Bojownikom niepodległości

Eugeniusz Olejniczakowski

(1895–1940)

OlejniczakowskiUrodził się 25 grudnia 1895 r. w Warszawie. Syn Stanisława, przemysłowca, i Antoniny z Dębskich. Brat Tadeusza (zob.). Ukończył gimnazjum w Warszawie. Członek tajnej 16 Warszawskiej Drużyny Skautowej im. Zawiszy Czarnego.

Po wybuchu I wojny światowej od września 1914 r. w Polskiej Organizacji Wojskowej. Od grudnia 1914 do lipca 1915 r. był słuchaczem Wolnej Szkoły Wojskowej, wykładał też w szkole podoficerskiej. Po zajęciu Warszawy przez Niemców (sierpień 1915) i utworzeniu baonu warszawskiego POW wstąpił w jego szeregi. 29 sierpnia z baonem dołączył do I Brygady Legionów Polskich. Przydzielony do 1 komp. IV baonu 5 Pułku Piechoty LP. W jej składzie brał udział w walkach na Wołyniu. Chory, do 10 marca 1916 r. przebywał w szpitalu garnizonowym nr 27 w Baden, potem w Domu Uzdrowieńców LP w Kamieńsku. Po rekonwalescencji powrócił do oddziału. Podczas bitwy pod Kościuchnówką 4 lipca 1916 r. dostał się do niewoli rosyjskiej. Przebywał w obozie w Darnicy do maja 1917 r., skąd zbiegł. Przez Finlandię i Szwecję przedostał się do Niemiec. W lipcu został aresztowany i uwięziony w Berlinie. We wrześniu odesłany do Warszawy. Służył jako inspektor komendy okręgu siedleckiego POW.

Od 11 listopada 1918 r. w stopniu ppor. służył w Wojsku Polskim. Służył w żandarmerii DOGen Warszawa. 20 grudnia przeniesiony do Milicji Ludowej w Warszawie. W pierwszej połowie stycznia 1919 r. został skierowany przez Naczelne Dowództwo WP do prac konspiracyjnych w Wilnie. Od 25 stycznia był tam kierownikiem placówki wywiadowczej. Od 1 października szef Oddz. II GO gen. Lucjana Żeligowskiego, a następnie szef sekcji polityczno–prasowej Oddz. II 7 Armii i komendant II Ochotniczej Legii Kobiet. W grudniu w 1919 r. awansował na stopień por. piech. W latach 1919–1920 był zastępcą redaktora pisma „Nasz Kraj” w Wilnie. W lipcu 1920 r. dowodził jednym z trzech odcinków obrony Wilna. Następnie komendant Komendy Naczelnej 4 Związku Obrońców Ojczyzny.

W 1921 r. służył jako szef sekcji prasowej Oddz. II w dowództwie Wojsk Litwy Środkowej. Awansował do stopnia kpt. piech. Jednocześnie kontynuował rozpoczęte w Warszawie studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie i ukończył tam trzy semestry (1922). 2 marca 1922 r. przeniesiony do rezerwy i zweryfikowany jako kpt. rez. piech. z 1 czerwca 1919 r.

W 1921 r. miał redagować i wydawać dziennik „Słowo Wileńskie”, w 1922 r. był wydawcą i redaktorem „Wileńskiego Kuriera Poświątecznego”, a w 1924 r. tygodnik „Głos Wilna”.

1 lutego 1923 r. w stopniu p.o. komisarza mianowany kierownikiem Ekspozytury Wydz. IV D Policji Państwowej Okręgu Nowogródzkiego. Stanowisko to zajmował do 30 listopada, kiedy to został zwolniony ze służby w policji.

Pracował jako dziennikarz w Wilnie (do 1 września 1924).

Wyjechał wówczas do Ameryki Południowej. Początkowo przebywał w Brazylii, a potem w Argentynie. Tam od 1925 r. wydawał i redagował tygodnik „Głos Polski” w Buenos Aires. Następnie (19 czerwca 1929–15 marca 1931) sekretarz konsulatu RP w Montevideo w Urugwaju. Pracował społecznie jako kierownik Patronatu Polskiego. Następnie w kwietniu 1931 r. powrócił do Polski.

Od 5 lipca 1931 do 1 listopada 1932 r. był burmistrzem Augustowa. 27 września 1932 r. wyznaczony na stanowisko starosty powiatowego szczuczyńskiego z siedzibą w Grajewie, funkcję tę objął 11 października. 5 stycznia 1935 r. mianowany radcą w Zarządzie Centralnym MSW, z funkcji starosty został odwołany 4 lutego.  W stopniu inspektora 12 marca 1935 r. objął stanowisko członka komisji dyscyplinarnej dla oficerów policji przy Komendancie Głównym PP. 7 lipca 1936 r. zwolniony z policji i mianowany starostą krasnostawskim.

We wrześniu 1939 r. jako starosta ewakuował urząd i w Łucku zmobilizowany do WP, został przydzielony do sztabu obrony. Po 17 września dostał się do niewoli sowieckiej w rejonie Buska. Przebywał w obozie w Starobielsku.

W kwietniu lub maju 1940 r. zamordowany w Charkowie.

Jego pamięci poświęcono tablicę w katedrze polowej WP w Warszawie.

Żonaty z Olimpią Steckiewicz (zob.), syna Jerzy (20 IV 1917–28 VII 2006), a po rozwodzie (od 21 III 1933) z Janiną Czarnocką, miał z nią synów Tomasza (ur. 1934) i Janusza (ur. 1939).

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości z mieczami, orderem Polonia Restituta 4 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej, pośmiertnie awansował do stopnia mjr. (2007).

Źródła

K. Banaszek, W.K. Roman, Z. Sawicki, Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000; Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2003; T. Dudziński, w:  www.grajewiak.pl (dostęp 28 XI 2017); G. Łukomski, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945 t. II (1914–1921) cz. 1, Koszalin 1991; „Monitor Polski” 1931, nr 156; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; VI Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; I. Ziemiański: Praca kobiet w P.O.W.–Wschód, Warszawa 1933.