Ferdynand Iwo Józef Buchta

Urodził się 3 listopada 1895 r. w Pogwizdowie na Śląsku Cieszyńskim. Syn Józefa (zob.) i Filomeny z Czerwenków.

Ukończył szkołę powszechną w Pogwizdowie i gimnazjum polskie w Cieszynie (maturę uzyskał w 1915 r.). W okresie nauki szkolnej od 1912 r. należał do skautingu. Uczestniczył w działalności Polskiej Macierzy Szkolnej. Przez pewien okres czasu prezes Związku Akademików ze Śląska Cieszyńskiego „Znicz”.

W czasie I wojny światowej od 19 sierpnia 1914 r. w Legionie Śląskim (12 komp.), z którym dotarł do Legionu Wschodniego w Mszanie Dolnej. Po rozwiązaniu Legionu 28 listopada jako przedpoborowy zwolniony do domu. 15 marca 1915 r. wcielony do armii austro-węgierskiej. Od 30 maja w składzie 100 pp przebywał na froncie. Od 6 grudnia 1915 do 5 maja 1916 r. był elewem w szkole oficerów rezerwy w Opawie. Powrócił wówczas do 100 pp. Walczył na froncie rosyjskim, gdzie 31 sierpnia 1916 r. został ranny pod Haliczem. 1 listopada 1916 r. mianowany chor. rez. piech. Po rekonwalescencji od 25 marca 1917 r. walczył na froncie włoskim. 17 sierpnia awansował na ppor. rez. piech. 1 kwietnia 1918 r. zwolniony z szeregów armii celem kontynuowania studiów.

Studiował na Wydziale Lekarskim uniwersytetu w Wiedniu (dwa semestry) oraz Wydziale Inżynierii Leśnictwa Politechniki Lwowskiej, uzyskując 16 kwietnia 1924 r. dyplom inżyniera.

Od 25 listopada 1918 r. w Wojsku Polskim. Służył w Pułku Piechoty Ziemi Cieszyńskiej (potem: 10 pp). W szeregach III baonu od stycznia 1919 r. walczył z Ukraińcami w rejonie Lwowa oraz na terenie Małopolski Wschodniej. Dowodził 10 komp. Ranny 15 czerwca 1919 r. pod Tarnopolem.

Jeden z najdzielniejszych oficerów, który przy obronie Lwowa w ataku na Kiernicę i Lubień Wielki odznaczył się nie tylko osobistą odwagą i nieustraszonością, lecz w krytycznych momentach dał się również poznać jako bardzo umiejętny dowódca komp. Dzięki jego zalet[om] potrafił sprostać trudnemu zadaniu w czasie walk o Lubień Mały odpierając zawsze zwycięsko ataki silniejszego kilkakroć nieprzyjaciela.

Od 15 maja 1919 r. brał udział we wszystkich walkach i odznaczył się osobistą odwagą, która porywała żołnierzy i dobrem prowadzeniem komp. Dnia 22 maja 1919 r. w ataku na Iłów uderzył na nieprzyjaciela z flanki i wyrzucił go jednym zamachem z jego silnych stanowisk i zmusił przez to [do] zwinięcia frontu na przestrzeni 1 kilometra, biorąc przy tem jeńców. Dnia 27 maja 1919 r. pod Koniuszkami nagłem uderzeniem zdobył most na Gniłej Lipie, wyrzucając nieprzyjaciela na drugą stronę rzeki. Dnia 31 maja podczas nocnego napadu na Liliatyn, na 5 razy silniejszą brygadę Ukraińców skoncentrowaną tam i przeznaczoną do przeprowadzenia kontrataku przez nas zdobyte stanowiska, przebił się swoją komp. szybko przez całą wieś, spowodował popłoch u nieprzyjaciela, odciął mu odwrót, wskutek tego manewru przyczynił się w dużej mierze do rozbicia nieprzyjaciela, wzięcia kilkuset jeńców, dużo kul[omiotów] i materiału wojennego. Podziwu godna jest jego okazana brawura dnia 12 czerwca przy obronie Trembowli, gdzie podczas ataku całego korpusu ukraińskiego na baon trzymał wzgórza zajęte, zmuszając nieprzyjaciela najmniej dziesięć razy silniejszego przez ofensywną obronę swego stanowiska kilka razy do cofnięcia się i wycofał się dopiero w chwili, gdy mu nieprzyjaciel odciął odwrót, torując sobie drogę bagnetem. Z taką samą dzielnością jak również zawziętością bronił Tarnopola, gdzie w huraganowym ogniu artylerji i piechoty nieprzyjaciela zachęcał własnym przykładem do wytrwania na stanowisku i ciężko ranny w nogę opuścił dopiero po walce swoją komp. Był zawsze wzorem żołnierza i dowódcy, o czem świadczą udzielone mu pochwalne uznania [z wniosku ppłk. Kazimierza Topolińskiego na order Virtuti Militari].

Po rekonwalescencji 1 listopada odkomenderowany do prac plebiscytowych na Śląsk Cieszyński, kierował drużyną akademicką zorganizowaną przez Politechnikę Lwowską. 16 sierpnia 1920 r. wstąpił do ochotniczego baonu Ziemi Cieszyńskiej. Po zakończeniu walk 26 stycznia 1921 r. przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako kpt. rez. piech. z 1 czerwca 1919, 19 marca 1939 r. awansował na mjr. rez. piech.

Po ukończeniu studiów podjął pracę w Państwowym Zarządzie Lasów b. Komory Cieszyńskiej, w nadleśnictwie Chybie i Wisła (był tutaj nadleśniczym). W latach 1924-1930 pracował w Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie. Od 1931 r. zajmował stanowisko inspektora lasów we Lwowie, zaś od 1936 r. dyrektora lasów państwowych w Siedlcach.

Działacz Przysposobienia Wojskowego Leśników. Członek zarządu Koła Macierzy Szkolnej w Wiśle (od 1931 r.), prezes zarządu Koła Polskiej Macierzy Szkolnej w Siedlcach (od 13 marca 1937 r.), prezes Oddziału Siedleckiego PTTK (od 7 stycznia 1937 r.) i wiceprezes koła w Siedlcach Związku Oficerów Rezerwy (od 14 marca 1937 r.).

Podczas II wojny światowej po kampanii 1939 r. 16 listopada 1939 r. dotarł do Paryża. Powołany do służby w WP, był przydzielony do stacji zbornych dla oficerów. Po upadku Francji ewakuowany do Wlk. Brytanii (19-22 czerwca 1940 r.). Od 15 października był zastępcą dowódcy pociągu pancernego „H”. 15 października 1943 r. został urlopowany z wojska.

Pracował jako kierownik referatu leśnego w Ministerstwie Przemysłu i Handlu w Londynie.

20 maja 1945 r. powrócił do służby w WP; przydzielony do Centrum Wyszkolenia Piechoty. 27 listopada zdemobilizowany, po czym skierowany do obozu repatriacyjnego nr 94. 24 marca 1946 r. powrócił do Polski.

Zmarł 4 marca 1963 r. w Cieszynie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Komunalnym.