Bojownikom niepodległości

Gustaw Konrad Grzybowski

(1885-1934)

Urodził się 20 grudnia 1885 r. we wsi Żarnowo pow. Ciechanów. Syn Władysława i Heleny ze Skowrońskich.

Uczył się w gimnazjum w Pułtusku, skąd po strajku szkolnym (1905 r.) przeniósł się do polskiego gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego w Warszawie. Latem 1907 r. uzyskał eksternistycznie maturę w Feodozji na Krymie i podjął studia w charakterze wolnego słuchacza na Wydz. Inżynierii Politechniki Lwowskiej.

W tym też czasie wstąpił do Zw. Walki Czynnej. Na własną prośbę skierowany do prac na terenie Królestwa Polskiego (listopad 1910 r.). Z ramienia CKR PPS-Frakcji Rewolucyjnej wyjechał do Warszawy, gdzie objął funkcję okręgowca. Dzięki jego działalności odbudowano struktury partii, rozbite po masowych aresztowaniach. We wszystkich dzielnicach PPS z jego inicjatywy utworzono biblioteki. 23 stycznia 1912 r. aresztowany w Warszawie, został osadzony w więzieniu w ratuszu, a od 30 stycznia przebywał w X pawilonie cytadeli; był tam więziony przez okres pięciu miesięcy.

Nierozpoznany przez funkcjonariuszy ochrany, został administracyjnie skazany na trzy lata zesłania do wsi Dorogowskoje w guberni archangielskiej. W 1913 r. zbiegł z zesłania i drogą morską dotarł do Holandii, a stamtąd przedostał się do Krakowa.

Od lipca 1913 r. pracował w Polskim Skarbie Wojskowym.

W czasie I wojny światowej od 6 sierpnia 1914 r. w sztabie oddziału J. Piłsudskiego (kierownik biura paszportowego), a następnie 1 pp LP i I Brygady ps. „Sfinks”. 12 listopada 1914 r. mianowany ppor. piech., był komendantem taborów amunicyjnych pułku. 29 czerwca 1915 r. przydzielony do 1 puł LP, objął funkcję dowódcy II plut. 1 szw. Później, w okresie od 12 lipca do 1 października 1916 r., dowodził II plut. w 5 szw. (pieszym).

W następstwie kryzysu przysięgowego zwolniony z Legionów i w końcu lipca 1917 r. internowany przez Niemców w Beniaminowie. Po kilku miesiącach pobytu nabawił się egzemy, w związku z czym został przewieziony do szpitala wojskowego w Modlinie, potem do Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie i w końcu zwolniony z internowania.

Od listopada 1918 r. w WP (7 puł). 1 grudnia został dowódcą lubomskiego szw. marsz., później włączonego do 1 psk. 24 marca 1919 r. awansował na por. kaw. Następnie oficer tego szw. (25 lipca 1919-1 lutego 1920). Przeniesiony do służby liniowej, do 4 października zajmował stanowisko zastępcy dowódcy szw. kawalerii dywizyjnej 1 DP Leg. Uczestniczył w walkach na Ukrainie, w ofensywie znad Wieprza i w działaniach na froncie litewsko-białoruskim. 27 sierpnia awansował na rtm. kaw. (z dniem 1 kwietnia). Następnie sprawował funkcję dowódcy szw. i dyonu kawalerii dywizyjnej 1 DP Leg (do 2 listopada 1921).

Zweryfikowany jako rtm. kaw. z 1 czerwca 1919, dowodził szw. w 3 psk (2 listopada 1921-13 maja 1924). W tym okresie uczestniczył w kursach w Centralnej Szkole Jazdy (30 listopada 1922-3 września 1923) i w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie (15 października-22 listopada 1923). Później był oficerem ewidencji personalnej pułku (13 maja 1924-20 listopada 1925) i zarazem dowódcą szw. zapasowego (3 września 1924-20 listopada 1925). Następnie zajmował stanowisko zastępcy dowódcy szw. zapasowego (do 21 marca 1926) oraz ponownie jego dowódcy (do 18 maja). Wobec złego stanu zdrowia w okresie od 19 maja do 8 lipca przebywał na urlopie kuracyjnym, po czym objął funkcję referenta wychowania fizycznego w oddz. wyszkolenia DOK nr III w Grodnie. Już 15 września został zastępcą dowódcy, zaś 1 stycznia 1928 r. dowódcą szw. zapasowego 3 pszwol. W okresie od 2 lutego do 15 marca 1930 r. przebywał na kursie oficerów taborowych w Warszawie. Następnie powrócił do szw. zapasowego 3 pszwol; 15 maja otrzymał stanowisko szefa taborów 29 DP. 31 grudnia 1931 r. przeszedł w stan spoczynku.

Pracował jako zastępca dyrektora Izby Skarbowej i naczelnik wydz. prezydialnego w Brześciu nad Bugiem.

Członek Zw. Legionistów Polskich (prezes oddziału w Brześciu nad Bugiem), wiceprezes Zarządu Okręgu Zw. Pracowników  Skarbowych.

Zginął 15 sierpnia 1934 r. zastrzelony przez zredukowanego pracownika. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Brześciu nad Bugiem.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

Żonaty (od 20 VII 1914) ze Walentyną (?) Stołopiańską (Stołpińską), miał z nią córki Helenę [Halinę] (ur. 8 VIII 1914) oraz Janinę (ur. II 1916).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 18/1931
Źródła

W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 2, Warszawa 2006; P. Hubiak, Belina i jego ułani, Kraków 2003; A. Kostrzewski, 3 Pułk Strzelców Konnych im. Hetmana Polnego Koronnego Stefana Czarnieckiego, Pruszków 1992; A.K. Kunert, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987; „Monitor Polski” nr 18/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928; Rocznik oficerski rezerw 1934; S.F. Składkowski, Beniaminów 1917-1918, Warszawa 1935; J. Smoleński, 1 Pułk Ułanów Legionów Polskich Beliny im. Józefa Piłsudskiego, „Beliniak” nr10/1959, 11/1960; „Tajny Dziennik Personalny” MSWojsk nr 5/1935.