Bojownikom niepodległości

Englicht Józef

(1891–1954)

englicht józefUrodził się 31 grudnia 1891 r. w Dąbrowie Górniczej. Syn Władysława i Reginy z Waligórskich.

Ukończył progimnazjum w Sandomierzu (1906 r.). Przez rok kształcił się w gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego w Warszawie. Następnie uczył się w szkole handlowej w Będzinie (ukończył ją w 1910 r.), a potem w gimnazjum filologicznym w Piotrkowie, gdzie uzyskał maturę. Następnie studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego, skąd po dwóch latach przeniósł się na studia polonistyczne i historyczne na Uniwersytet Jagielloński – otrzymał absolutorium.

Należał do Związku Strzeleckiego we Lwowie i Krakowie; ukończył szkołę podoficerską.

W czasie I wojny światowej od sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. Służył w 3 komp. 3 pp LP. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Ukończył Szkołę Chorążych LP (kurs trwał od 1 marca do 1 maja 1916 r.). Stopień chor. piech. uzyskał ze starszeństwem z 1 maja 1916 r. Następnie dowodził III plut. 3 komp. 3 pp LP. Był pieśniarzem II Brygady.

Dnia 3 sierpnia 1916 roku w bitwie pod Rudką Miryńską w chwili, gdy na skutek przełamania linji austryackiej 99 pp. – linja 4 pp Leg wycofała się z zajmowanych okopów- 3 komp. 3 pp Leg (…) kontratakowała na odcinek (…)-wzgórze Trzech Brygdjerów (cotta 811). W tym kontrataku chor. Englicht – jako dca III plutonu 3 komp. prowadząc skrzydło lewe ataku dopadł z plutonem swoim (…) okopów, a spędziwszy w nocnym uderzeniu nieprzyjaciela z okopów, zajął je, tworząc lukę w zdobytej nieprzyjacielskiej pozycji.

Umiejętnym zwinięciem załamanego prawego skrzydła nieprzyjacielskiej piechoty znakomicie (prawego skrzydła nieprzyjacielskiej piechoty zn) rozszerzył osiągnięty miejscowy sukces, nawiązawszy kontakt z atakującym na skrzydle baonem 13 bawarskiego pułku piechoty [z wniosku ppłk. Eugeniusza Godziejewskiego na order Virtuti Militari].

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od sierpnia 1917 r. w Polskiej Sile Zbrojnej. Awansowany na ppor. piech. Od września 1917 r. do maja 1918 r. dowódca plut. na 3 kursie wyszkolenia piechoty. Następnie adiutant 1 pp. 12 października 1918 r. awansował na por. piech. Po rozbrojeniu okupantów (11 listopada) automatycznie przeszedł do Wojska Polskiego.

W latach 1918-1920 kolejno sprawował funkcję adiutanta 7 pp leg (b. 1 pp PSZ), dowódcy 7 komp. i II baonu. W grudniu 1919 r. awansował na kpt. piech. Od 12 lutego 1920 r. w zastępstwie dowodził 7 pp leg. W okresie od sierpnia do września 1920 r. dowódca kursu wyszkolenia przy Dowództwie Okręgu Generalnego Lublin, a następnie do końca lutego 1921 r. okręgowej szkoły podoficerskiej w Lublinie.

W okresie od marca 1821 do marca 1922 dowódca baonu zapasowego, po czym do września 1922 r. III baonu 43 pp. Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919, był p.o. dowódcy I baonu 70 pp (do marca 1924). Awansowany na mjr. piech. ze starszeństwem z 1 lipca 1923 r. Od 1 marca do 16 czerwca 1924 r. był referentem w referacie „Rosja” Oddziału II Sztabu Generalnego. W latach 1924-1926 studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po jej ukończeniu w listopadzie 1926 r. powrócił do służby w Sztabie Generalnym. Był oficerem Oddziału II. Do listopada 1927 r. referent i zastępca kierownika referatu „Rosja” w zakresie ewidencji. Następnie do początku 1929 r. szef wydziału I (organizacyjnego). Od stycznia 1930 do listopada 1937 r. zastępca szefa Oddziału II (kierował pracami wydziału IV ewidencji). 1 stycznia 1930 r. awansował na ppłk. dypl. piech. Od 15 listopada 1937 do 31 marca 1939 r. dowodził 79 pp. 19 marca 1938 r. awansował na płk. dypl. piech. Od 1 kwietnia 1939 r. był I zastępcą szefa Oddziału II.

Podczas kampanii 1939 r. kierował II rzutem Oddziału II. Po agresji sowieckiej 17/18 września opuścił kraj i przeszedł do Rumunii. Do 23 września przebywał na wolnej stopie w m. Vatra Dornei, a następnie został internowany w Câlimâneşti. Ta współorganizował wyjazd oficerów Oddz. II do Francji. Wezwany 15 listopada do Paryża. Początkowo oficer do zleceń w Sztabie NW (2 grudnia 1939-1 maja 1940), następnie do upadku Francji w czerwcu 1940 r. oficerem łącznikowym do Armii Czechosłowackiej. Po ewakuacji do Wlk. Brytanii był dowódcą Grupy Oficerów w obozie Douglas, a potem do listopada tego roku baonu oficerskiego 2 obozu oficerskiego. Od 14 listopada 1940 do 6 czerwca 1942 r. szef sztabu 7 BKS, po czym zastępca dowódcy II baonu oficerskiego Brygady Szkolnej. Od czerwca 1942 do listopada 1943 r. sprawował funkcję komendanta Centrum Wyszkolenia Piechoty i dowódcy baonu szkolnego. Następnie do marca 1946 r. komendant Centrum Wyższych Studiów Wojskowych. W 1945 r. przez krótki okres czasu redagował „Bellonę”.

Od marca 1946 r. był p.o. komendanta WSWoj. Na jej czele stał do lutego 1947 r. tj. do jej przemianowania na 14 Szkoleniową Grupę Brygadową w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. W PKPR służył do października 1948 r., po czym został zdemobilizowany.

Zamieszkał w Edynburgu, gdzie zmarł 8 grudnia 1954 r.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., trzykrotnie Krzyżem Walecznych, dwukrotnie złotym Krzyżem Zasługi, estońskim orderem Orła 4 kl., fińskim orderem Białej Róży 3 kl., francuską Legią Honorową 4 kl., japońskim orderem Wschodzącego Słońca 3 i 4 kl., jugosłowiańskim orderem Białego Orła 4 kl., łotewskim orderem Trzech Gwiazd 3 kl., rumuńskim orderem Korony Rumunii 3 kl. oraz szwedzkim orderem Wazy 3 kl., węgierskim Krzyżem Zasługi 3 kl. i włoskim orderem Korony Włoch 3 kl.

Żonaty z Marią z Sommerów, miał córkę Krystynę Marię (ur. 2 VIII 1923).

Źródła

CAW, I.482.66-5866; W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 2005; T. Dubicki, A. Suchcitz, Oficerowie wywiadu WP i PSZ w latach 1939-1945 t. 1, Warszawa 2009; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; „Monitor Polski” 1931, nr 18; P. Stawecki, Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1997; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.