Bojownikom niepodległości

Emil Gruszecki

(1897-1944)

gruszecki emilUrodził się 30 czerwca 1897 r. w Nowym Sączu. Syn Stanisława, maszynisty, i Heleny ze Styczyńskich.

Uczył się w gimnazjum w Nowym Targu. 28 stycznia 1916 r. uzyskał tam eksternistycznie maturę.

Od 1912 r. należał do Drużyn Podhalańskich.

W czasie I wojny światowejod 1914 r. w Legionach Polskich. Służył 3 pp LP, a od 1915 r. w stopniu uł. w 1 puł LP (w marcu był żołnierzem II plut. 3 szw.). Od 6 lutego do 1 kwietnia 1917 r. elew szkoły podoficerskiej pułku w Ostrołęce.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od września 1917 r. w Polskim Korpusie Posiłkowym. Na podstawie superrewizji z 4 grudnia uznany za czasowo niezdolnego do służby i urlopowany na okres czterech miesięcy.

Należał do POW w Nowym Targu.

Od 1918 r. w WP. Służył w 7 puł. 1 października 1919 r. mianowany ppor. kaw., brał udział w walkach z bolszewikami. Następnie dowodził szw. 3 psk (potem: 5 psk).

Od 1921 r. w 3 pszwol. Zweryfikowany jako por. kaw. z 1 czerwca 1919 r.. W 1924 r. ukończył kurs dowódców szw. w Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu. 1 stycznia 1927 r. awansowany na rtm. kaw., w latach 1927-1929 studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu nauki 23 sierpnia przydzielony do DOK nr V w Krakowie. Od 20 lutego 1930 r. szef sztabu 5 Samodz. BK. W latach 1932-1937 szef wydz. studiów, a potem wydz. wyszkolenia w Dep. Kawalerii MSWojsk. Awansowany 1 stycznia 1933 r. na mjr. dypl kaw., z dniem 19 marca 1939 r. otrzymał stopień ppłk. dypl. kaw. Do 31 sierpnia 1939 r. był w zastępcą dowódcy 26 puł.

Podczas II wojny światowej od 1 września 1939 r. szef Oddz. IV sztabu Armii „Karpaty”, a od 10 września Frontu Południowego. Po agresji sowieckiej 19 września przeszedł na Węgry, skąd przedostał się do Francji. Po jej upadku w czerwcu 1940 r. ewakuowany do Wlk. Brytanii. Od 1 października 1940 do 30 czerwca 1941 r. dowodził 1 dyonem rozpoznawczym 1 Korpusu Polskiego w Szkocji. W marcu 1942 r. wyjechał do ZSSR, gdzie podjął służbę w Armii Polskiej. Od 1942 r. dowodził 5 kresowym pappanc. Uczestnik kampanii włoskiej.

Poległ 6 lipca 1944 r. podczas nalotu pod Loreto i został pochowany na tamtejszym Polskim Cmentarzu Wojennym.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 111/1931
Źródła

W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; R. Dalecki, Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 roku, Rzeszów 1989; „Monitor Polski” nr 111/1931; Rocznik oficerów kawalerii 1930; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939-1946, Londyn 1952.