Bojownikom niepodległości

Edward Fidziński

(1884–1941)

Urodził się 12 lipca 1884 r. w Warszawie. Syn Stanisława, stelmacha, i Antoniny z Beneckich. Brat Jana (zob.) i Piotra Antoniego (zob.).

Ukończył cztery klasy szkoły elementarnej.

W 14. roku życia rozpoczął praktykę ślusarską w fabryce „Labor” w Warszawie. Ok. 1903 r. został ślusarzem w drukarni „Kuriera Codziennego”.

 W 1904 r. wstąpił do PPS.  Brał udział w zbrojnej manifestacji na pl. Grzybowskim w Warszawie (13 listopada 1904). Od 1905 r. brał czynny udział w działalności Organizacji Techniczno-Bojowej. W mieszkaniu matki w Białołęce urządził laboratorium, w którym produkowano materiały wybuchowe. W składzie „piątki” W. Retkego uczestniczył m.in. w zamachu na fabrykanta E. Briggsa w Markach. Gdy PPS opanowała ideowo „Kurier Codzienny”, zajmował się kolportażem pisma. W grudniu aresztowany przez władze rosyjskie wraz z członkami redakcji, był więziony w cytadeli, a potem w twierdzy modlińskiej. 21 marca 1906 r. uwolniony, wkrótce potem podjął działalność w OB ps. „Gruby”. Zorganizował na Pradze „szóstkę” bojową, na czele której uczestniczył w napadzie na sklep monopolowy (9 czerwca), w zamachu na ppłk. G. Muradowa (29 czerwca) oraz w kilku akcjach podczas tzw. „krwawej środy” (15 sierpnia). Aresztowany 18 października na skutek zdrady M. Sankowskiego, był sądzony przez Warszawski Wojskowy Sąd Okręgowy (30 lipca–2 sierpnia 1907) i uniewinniony z braku dowodów. Przetrzymywany nadal w cytadeli, w 1908 r. został decyzją generał gubernatora administracyjnie zesłany na cztery lata do guberni jakuckiej. Za próbę ucieczki i posiadanie broni dodatkowo skazano go na 2 lata zesłania do Wilujska. W 1914 r. powrócił do Warszawy.

Od 1915 r. pracował zawodowo jako elektromonter w elektrowni Powiśle.

Po powrocie z zesłania nawiązał kontakt z PPS i zorganizował Komitet Dzielnicowy PPS Powiśle, którego przez kilka lat był przewodniczącym. Prowadził też robotniczą kooperatywę spożywczą. Od 1917 r. członek Pogotowia Bojowego PPS. Po podpisaniu pokoju brzeskiego w lutym 1918 r. wziął udział w akcji wysadzenia transformatora w elektrowni i w organizowaniu protestacyjnego strajku powszechnego. 23 maja aresztowany przez władze niemieckie podczas nielegalnego zebrania pracowników stacji pomp, był więziony w warszawskiej cytadeli, a od 11 lipca internowany w twierdzy modlińskiej. W listopadzie powrócił do Warszawy.

Po rozbrojeniu Niemców 21 listopada wszedł w skład Tymczasowego Komitetu Wykonawczego Rady Robotniczej Warszawy, a potem był członkiem Warszawskiej Rady Delegatów Robotniczych. Następnie członek Niepodległościowo-Socjalistycznej Warszawskiej Rady Delegatów Robotniczych.

W 1920 r. wstąpił ochotniczo do WP i pełnił służbę w łączności. Po zakończeniu wojny zdemobilizowany.

Działacz PPS. W latach 1918–1921 i 1927–1928 członek Warszawskiego Okręgowego Komitetu Robotniczego.  Uczestniczył w XVI Kongresie PPS w Krakowie (kwiecień 1919).

Od 1919 r. był członkiem Rady Miejskiej m.st. Warszawy, wybieranym z listy PPS. Jednocześnie do 1924 r. wiceprzewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Elektrowni Warszawskiej. W marcu 1926 r. wybrano go do Zarządu Warszawskiej Kasy Chorych.

Po rozłamie w PPS przeszedł do PPS d. Frakcji Rewolucyjnej. Na Kongresie w Katowicach (1–2 listopada 1928) wybrany do Centralnej Rady Organizacyjnej partii. W latach 1928–1934 był wiceprezesem zarządu Klasowego Związku Pracowników Elektrowni Warszawskiej, a od 1935 r. - członkiem Zarządu Głównego Centralnego Związku Zawodowego Pracowników Zakładów Miejskich i Użyteczności Publicznej w Polsce.

Członek Stow. b. Więźniów Politycznych d. Frakcji Rewolucyjnej, w którym sprawował funkcję wiceprezesa. Współpracował z pismami „Walka” i „Przedświt”.

Podczas II wojny światowej w dalszym ciągu pracował zawodowo w elektrowni.

Brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach ZWZ.

Zmarł 22 czerwca 1941 r. w Warszawie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Opublikował: Z życia bojowca, „Przedświt” nr 73/1929.

Żonaty z Marią Markiewicz (zob.).

Źródła

„Monitor Polski” nr 64/1931; A. Pacholczykowa, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987.