Bojownikom niepodległości

Feliks Bereza

(1881–1965)

Urodził się 29 października 1881 r. w Lgocie Górnej pow. Myszków. Syn Wojciecha, rolnika, i Marianny z  Pocztowskich.

Ukończył trzy. oddziały szkoły elementarnej w Koziegłowach, po czym od 1896 r. pracował jako praktykant ślusarski w fabryce „W. Fitzner i K. Gamper” w Sosnowcu. Od 1902 r. był zatrudniony w hucie „Katarzyna”, a od 1904 r. w hucie „Zawiercie”.

W 1903 r. wstąpił do PPS w Sosnowcu. Prowadził działalność agitacyjną. Należał do komitetu fabrycznego i Komitetu Dzielnicowego PPS w Zawierciu. Po rozłamie w partii członek PPS-Frakcji Rewolucyjnej. Pod koniec 1906 r. wstąpił do jej OB. Jako „Burza” był starszym piątki bojowej. Uczestniczył w akcjach ekspropriacyjnych na urzędy gminny i sklepy monopolowe. Aresztowany 12 października 1907 r., po rocznym pobycie w więzieniu w Sosnowcu został zesłany na trzy lata do guberni tomskiej na Syberii. Po odbyciu kary, wobec odmowy prawa powrotu do kraju, osiedlił się w osadzie Kramatorskaja.

W 1921 r. powrócił do Polski i podjął działalność w PPS. Do 1927 r. pracował zawodowo w hucie „Milowice” w Sosnowcu, a potem w hucie „Zawiercie”.

Z ramienia PPS był radnym miejskim w Zawierciu. Tam też zorganizował oddział Zw. Robotników Przemysłu Metalowego w Polsce i przez pewien czas był przewodniczącym jego zarządu. Od 1932 r. pozostawał bez stałego zatrudnienia; zarobkował dorywczo przy robotach sezonowych w Zawierciu.

Od czerwca 1939 r. brał udział w inspirowanych przez PPS przygotowaniach zbrojnych na wypadek wojny polsko-niemieckiej. Był przewidywany przez CKW PPS na szefa dywersji na terenie powiatu zawierciańskiego. W lipcu ukończył specjalny kurs wojskowy w Krakowie.

Podczas okupacji 18 września 1940 r. aresztowany przez Niemców. Przez 3 miesiące był więziony w Opolu, po czym ze względu na brak dowodów i zły stan zdrowia został uwolniony. Po powrocie do Zawiercia pozostawał pod ścisłym dozorem policyjnym; mimo to utrzymywał kontakty z oddziałami GL PPS-WRN.

W styczniu 1945 r. przedstawiciele Rządu Tymczasowego powierzyli mu zorganizowanie zaopatrzenia miasta i powiatu zawierciańskiego w pieczywo. Od kwietnia tego roku był członkiem głównej komisji mieszkaniowej przy Miejskiej Radzie Narodowej w Zawierciu. Do przejścia na emeryturę (w 1958 r.) pracował w hucie „Zawiercie” m.in. jako członek Rady Zakładowej (od 1950 r.).

Po wojnie należał do PPS, a od grudnia 1948 r. do PZPR. W 1956 r. wstąpił do ZBoWiD.

Zmarł 26 października 1965 r. w Zawierciu.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Żonaty z Wiktorią Czekajową (zob.).

Źródła

A. Bień, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 1, Warszawa 1985; „Monitor Polski” nr 178/1937.