Eugeniusz Ajnenkiel

Urodził się 1 kwietnia 1900 r. w Łodzi. Syn Stanisława, szewca, uczestnika rewolucji w latach 1905–1907 i Leokadii ze Sztautyngierów, brat Alfreda (zob.). W roku 1911 ukończył czteroklasową szkołę Polskiej Macierzy Szkolnej, następnie rozpoczął pracę jako pomocnik murarski.

Podczas I wojny światowej od listopada 1915 r., wprowadzony przez brata Alfreda, wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej. Zajmował się kolportażem druków. Od roku 1916 służył w Polskiej Organizacji Wojskowej, od marca 1917 r. należał do Pogotowia Bojowego PPS. W końcu tego roku objął kierownictwo dzielnicy PPS–Prawa, od roku 1918 należał do Łódzkiego OKR. Od roku 1916 r. pracował w zakładzie fryzjerskim, był organizatorem Związku Pracowników Fryzjerskich (od 1918 sekretarz Związku). Samouk, naukę upełniał metodą samokształcenia, uczestniczył w wykładach Uniwersytetu Ludowego im. Tadeusza Kościuszki i kursach Robotniczego Towarzystwa Oświatowego „Naprzód” o programie szkoły siedmioklasowej. W nocy 11/12 listopada 1918 r. brał udział w rozbrajaniu Niemców w Łodzi.

W niepodległej Polsce z ramienia Związku Fryzjerów został wybrany do Rady Robotniczej (potem zastępcą członka Rady Robotniczej miasta Łodzi). Po ukończeniu kursu Polskiej Straży Skarbowej od lutego 1919 r. pracował w Izbie Skarbowej w Łodzi i krótko w Kutnie; był też sekretarzem Związku Funkcjonariuszy Straży Skarbowej. W kwietniu 1920 r. powołany do Wojska Polskiego,  początkowo służył w Łodzi, potem w Toruniu, do końca 1922 r. Od 15 czerwca 1923 r. zatrudniony w Zarządzie Miejskim Łodzi (do 1939). Początkowo był referentem w wydziale podatkowym (do 29 lutego 1928), po czym do 30 października 1929 r. pracował w wydziale prezydialnym. Później sekretarz prezydium magistratu oraz redaktor Dziennika Zarządu Miasta Łodzi (1 lipca 1932–1 sierpnia 1933). Ukończył kurs administracyjno-prawny zorganizowany przez Zarząd Miejski (1931–1933). Następnie pracował w komisji powszechnego nauczania wydziału oświaty i kultury, a 1 grudnia 1938 r. oddelegowano go jako kierownika do organizowania Muzeum Walk Niepodległościowych im. Józefa Piłsudskiego.  14 stycznia 1923 r. wybrany do ŁOKR PPS, od marca tego roku do marca 1931 r. sprawował funkcję jego sekretarza. W latach 1925–1926 i 1930–1932 (?) redaktor Łodzianina, organu ŁOKR. Przejściowo (30 maja–13 listopada 1926) był sekretarzem redakcji jego terenowej mutacji Sztandaru Pracy. Wybrany ze wspólnej listy PPS i Okręgowej Komisji Związku Zawodowych do Rady Kasy Chorych, został jej sekretarzem. Od  roku 1928 jako członek zarządu pracował w komisji inwestycyjno–gospodarczej. Działacz Związku Pracowników Komunalnych i Instytucji Użyteczności Publicznej, w latach 1923–1935 pełnił funkcję członka komisji rewizyjnej, następnie sekretarza i wiceprzewodniczącego zarządu oddziału w Łodzi. W 1936 r. został wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego. W roku 1937 był ławnikiem w wojewódzkim Sądzie Pracy. Należał do Komitetu Budowy Domu Związków Zawodowych, założyciel i prezes zarządu Biblioteki Związku Zawodowych im. A. Struga w Łodzi. DziałaczTowarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. W drugiej połowie lat 30. wchodził w skład łódzkiego zarządu Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela. od Od roku 1938 wiceprzewodniczący rady nadzorczej Banku „Społem” w Łodzi. Współzałożyciel, członek rady nadzorczej (1925–1939) i wiceprezes Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Lokator”.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. współkierował cywilną obroną przeciwlotniczą miasta. 6 września ewakuowany w kierunku wschodnim, do miasta powrócił 13 października. Od listopada uczestniczył w działalności konspiracyjnej. Należał do Polskiej Organizacji Bojowej, redagował biuletyn „Wolność”. Aresztowany z rodziną 11 grudnia, przez pewien czas był więziony w Radomiu. Na początku 1940 r. wysiedlony do Krakowa. Tam pracował jako robotnik w oddziale budowy i konserwacji torów, magazynier, później urzędnik w oddziale garażowym Krakowskiej Miejskiej Kolei Elektrycznej. Brał udział w działalności konspiracyjnej PPS–Wolność, Róność, Niepodległość. Od lipca 1944 r. komendant milicji w przedsiębiorstwie.

Po wyzwoleniu Krakowa w styczniu 1945 r. wstąpił do PPS. Uczestniczył w organizowaniu i redagowaniu pisma „Naprzód”. W lutym powrócił do Łodzi. Kierował wydziałem propagandy Wojewódzkiego Komitetu PPS. 7 marca został wiceprezydentem miasta. Członek Rady Wojewódzkiej PPS i przewodniczący Sądu Partyjnego, od roku 1945 członek Rady Naczelnej PPS. 3 maja 1945 r. został posłem do Krajowej Rady Narodowej. W styczniu 1947 r. uzyskał mandat poselski do Sejmu Ustawodawczego z listy PPS w okręgu wyborczym Wrocław II. Przyczynił się do reaktywowania spółdzielni „Lokator” (od 1945 przewodniczący rady nadzorczej, potem rady spółdzielni, od 1973 honorowy przewodniczący). Wybrany na przewodniczącego Rady Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej, był też członkiem Naczelnej Rady Spółdzielczej, prezydium Rady Centralnego Związku Budownictwa Mieszkaniowego. W latach 1945–1948 przewodniczył radzie nadzorczej Banku „Społem”, następnie Banku Gospodarstwa Spółdzielczego. Przeciwnik zjednoczenia z Polską Partią Robotniczą, w kwietniu 1948 r. ustąpił z Rady Wojewódzkiej partii, 1 maja zrezygnował z funkcji prezydenta miasta i został przeniesiony na emeryturę. 6 października wydalony z PPS. W sierpniu 1951 r. objął funkcję dyrektora Biura Dokumentacji Technicznej Remontów Budowlanych Przemysłu Lekkiego. Od roku 1953 pracował jako referent biura konstrukcyjnego Centralnego Zarządu Remontów Maszyn Przemysłu Włókienniczego i Odzieżowego. W latach 1955–1956 wicedyrektor Izby Rzemieślniczej w Łodzi, później inspektor techniczny w Przedsiębiorstwie Montażu Urządzeń Kopalń Rud w Łodzi.

Decyzją Sekretariatu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej 10 listopada 1956 r. przywrócono go w prawach członka partii (wówczas już PZPR). Od 30 grudnia należał do Komitetu Łódzkiego PZPR. W latach 1957–1965 członek Egzekutywy Komitetu Łódzkiego PZPR. Wiceprzewodniczący Miejskiej Rady Narodowej (1 grudnia 1956 – 1 listopada 1957). Radny miejski (1957–1973). W latach 1957–1965 został wybrany na posła do sejmu PRL w okręgu wyborczym w Łodzi. 1 czerwca 1965 r. przeszedł na rentę dla zasłużonych. W roku  1957 współzałożyciel i działacz Towarzystwa Przyjaciół Łodzi, w latach 1959–1967 przewodniczący zarządu. Z ramienia Komitetu Łódzkiego PZPR organizował Muzeum Historii Ruchu Rewolucyjnego w Łodzi. Został przewodniczącym jego rady naukowej. Był też członkiem rady naukowej Zakładu Historii Partii przy KC PZPR oraz Muzeum Włókiennictwa w Łodzi (1959–1965). W roku 1964 otrzymał nagrodę miasta Łodzi. Członek Polskiego Towarzystwa Historycznego.  Zmarł 7 stycznia 1981 r. w Łodzi, pochowany na tamtejszym Cmentarzu Doły.

Autor licznych prac historycznych, między innymi: Akcja rozbrajania Niemców w Łodzi: noc z dnia 11 na 12 listopada 1918 roku, „Niepodległość” 1933, t. VIII; Pierwsze oddziały Legionów Polskich w Łodzi 12–29 października 1914, Łódź 1934.

Żonaty, córka – Zofia.

Odznaczony Medalem Niepodległości, w PRL otrzymał order Sztandaru Pracy 1 kl. oraz Odrodzenia Polski 4 kl.