Edward Grabski

Urodził się 8 lipca 1883 r. w Kruszy Podlatowej pow. Mogilno. Syn Mariana, ziemianina, i Heleny z Broniszów.

Ukończył gimnazjum realne w Bydgoszczy oraz studium rolnicze w Lipsku.

W latach 1904-1905 odbył obowiązkową służbę wojskową w armii niemieckiej w charakterze jednorocznego ochotnika w 4 phuz.

Gospodarował w majątku Bieganowo koło Gniezna. Był wspólnikiem i głównym akcjonariuszem cukrowni gnieźnieńskiej, współakcjonariuszem cukrowni w Mątwach i Wrześni.

Współorganizator strajku szkolnego we Wrześni; finansował nauczycieli i najbiedniejsze dzieci.

W czasie I wojny światowej 2 sierpnia 1914 r. zmobilizowany do armii niemieckiej. Służył w 46 pp. 26 października mianowany ppor. piech. Od 22 maja do 7 września 1915 r. leczył się w szpitalu w Poznaniu. Po rekonwalescencji służył w 5 oddziale taborów w Poznaniu jako dowódca szw. i II adiutant. W armii niemieckiej służył do listopada 1918 r.

Uczestnik powstania wielkopolskiego. Od 2 stycznia 1919 r. organizował w Gnieźnie 3 puł wlkp (potem: 17 puł) i do 16 lutego czasowo pełnił obowiązki jego dowódcy. Następnie był adiutantem pułku. Dekretem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z 30 marca awansowany na por. kaw. (potem ze starszeństwem z 1 lipca 1915 r.). 25 sierpnia 1919 r. przeniesiony do rezerwy.

Wobec trudnej sytuacji militarnej kraju 10 lipca 1920 r. zgłosił się do WP. Został zastępcą komendanta PKU w Gnieźnie. W 1921 r. przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako rtm. rez. z 1 czerwca 1919 r.

Gospodarował w Bieganowie, równocześnie kierował cukrownią w Gnieźnie.

Działacz społeczny. W 1919 r. należał do współzałożycieli, a potem był prezesem Zw. b. Powstańców i Wojaków w Gnieźnie, zaś od 1935 r. prezesem Stow. b. żołnierzy 17 puł. Przez 17 lat wicepatron i prezes honorowy kółek rolniczych na pow. wrześniański.

Uzyskał godność szambelana papieskiego.

Podczas kampanii 1939 r. zgłosił się ochotniczo do WP. Przydzielony do oddziałów zapasowych Wielkopolskiej BK. Po zakończeniu walk powrócił do majątku. W 1939 r. wysiedlony przez Niemców, zamieszkał z rodziną w Warszawie. Po upadku powstania warszawskiego przebywał w obozie przejściowym w Pruszkowie, po czym został wywieziony do obozu na terenie Badenii. W 1946 r. z rodziną powrócił do Polski. Pozbawiony środków utrzymania, początkowo zatrzymał się w Tarnowie, a potem w Krakowie. Od 1950 r. mieszkał w Poznaniu.

Zmarł 8 marca 1951 r. w Poznaniu i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Górczyńskim kwat. IVP.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl. i złotym Krzyżem Zasługi.

Żonaty (od 21 II 1911) z Marią Prądzyńską, miał z nią córki Helenę (30 VIII 1912-9 XII 2002) zamężną Grabską, Marię (28 III 1914-4 VII 1963) zamężna Roztoczyńska, Barbarę Helenę (20 VII 1922-6 XII 1995) zamężną Bakiera, Bolesławę (ur. i zm. 1926), Teresę (30 IX 1928-13 VII 1945) oraz synów Jana Edwarda (22 VIII 1916-4 VI 1971), Leona (27 I 1919-24 IX 1944), żołnierza AK, poległego w powstaniu warszawskim, Edwarda (5 V 1921-1944), żołnierza AK.

Jest patronem ulicy w Gnieźnie, tablica poświęcona jego pamięci znajduje się na budynku tamtejszej Dyrekcji Cukrowni.