Bojownikom niepodległości

Franciszek Łyp

(1888-1971)

Urodził się 7 kwietnia 1888 r. w Jaworznie. Syn Franciszka i Anny z Jaworów.

W 1909 r. ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie, po czym studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1912 r. ukończył Akademię Handlową w Krakowie.

W latach 1904-1906 uczestniczył w pierwszych amatorskich rozgrywek piłkarskich na krakowskich błoniach.

W 1913 r. wyjechał do Brazylii, gdzie od 1914 r. pracował w szkolnictwie powszechnym i średnim. Działacz społeczny, popularyzował wiedzę rolniczą i idee niepodległościowe wśród osadników. W 1919 r. był wydawcą i redaktorem pisma „Świt”w Ponta Grossa, reprezentującego poglądy obozu niepodległościowego. Współorganizator kolonii Amola Faca dla polskich osadników.

W 1926 r. powrócił do Polski, po czym w latach 1927-1928 pracował jako urzędnik konsulatu RP w Rotterdamie. Od grudnia 1928 do sierpnia 1929 r. kierował ekspedycją Naukowego Instytutu Emigracyjnego do Angoli z zaaniem zbadania możliwości zorganizowania tam polskiego osadownictwa. Po powrocie w 1931 r. podjął pracę w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Zajmował się tematyką zorganizowanego wychodźstwa na przygotowane tereny zamorskie. Od 1934 r. pracował w „Żegludze Polskiej” w Gdyni.

Działacz Ligi Morskiej i Kolonialnej (przez sześć lat członek Zarządu Głównego), prowadził dział kolonialny w miesięczniku „Morze i Kolonie”.

Publicysta, podróżnik, autor książek dotyczących Angoli.

Podczas II wojny światowej w październiku 1939 r. wysiedlony przez Niemców do Łowicza.

Po wojnie od 1945 r. mieszkał na Śląsku. Był pozbawiony przez władze komunistyczne możliwości kontaktów zagranicznych. W 1960 r. przeszedł na emeryturę.

Zamieszkał wówczas w Brwinowie.

Zmarł 24 września 1971 r. w Brwinowie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i orderem Polonia Restituta 5 kl.

Żonaty (od 1931 r.) z Marią Tetzlaff, miał syna Bohdana (ur. 1933).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 255/1933
Źródła

T. Białas, Liga Morska i Kolonialna 1930-1939, Gdańsk 1983; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” 1933, nr 255.