Bojownikom niepodległości

Emil Haecker

(1875–1934)

Urodził się 15 sierpnia 1875 r. w Tarnowie. Syn Wilhelma i Klary.
Wychowywany przez krewnego, kolejarza, w 1892 r. ukończył gimnazjum klasyczne w Tarnowie. Jako uczeń należał do konspiracyjnej organizacji niepodległościowej Orzeł Biały. Następnie zbliżył się do socjalistów i od maja 1892 r. prowadził działalność wykładowo-agitacyjną w „Sile”; za przynależność do tej organizacji był aresztowany. W tym też roku rozpoczął studia na wydz. filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Równolegle był działaczem krakowskiej „Siły” oraz członkiem Galicyjskiej Partii Socjalno-Demokratycznej (GPSD). Za działalność socjalistyczną 3 maja 1893 r. na okres 3 semestrów został relegowany z uczelni.
Od 1893 r. współpracował z socjalistycznym „Naprzodem”, a od następnego roku faktycznie redagował to pismo. Prowadził propagandę socjalistyczną na Śląsku Cieszyńskim, w Nowym Sączu i Tarnowie. Za udział w organizowaniu obchodów 1-majowych w Krakowie (1894 r.) był aresztowany i przez krótki okres czasu więziony. Równocześnie uczestniczył w życiu politycznym młodzieży akademickiej; w latach 1896-1904 działał w studenckim „Zjednoczeniu”.
Związany z I. Daszyńskim, w lipcu 1897 r. na znak protestu przeciwko krytyce jego działalności zrezygnował z członkostwa krakowskiego komitetu agitacyjnego GPSD. Na odbytym we wrześniu tego roku we Lwowie zjeździe partii wystąpił z inicjatywą zmiany jej nazwy na PPSD. Wybrany wówczas do Komitetu Wykonawczego, do 1899 r. pełnił funkcję jego sekretarza. W 1898 r., podczas stanu wyjątkowego w zachodniej Galicji, zajmował się redagowaniem i kolportażem „Naprzodu” we Lwowie. W lutym i marcu 1900 r. był redaktorem cieszyńskiej socjalistycznej „Równości”, a następnie aż do wybuchu wojny redagował codzienny „Naprzód”. W związku z objęciem funkcji agitatora socjalistycznego w Tarnowie w 1902 r. na krótko przerwał pracę w redakcji. Jako redaktor „Naprzodu” w 1904 r. z urzędu wszedł do zarządu PPS i do 1919 r. pozostawał jego członkiem. Od 1906 r. sympatyzował z poglądami PPS-Frakcji Rewolucyjnej. W latach 1905-1906 współpracował z socjalistycznym pismem satyrycznym „Hrabia Wojtek”. Był działaczem i wykładowcą Tow. Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza oraz wykładowcą w szkole partyjnej w Krakowie.
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. Po przeszkoleniu w Nydku koło Bystrzycy, jako dowódca półbaonu w stopniu por. piech. wyjechał na front. 15 stycznia 1915 r. objął dowództwo 11 komp. 2 pp LP. Już w dwa dni później został dowódcą (początkowo w zastępstwie, od 25 stycznia na stałe) III baonu tegoż pułku. Uczestniczył w działaniach na terenie Karpat. Wobec choroby 6 lutego opuścił baon, a 15 lutego jako inwalidę uznano go za niezdolnego do służby wojskowej. W związku z tym zwolniony z Legionów, powrócił do działalności politycznej i publicystycznej.
W 1915 r. należał do grona działaczy Polskiej Organizacji Narodowej w Królestwie Polskim. 10 września wybrano go na czas wojny sekretarzem zarządu PPSD. W końcu następnego roku pracował krótko w redakcji „Naprzodu”, a wkrótce potem podjął współpracę z pismami PPS: tygodnikiem „Jedność Robotnicza” i miesięcznikiem „Przedświt”.
Po odzyskaniu niepodległości mieszkał w Krakowie, gdzie od 1919 r. należał do ważniejszych działaczy PPS. Do 1934 r. członek Okręgowego Komitetu Robotniczego. Aktywnie pracował w dziedzinie oświaty. Opracowywał programy i był wykładowcą szkół partyjnych, przewodniczył zjazdowi kulturalno-oświatowemu PPS (1-3 listopada 1919), zasiadał we władzach Tow. Uniwersytetu Robotniczego. 1 stycznia 1920 r. został ponownie redaktorem „Naprzodu” i wszedł w skład dyrekcji spółki wydawniczej „Naprzód”.
W latach 1921-1930 z ramienia PPS był członkiem krakowskiej Rady Miejskiej. Pracował w sekcji ekonomicznej oraz komisjach zajmujących się teatrem i kulturą.
Członek Syndykatu Dziennikarzy Krakowskich oraz Zw. Legionistów. W latach 1926-1928 opowiadał się na kompromisem między PPS a rządami pomajowymi. Podczas procesu „brzeskiego” (1931 r.) wystąpił jako świadek obrony. Zwolennik marsz. J. Piłsudskiego; po opublikowaniu artykułu, podkreślającego zasługi zamordowanego ministra Bronisława Pierackiego dla podniesienia bezpieczeństwa kraju, zaatakowany przez przedstawicieli lewicy partyjnej, na początku września 1934 r. został urlopowany przez Centralny Komitet Wykonawczy PPS.
Zmarł 8 grudnia 1934 r. w Krakowie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Rakowickim kwat. Lb.
Pośmiertnie otrzymał Krzyż Niepodległości.
Żonaty (od 17 XII 1899) z Franciszką ze Stegerów, miał z nią córki Stanisławę zamężną Boniewską i Zofię.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1938
Źródła

A. Jarosz, w: Polski Słownik Biograficzny t. IX z 1961; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 2, Warszawa 2006; K. Grodziska-Ożóg, Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803-1939), Kraków 1987; T. Malinowski, M. Szumański, 2 Pułk Piechoty Legionów Polskich t. I: Karpaty, Warszawa 1939; „Monitor Polski” nr 64/1938; J. Myśliński, A. Pacholczykowa, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. II, Warszawa 1987.