Bojownikom niepodległości

Ernest Angelo

(1898-po 1945)

Ernest Angelo

Urodził się 25 lutego 1898 r. w Rann w Słowenii. Syn Edwarda i Teresy z Morawków.

Był uczniem. Z zawodu cukiernik.

W czasie I wojny światowej od 15 lipca 1915 r. służył w Legionach Polskich. Był żołnierzem 10, 11 i 12 komp. 6 pp LP. 27 maja 1916 r. awansował do stopnia kpr.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach wcielony do armii austro-węgierskiej, od 26 września 1917 r. służył w 3 komp. 18 baonu strzelców. Uczestniczył w działaniach na Ukrainie. 10 lipca 1918 r. zdezerterował z jej szeregów.

Przedostał się do Kijowa, a stamtąd na Kubań, gdzie wstąpił do Armii Ochotniczej gen. Antona Denikina. Służył w 2 pułku oficerskim.

Następnie jako instruktor wszedł w skład oddziału polskiego w Paszkówce, a potem. 4 DStrz gen. Lucjana Żeligowskiego. W stopniu plut. służył w 1 komp. 13 psp. Był dowódcą plut. i szefem komp. Brał udział w walkach z bolszewikami i Ukraińcami.

Po powrocie dywizji do kraju i jej reorganizacji od czerwca 1919 r. w stopniu sierż. w 1 komp. 28 pp. Był dowódcą plut. i kilkakrotnie w zastępstwie komp. Uczestniczył w walkach z Ukraińcami i bolszewikami. Ranny 2 czerwca 1920 r. pod Kożanami (?) nad Autą. Leczył się w szpitalu. Po trzech tygodniach zbiegł z transportu rannych i powrócił do komp. Jako dowódca 1 komp. w stopniu st. sierż. brał udział w bitwie warszawskiej.

Dnia 16.8.20 r. w bitwie pod Mokrem, po zranieniu po zranieniu dowódcy kompanji podpor. Janusa, objął dtwo kompanji prowadząc ją dalej do ataku; rozumiejąc ważność chwili dokłada wszelkich starań, świeci przykładem nieustraszonej odwagi. Pod gradem kul prowadzi kompanję, wpada z furją na opierającego się nieprzyjaciela i wydziera mu jego pozycję zdobywając wieś Mokre. Co zdecydowało o przerwaniu frontu bolszewickiego i pozwoliło wykonać zadanie pułku [z wniosku por. Jerzego Boskiego na order Virtuti Militari].

Za męstwo został mianowany ppor. piech.

Zweryfikowany jako por. piech. ze starszeństwem z 1 czerwca 1920, był oficerem 28 pp. Sprawował funkcję młodszego oficera komp. Od 1923 r. dowodził 5 komp. Od 1927 r. w 84 pp. Był adiutantem baonu. Awansowany 1 stycznia 1929 r. na kpt. piech., sprawował funkcję komendanta powiatowego Przysposobienia Wojskowego w Stolinie, a potem dowódcy 8 komp. Po 1935 r. przeniesiony do 59 pp. Od 1937 r. zajmował stanowisko oficera placu w Inowrocławiu.

Podczas kampanii 1939 r. służył w Oddz. III GO gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza. Uczestniczył w bitwie nad Bzurą i obronie Warszawy. Po kapitulacji załogi stolicy (28 września) dostał się do niewoli, w której przebywał przez cały okres wojny m.in. w oflagu XI A w Osterode.

Zmarł po 1945 r.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Żonaty, miał córkę Danutę (ur. 27 IV 1927).

Źródła

CAW, I.482.64-5437, I.482.106-11351; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków-Warszawa-Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 2, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2011; L. Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985; „Monitor Polski” 1931, nr 260; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; Rok bojów na Polesiu 1915-1916, Warszawa 1917; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.