Elsenberg Eugeniusz Romuald

Urodził się 13 marca 1881 r. w Witebsku. Syn Gustawa, urzędnika bankowego, i Bronisławy z Szewendykowiczów Kowalewskiej.

Ukończył I Korpus Kadetów w Moskwie (1902 r.), po czym podejmował naukę w różnych szkołach technicznych, których jednak nie ukończył.  Z zamiłowania samokształcił się w dziedzinie wyższej matematyki i sztuki wojennej.

Związany z PPS, prowadził nielegalną działalność oświatową wśród Polaków – żołnierzy armii carskiej, kolportował też nielegalne wydawnictwa. Swoje kółka wojskowe miał zorganizowane w dzielnicy „Simonow Monastyr” w Moskwie. Za udział w ulicznej demonstracji w maju 1905 r. aresztowany, przez kilka miesięcy był przetrzymywany w więzieniu na Tagance. Uwolniony, w październiku wyjechał z Rosji do Genui, gdzie kształcił się w Scuola Maritima Navale. Po roku na krótko powrócił do Moskwy, po czym wyjechał do Krakowa. Studiował na Wydziale Mechanicznym Szkoły Technicznej w Berlinie, uzyskując dyplom inżyniera budowy maszyn.

Członek sekcji zagranicznej PPS-Frakcji Rewolucyjnej w Krakowie. Współpracował z pismem „Przedświt”. Członek Związku Walki Czynnej w Krakowie – od przełomu 1908 i 1909 r. sprawował funkcję bibliotekarza oddziału krakowskiego. Na polecenie J. Piłsudskiego przetłumaczył z języka angielskiego i wydał w styczniu 1912 r. Zasady taktyki C.M. Gruyther`a, stanowiący pierwszy podręcznik dla strzeleckich szkół oficerskich. Od marca 1912 r. w II Polskiej Drużynie Strzeleckiej w Krakowie, uzyskał stopień podoficera-kadeta. Ze względu na stan zdrowia w październiku zamieszkał w Zakopanem, gdzie należał do Związku Strzeleckiego. Jako instruktor wykładał topografię, terenoznawstwo, balistykę i taktykę na kursach strzeleckich.

Utrzymywał się z korepetycji z matematyki dawanych uczniom gimnazjów, przebywającym na leczeniu w Zakopanem.

W czasie I wojny światowej 6 sierpnia 1914 r. wyruszył z Zakopanego w oddziale strzeleckim Kazimierza Wyczałkowskiego do oddziału J. Piłsudskiego i 1 pp LP – w stopniu sierż. do 30 października dowodził plut. w II baonie ps. „Rohland”. Mianowany 3 listopada ppor. piech., od 6 listopada był instruktorem w szkole podchorążych LP w Krakowie, a następnie w Jabłonkowie, Marmaros-Sziget i Kamieńsku. Podczas III kursu (21 maja-22 lipca 1915) wykładał taktykę polową i pionierkę. Po zakończeniu tego kursu 1 sierpnia przydzielony do 3 pp LP, dowodził plut. 1 komp. (do 31 grudnia). Wyróżnił się podczas walk pod Polską Górą (3-4 listopada).

Dzielny i odważny oficer. W bitwie pod Polską Górą 3-4 listop. 1915 r. jako dowca plutonu 1 komp. 3 p.p. leg. z niezwykłą brawurą prowadzi swój pluton do ataku. Doprowadza pluton na odległość szturmową pod druty nieprzyjacielskie. Dzielnym przykładem podrywa swój pluton do szturmu.

Gdy baon dzięki niezwykle ciężkim atakom został wstrzymany, ppor. Elzenberg pod bardzo ciężkim ogniem obchodzi cały front baonu, sprawdzając straty i odszukując ciała zabitych dwóch dowców baonu i adjutanta. W nocy organizuje i dopilnowuje znów pod ogniem C.K.M-ów zbierania rannych.

W innych bitwach ppor. Elzenberg pełnił służbę oficera ordynansowego przy dow. pułku. Docierał zawsze na najbardziej zagrożone punkty [z wniosku gen. Henryka Minkiewicza na order Virtuti Militari].

Chory na płuca, od 1 stycznia do 31 sierpnia 1916 r. leczył się w szpitalu garnizonowym nr 15 w Krakowie i w Zakopanem. Od 1 września dowodził oddziałem telegraficznym. 1 listopada 1916 r. awansował na por. piech. Po przebytej chorobie do końca kwietnia 1917 r. był przydzielony do komisji regulaminowej przy Komendzie Legionów.

Po kryzysie przysięgowym z lipca 1917 r. służył w Polskiej Sile Zbrojnej. Od 2 września 1917 do lipca 1918 r. był instruktorem i wykładowcą topografii w Szkole Podchorążych, po czym – aż do rozbrojenia Niemców – słuchaczem w Szkole Topograficznej. 12 października 1918 r. awansował na kpt. piech.

Po rozbrojeniu Niemców automatycznie przeszedł do WP. Przydzielony do Sztabu Generalnego, do końca grudnia służył w wydz. wywiadowczym. Był współpracownikiem pism „Wiarus” i „Bellona”. Od lutego 1919 r. w armii gen. Józefa Hallera we Francji. Ukończył kurs taktyki (marzec 1919 r.), dowodził szkołą podoficerską 5 pułku instruktorskiego. Po powrocie armii do kraju od 28 czerwca był adiutantem w dowództwie 2 DP Leg. Od maja 1920 r. dowodził baonem 24 pp. Ranny, 25 lipca dostał się do niewoli bolszewickiej.

Wkrótce zmarł z ran w szpitalu.

Pośmiertnie odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości i czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz awansowany do stopnia mjr.

Rodziny nie założył.