Bojownikom niepodległości

Franciszek Stanisław Junker

(1893–przed 1969)

Urodził się 2 października 1893 r. w Starym Zagórzu (obecnie część Zagórza) pow. Sanok.

Ukończył gimnazjum w Przemyślu (1912) oraz dwa semestry prawa na Uniwersytecie Lwowskim. Następnie studiował w Akademii Górniczej w m. Przybram w Czechach.

Od 1910 r. należał do XXV Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Przemyślu, zaś od 1913 r. do drużyny w Przybramie.

W czasie I wojny światowej w składzie 2 komp. borysławskiej 30 sierpnia 1914 r. wyruszył do Legionów Polskich. Służył w 14 i 4 komp. 3 pp LP. W 1917 r. pełnił służbę w baonie rekruckim pułku. Uzyskał stopień sierż.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od września 1917 r. w Polskim Korpusie Posiłkowym. Brał udział w przejściu II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918).

Następnie dołączył do II Korpusu Polskiego. Uczestniczył w bitwie z Niemcami pod Kaniowem (11 maja). Po kapitulacji korpusu (12 maja) dostał się do niewoli niemieckiej.

15 listopada 1918 r. w stopniu ppor. piech. przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do Bryg. Kresowej płk. E. Pogorzelskiego. 18 stycznia 1919 r. przeniesiony do 25 pp, a 6 lutego do 26 pp. 3 września przydzielony do DOGen Kielce. 1 grudnia 1919 r. awansował na por. piech.

30 kwietnia 1921 r. przeniesiony z baonu zapasowego 26 pp na stanowisko dowódcy Okręgowej Szkoły Podoficerskiej nr III w Radomiu. Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919 r. Do 1926 r. pełnił służbę w 26 pp. Następnie w Ekspozyturze Oddz. II Sztabu Generalnego we Lwowie. Od 2 listopada 1926 do 31 października 1928 r. studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Od 1 listopada 1928 r. I oficer sztabu 9 DP. W grudniu 1929 r. został p.o. szefa sztabu tej dywizji. Awansowany 1 stycznia 1930 r. na mjr. dypl. piech., był etatowym szefem sztabu 9 DP. Od jesieni 1931 r. dowodził baonem 59 pp, a od 1933 r. pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Piechoty. Od 1936 r. był dyrektorem nauk w Wojskowej Szkole Inżynierii w Warszawie. 19 marca 1937 r. awansował na ppłk. dypl. piech.

Podczas kampanii 1939 r. dowódca improwizowanego pułku w Poznańskiej Bryg. Obrony Narodowej. Brał udział w bitwie nad Bzurą. Dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał do końca wojny m.in. w oflagu IX C w Rotenburgu nad Fuldą i II C w Woldenbergu. Uczestniczył tam w tajnym szkoleniu i konspiracyjnych pracach wojskowych. Uwolniony w 1945 r., powrócił do kraju.

Zmarł przed 1969 r. w Polsce.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908–1914, Warszawa 1935; P. Bauer, B. Polak, Armia „Poznań” w wojnie obronnej 1939, Poznań 1983; Borysław w walce o Niepodległość 1912–1932, Borysław 1932; W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; „Monitor Polski” nr 111/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.