Bojownikom niepodległości

Franciszek Łowicki

(1874-1938)

Urodził się 18 lipca 1874 r. w Klonówce koło Starogardu Gdańskiego w rodzinie leśniczego.

Kształcił się w pelplińskim Collegium Marianum, a następnie od 1893 r. w gimnazjum w Chełmnie, w którym w 1895 r. uzyskał maturę. Należał do Polskiego Związku Filomatów. Ukończył Seminarium Duchowne w Pelplinie i w 1899 r. został wyświęcony na kapłana.

Pracował jako wikariusz w parafii w Oliwie. Współpracował z tamtejszym Towarzystwem Ludowym „Jedność”. Następnie był kolejno wikariuszem w Chełmży i Lidzbarku, po czym był administratorem parafii pw. św. Jakuba w Toruniu, a potem pw. św. Marii Magdaleny w Kurzętniku. Od 1915 r. był proboszczem parafii pw. św. Michała Archanioła w Oksywiu. Propagator polskości, prowadził bibliotekę Towarzystwa Czytelni Polskich (1916). W 1918 r. współzałożyciel Towarzystwa Rybaków na Oksywskie Piaski i Okolice. Za jego czasów na plebanii wystawiano polskie sztuki teatralne i organizowano kursy języka polskiego. Był osobą niezwykle popularną wśród mieszkańców, nazywano go „biskupem gburskim i rybackim”.

Członek Powiatowej Rady Ludowej w Wejherowie, radny gminy Oksywie.

W niepodległej Polsce w kwietniu 1924 r. został przeniesiony do parafii pw. św. Jerzego Męczennika w `Niedźwiedziu pow. Wąbrzeźno. Później sprawował też funkcję dziekana wąbrzeskiego.

Był wizytatorem szkół. Autor artykułów literacko-publicystycznych, ogłaszanych na łamach pomorskiej prasy. Sprawował funkcję kapelana wąbrzeskiego „Sokoła”, był prezesem powiatowym Stronnictwa Narodowego w Wąbrzeźnie.

Wobec choroby w 1936 r. zrezygnował ze stanowiska dziekana. uzyskał wówczas godność radcy duchownego.

Biedni mieli w nim swojego troskliwego opiekuna, dom Jego dla nich był zawsze otwarty. Objeżdżając z kolędą zabierał obfite zapasy żywności, odzieży, które rozdzielał pomiędzy najbiedniejszych. Równocześnie pomimo intensywnej pracy duszpasterskiej – odnowienia kościoła i cmentarza, działał wybitnie społecznie w organizacjach kościelnych i świeckich.

Zmarł 14 czerwca 1938 r. w Niedźwiedziu.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 4 kl., pośmiertnie otrzymał Medal Niepodległości.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 177/1938
Źródła

A. Busler, Najstarszy kościół w Gdyni, www.czec.pl/pl/n/103 [dostęp 31 XII 2021]; F. Mamuszka, Społeczność kaszubska Oliwy w II połowie XIX wieku, „Pomerania” 1977, nr 2; „Monitor Polski” 1938, nr 177; J. Rusak, Nieznane dokumenty dotyczące budowy kościoła Najświętszej Maryi Panny w Gdyni, „Rocznik Gdyński” 2003, nr 15; Ś.p. Ks. Radca Franciszek Łowicki, „Głos Pomorza” 1938, nr 69; W. Turek, Obóz narodowy w Gdyni w latach 1920-1939, Radzymin-Warszawa 2015.