Emil Gajdas

Urodził się 23 listopada 1879 r. w Zabrzu. Syn Ludwika, robotnika.

Ukończył gimnazjum w Gliwicach, po czym kształcił się w seminarium duchownym we Wrocławiu. Wkrótce wystąpił z seminarium i podjął studia na filologii klasycznej w Greisfaldzie. Po dwóch semestrach przeniósł się do Wrocławia, gdzie ukończył studia chemiczne.

Odbył praktyki farmaceutyczne w Zielonej Górze i Strzelcach Opolskich. W 1913 r. podjął pracę jako aptekarz w Radzionkowie.

Działacz społeczny i narodowy na Śląsku. Współorganizator m.in. Banku Ludowego, gniazda Tow. Gimnastycznego „Sokół” i kółka śpiewaczego.Był delegatem na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu (3-5 grudnia 1918). Następnie członek Powiatowej Rady Ludowej w Tarnowskich Górach.

Członek POW Górnego Śląska, działał w Głównym Komitecie Wykonawczym organizacji w Bytomiu. Uczestnik I powstania śląskiego (sierpień 1919). Po upadku powstania przeszedł do Polski i przebywał w obozie w Szczakowej. W 1920 r. został polskim komisarzem plebiscytowym na powiat tarnogórski. Podczas II powstania śląskiego (sierpień 1920) był zastępcą dowódcy powiatu tarnogórskiego wojsk powstańczych. W czasie III powstania śląskiego (1921 r.) zajmował stanowisko komisarycznego burmistrza Tarnowskich Gór.

10 lutego 1922 r. zakupił aptekę „Pod Orłem” (potem: „Laura”) w Radzionkowie, w której dawniej pracował.

W niepodległej Polsce mieszkał w Radzionkowie. Działacz „Sokoła”, Koła Śpiewaczego „Orion”, Zw. Obrony Kresów Zachodnich, Tow. Czytelni Ludowych. Współorganizator Narodowego  Zw. Powstańców i b. Żołnierzy.

Równolegle pracował jako nauczyciel fizyki i chemii w gimnazjum w Szarleju.

Po przewrocie w 1926 r. zwolennik rządów piłsudczyków. Od 1927 r. członek Wydz. Powiatowego w Tarnowskich Górach. W 1927 r. został komisarycznym naczelnikiem gminy w Radzionkowie i był nim do 1929 r. Od 1932 r. wydawał „Głos Radzionkowski”. Był przewodniczącym Narodowo-Chrześcijańskiego Zjednoczenia Pracy w Tarnowskich Górach i Chrześcijańskiej Unii Gospodarczej Stanu Średniego. Od 1937 r. prezes powiatowy Obozu Zjednoczenia Narodowego.

W latach 1930-1939 poseł do Sejmu Śląskiego. W latach 1930-1932 sprawował funkcję jego wicemarszałka.

Podczas II wojny światowej, wobec groźby aresztowania przez Niemców, 2 września 1939 r. opuścił Śląsk i dotarł do Lwowa. Tam przebywał pod okupacją sowiecką. Pracował w aptece. W czerwcu 1940 r. wraz z rodziną wywieziony do Rybińska, a następnie pracował w punkcie aptecznym w Stratynie (pow. Rohatyn).  Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej (22 czerwca 1941) jako „Hajdas” zamieszkał we Lwowie, skąd wyjechał do Góry Kalwarii, gdzie jako „Piotr Goraj” pracował jako ogrodnik w domu starców. W 1944 r. zamieszkał w Pilicy i pracował jako magazynier w spółdzielni mleczarskiej. W 1945 r. powrócił do Radzionkowa.

Podjął pracę w tamtejszej Gminnej Radzie Narodowej. Ze względu na swoją działalność w niepodległej Polsce latem 1948 r. zwolniony ze stanowiska.

Członek Zw. Weteranów Powstan Śląskich.

Zmarł 9 grudnia 1948 r. w Radzionkowie. Pochowany na cmentarzu w Radzionkowie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i orderem Polonia Restituta 5 kl.

Żonaty z Laurą Larysz, wychowywał jej synów Wiktora, który poległ podczas I wojny światowej, oraz Waltera (zob.), a po jej śmierci (od 21 VI 1930) z Stefanią Spat, miał z nią syna Jana (ur. 1932).

Jest patronem ulicy w Radzionkowie.