Bojownikom niepodległości

Franciszek Łatas

(1894-po 1937)

łatas franciszekUrodził się 22 czerwca 1894 r. w Bysinie koło Myślenic. Syn Tomasza i Zofii z d. Kłepa.

W latach 1900-1908 ukończył sześć klas szkoły ludowej oraz dwa kursy przemysłowe w Myślenicach.

Od 1 stycznia 1911 r. pracował jako praktykant kancelaryjny w biurze spedycyjnym firmy N. Fruchthauder w Oświęcimiu. Po zlikwidowaniu biura spedycyjnego od 1 kwietnia 1913 r. był zatrudniony jako pracownik pomocniczy na kolei w tym mieście.

Od 1 lutego 1912 do 15 sierpnia 1914 r. należał do Stałej Drużyny „Sokoła” (plut. w Oświęcimiu).

W czasie I wojny światowej w Legionach Polskich. Służył w 8 komp. 2 pp LP. Ranny 5 marca 1915 r. pod Gruszką, na początku kwietnia 1915 r. przebywał w szpitalu rezerwowym nr 1 w Wiedniu. Po rekonwalescencji od 1 czerwca w 11 komp. 4 pp LP, uzyskał stopień sierż. Podczas bitwy pod Kościuchnówką 6 lipca 1916 r. dostał się do niewoli rosyjskiej, z której powrócił 30 marca 1918 r.

Sierżant Łatas Franc. jeden z najlepszych patrolowców komp. 11-tej brał udział we wszystkich patrolach (…). W dniu 6/ VII 1916 r. – kiedy komp. z powodu ataku z flanki przy wycofywaniu się z pozycji została otoczona, przy czem 2-ch podoficerów dostało się do niewolisierż. Łatas do ostatniej chwili bił się z garstką [z wniosku ppłk. Edwarda Szerauca na order Virtuti Militari].

Wcielony do armii austro-węgierskiej, od 1 kwietnia do 10 maja służył w 41 pp we Lwowie, po czym został urlopowany.

Od 1 czerwca do 1 listopada 1918 r. ponownie pracował na stacji kolejowej w Oświęcimiu.

Od 5 listopada 1918 r. w Wojsku Polskim. Służył w 1 komp. zapasowej 12 pp.

W niepodległej Polsce podoficer zawodowy. W 1934 r. w stopniu st. sierż. pełnił służbę w 3 pułku pancernym, zaś w 1937 r. w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie. Następnie awansował na chor.

Zmarł po 1937 r.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl. i Krzyżem Niepodległości.

Żonaty z Marią Grabowską, miał synów Henryka (ur. 15 XII 1925), Stanisława (ur. 11 VI 1927) i Józefa (ur. 21 I 1929).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1937
Źródła

CAW, I.482.59-5004, VM; Czwarty Pułk Piechoty 1806-1966, Londyn [1965]; Lista strat Legionu Polskiego. Od lipca do października 1915, Piotrków 1915; „Monitor Polski” 1937, nr 64.