warszawy i podjął działalność konspiracyjną w szeregach ZWZ/AK. Awansował na ppłk. łączn. Uczestniczył w powstaniu warszawskim. Po kapitulacji oddziałów (2 października 1944 r.) dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w oflagu II C w Woldenbergu.
Zmarł 30 stycznia 1945 r. w szpitalu wojskowym w Berlinchen (Barlinku) i został pochowany w zbiorowej mogile na miejscowym cmentarzu.
Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., trzykrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości.
Żonaty (od 1918 r.) z Pelagią Wołodkiewicz, miał z nią córkę Helenę Lidię (ur. 1923) zamężną Michalską, oraz syna Włodzimierza (ur. 1930).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 92/1932
Źródła

G. Łukomski, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 1, Koszalin 1991; „Monitor Polski” nr 92/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.