Hanna Hubicka z Paciorkowskich

Urodziła się 18 sierpnia 1889 r. w Piotrkowie. Córka Stanisława Wilhelma Paciorkowskiego, adwokata, publicysty i Konstancji Aliny z Tymowskich. Na chrzcie otrzymała imiona Anna Maria. Używała imienia Hanna. Miała trzech braci: Jerzego, Stanisława i Tadeusza.

Ukończyła gimnazjum w Warszawie. Podczas rewolucji 1906 r. została delegatką swojej szkoły do Komitetu do Walki o Szkolnictwo Polskie. Studiowała medycynę na Uniwersytecie w Lozannie, gdzie należała od studenckich stowarzyszeń niepodległościowych „Filarecji” i „Bratniej Pomocy”. Po dwóch semestrach przerwała studia. W roku 1913 bez dyplomu podjęła pracę jako chirurg w Szpitalu św. Ducha w Warszawie.

Po wybuchu I wojny światowej (27 lipca 1914) w latach 1914–1917 pracowała w rosyjskich szpitalach polowych Czerwonego Krzyża między innymi: w Brześciu Litewskim nad Bugiem, gdzie poznała oficera armii rosyjskiej, przyszłego męża dr. medycyny Stefana Hubickiego (1877–1955) oraz w Kiszyniowie (obecnie stolica Mołdawii).

Po wybuchu rewolucji lutowej 1917 r. w Rosji (23 lutego / 8 marca 1917) i obaleniu caratu, powołany Rząd Tymczasowy księcia Gieorgija Lwowa (1861–1925) wyraził zgodę na tworzenie formacji polskich przy boku armii rosyjskiej. W kwietniu i maju 1917 r. przebywali razem z mężem na urlopie na Krymie. Po powrocie na front, do  jednostki męża, 3 Dywizji Grenadierów 25 Korpusu Armijnego Imperium Rosyjskiego stacjonującej w Okorsku Wielkim (wieś Wołyniu), dr Hubicki został prezesem Związku Wojskowych Polaków w 25 Korpusie. W czerwcu 1917 r. Hanna Hubicka została jednym z 4 delegatów 25 Korpusu na Zjazd Związku Wojskowych Polaków w Petersburgu; jako jedyna kobieta-delegat przewodniczyła komisji mającej na celu opracowanie deklaracji w sprawie stosunku do kraju i do rewolucji lutowej w Rosji. Należała do grona tych delegatów, którzy pragnęli utworzenia Wojska Polskiego do walki z Niemcami. Po powrocie z Petersburga do 25 Korpusu wskutek podjęcia ofensywy przez wojska rosyjskie znaleźli się obydwoje z mężem pod Tarnopolem.

We wrześniu 1917 r. opuścili szeregi armii rosyjskiej i wyjechali do Mińska, gdzie tworzył się I Korpus Polski w Rosji pod dowództwem gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego (1867–1937). Zaraz po przyjeździe Hubiccy zostali wciągnięci przez por. Henryka Bagińskiego, redaktora „Wiadomości Wojskowych” do Ligi Wolności, skupiającej zwolenników walki o pełną niepodległość Polski pod komendą Józefa Piłsudskiego. Do organizacji tej należeli też: Melchior i Witold Wańkowiczowie, Tadeusz Lednicki i Władysław Raczkiewicz. Hanna została pomocniczką głównego lekarza Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Mińsku Litewskim. W I Korpusie Polskim pełniła także funkcję lekarza, a pod koniec 1917 r. została również kierowniczką wydziału prasowego.

Była jedną z głównych organizatorek walk z okupacją bolszewicką w Mińsku. 8 lutego 1918 r. Koło Polek w Mińsku wraz z Towarzystwem Przyjaciół Żołnierza Polskiego powołało Pogotowie Wojenne, którego Zarząd, oprócz Hanny Hubickiej stanowiły: Zofia i Maria Wańkowiczowe – członkinie Związku Broni oraz Teresa hr. Potocka – delegatka Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza Polskiego. Pogotowie Wojenne uruchomiło pięć oddziałów pracy: mieszkaniowy, żywnościowy, odzieżowy, sanitarny i opieki nad więźniami.

Stefan Hubicki we wspomnieniach tak opisał działalność żony: [...] Po rozbiciu 2 dywizji, gdy Mińsk zapełnił się rozbitkami polskimi, a więzienia oficerami, na pierwszy plan w akcji naszej wysunęły się kobiety. Jeszcze przed rewolucją bolszewicką zawiązała żona moja z gronem pań wśród których były: pp. 2 Wańkowiczowe, Matuszewska, Łubieńska, Bagińska, 2 panny Lewińskie i inne, Koło Polek, celem którego była pomoc żołnierzowi zachęcenie do tej pomocy jak najszerszych kół społecznych. Podczas walk z bolszewikami z Kołem Polek złączyło się inne towarzystwo zwane Towarzystwem Przyjaciół Żołnierza (pp. Potocka, Woroniecka, Dziekońska i in.). Najdzielniejszymi jej pomocnicami były wymienione już panie i kilka innych, których już nie wyliczę. Organizacja objęła parę tysięcy kobiet karnych i przejętych jak największą ofiarnością. Pod pozorem niesienia pomocy rozbitkom stworzyły te panie na głównej ulicy Mińska, tuż pod nosem Rewkomu biuro, gdzie obok rozdawania bielizny, kartek noclegowych itp. organizowano żołnierzy, dawano im broń i przydzielano do nich oficerów. Był to prawdziwy i bardzo sprężysty sztab tego wojska z którem zdobyliśmy później Mińsk i utrzymali go [...].

W okresie działalności w Mińsku pod okupacja bolszewicką Hubiccy nawiązali stosunki z francuską misją wojskową. Francuzi zaoferowali pomoc finansową i instruktorską przy formowaniu Wojska Polskiego w Rosji. Przekazali na ręce Hubickich 80 000 rubli na prowadzenie agitacji na rzecz wstępowania do WP w obozach jenieckich, akcji werbunkowej w oddziałach rosyjskich i agitacji przez odczyty i pogadanki na rzecz walki z Niemcami w oddziałach polskich oraz agitacji antyniemieckiej w samym Mińsku. W związku z tym założyli w Mińsku pismo „Placówka”. Po wyjeździe Lechnickiego przejęli po nim także wywiad przeciwko bolszewikom. Najprawdopodobniej bolszewicy wydali na nich wyrok śmierci.

Po zajęciu Mińska przez oddziały niemieckie Hubiccy wyjechali do Bobrujska, gdzie podjęli działalność w POW. W maju 1918 r. odbył się w Bobrujsku zjazd Kół Polek i Towarzystw Przyjaciół Żołnierza Polskiego z okręgów: mińskiego, bobrujskiego i kijowskiego. Na zjeździe ŃHubicka reprezentowała myśl legionowo-peowiacką.

W nocy z 21 na 22 maja 1918 r. uczestniczyła wraz Przemysławem Barthel de Weydenthalem (1893–1919), Leopoldem Lisem-Kulą (1898–1919), Melchiorem Wańkowiczem (1892–1974) oraz z członkiniami Związku Broni – Stanisławą Kuszelewską (1894–1966) i Marią Bagińską (1888–?) w nieudanej próbie odsunięcia gen. Dowbora-Muśnickiego od dowództwa I Korpusu Polskiego i podjęcia walki z Niemcami zamiast kapitulacji przed nimi. Na jej rękach umierał uczestnik spisku por. Mieczysław Gielniewski, który rankiem 22 maja, strzałem z rewolweru odebrał sobie życie.

Po kapitulacji Korpusu przed Niemcami (w nocy 21/22 maja 1918), wraz z P. Barthel de Weydenthalem, L. Lisem-Kulą oraz mężem wyjechała do Kijowa, gdzie pod ps. „Korczakowa” przez około trzy tygodnie uczestniczyła w pracach Komendy Naczelnej 3 POW na Ukrainie. Następnie wyjechała z mężem w misji do gen. Józefa Hallera (1873–1960) do Francji.

We wniosku o nadanie orderu Virtuti Militari Henryk Józewski (1892–1981) jako b. Komendant POW na Ukrainie napisał: Dr Anna Hubicka wraz z mężem swoim pracuje w P.O.W. w Kijowie, zdobywając dla Organizacji środki materialne, które pozwalają na poważne postawienie prac zarówno na Ukrainie, jak i w całym kraju. Po okresie pracy politycznej i organizacyjnej w Kijowie ob. Hubicka z rozkazu Komendy Głównej udaje się do Moskwy. Tam wśród ciężkich warunków pracy konspiracyjnej, nieustannego śledzenia i prześladowań ze strony bolszewików nawiązuje kontakt z Entent`ą, co dla sprawy polskiej ma znaczenie wagi państwowej. Ponieważ cała praca P.O.W. zarówno na Ukrainie, jak i w Rosji jest skierowana przeciwko Rosji i państwom centralnym, a przedstawiciele Ententy, nie mając kontaktu z organizacją, nie mogą się co do tego upewnić i podejrzewają P.O.W., a więc większość społeczeństwa i miarodajnych czynników w Polsce, o stosunek do Ententy wrogi, – więc nawiązanie przez ob. Hubicką łączności z przedstawicielami Ententy ma znaczenie pierwszorzędne i wpływa na zmianę stosunku koalicji do nas. Wreszcie na rozkaz Komendy Głównej, wśród okropnych warunków terroru i najcięższych prześladowań, przedostaje się do Petersburga, a stamtąd przedziera się do Finlandii, by, zgodnie z rozkazem, dotrzeć do Paryża. Spełniwszy rozkaz, wraca do Kraju już w okresie niepodległości Polski.

W niepodległej Polsce, w latach 1919–1920 pracowała na stanowisku kierownika biura prasowego w Naczelnym Dowództwie Wojska Polskiego, jednocześnie w Kancelarii Cywilnej Naczelnika Państwa (1919–1922). Od marca 1922 do marca 1923 r. zatrudniona w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Po krótkiej przerwie od stycznia 1925 r. ponownie w MSZ; była sekretarką i referendarzem.

Po powołaniu w 1928 r. Głównej Komisji Odznaczeniowej dla przygotowania wniosków odznaczeniowych za działalność niepodległościową, została przewodniczącą Podkomisji nr 7 dla Pracy Kobiet wchodzącej w skład Komisji Środowiskowej Formacji Polskich na Wschodzie, której przewodniczył jej mąż, płk dr Stefan Hubicki. W latach 1928 – 1929 pełniła funkcję przewodniczącej Stowarzyszenia „Rodzina Wojskowa”. Należała do Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. Działaczka Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWzR); w latach 1928–1930 była zastępcą posła z listy nr 1 (BBWzR) w okręgach wyborczych nr 1 w Warszawie i nr 13 w Łodzi. W roku 1930 uczestniczyła w kampanii wyborczej BBWzR jako członek sztabu Komitetu Wyborczego Organizacji Kobiecych.

W latach 1930–1935 pełniła mandat senatora RP z listy państwowej nr 1 BBWR; sekretarz Sądu Klubowego BBWzR, referent komisji skarbowo-budżetowej oraz zastępca członka komisji gospodarstwa społecznego i komisji spraw zagranicznych Po zakończonej kadencji powróciła do pracy w MSZ. Krótko była referentką biura personalnego Ambasady RP w Berlinie, następnie pozostawała na urlopie bezpłatnym. Mieszkała przy ul. Koźmiana 11 w Warszawie.

W roku 1932 była delegatką Polski na Zgromadzenie Ligi Narodów w Genewie

Od roku 1935 jako delegatka Związku Peowiaczek wchodziła w skład Zarządu Głównego Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny. Na VIII Zjeździe Walnym FPZOO 25 kwietnia 1938 r. została wybrana na dalszą 3-letnią kadencję do Zarządu Głównego jako przedstawicielka Związku Kurierek I Brygady Legionów Polskich (gdzie pełniła funkcję sekretarza generalnego). W latach 1938–1939 pracowała w Prezydium ZG FPZOO. W październiku 1938 r. przeniesiona w stan nieczynny, z dniem 31 marca 1939 r. w stan spoczynku.

Zamężna ze Stefanem Hubickim (zob.), miała syna – Andrzeja (1917–1939), poległego w kampanii wrześniowej. Po rozwodzie w roku 1937 wyszła za mąż za Henryka Szlendaka.

Po wybuchu II wojny światowej Hanna i Henryk Szlędak znaleźli się na niemieckiej liście proskrypcyjnej. Ukrywali się na wsi pod Lublinem. Zmarła 26 października 1941 r. w Lublinie.

Odznaczona orderem Virtuti Militari 5 kl. i Krzyżem Niepodległości z mieczami, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny Krzyż Zasługi.

Bracia: Jerzy Paciorkowski (1893–1957), prawnik, minister pracy i opieki społecznej, związany z obozem piłsudczyków, poseł na Sejm RP w latach 1935–1938; Stanisław Paciorkowski (1898–1940), dziennikarz i nauczyciel, uczestnik I wojny światowej, por. rez. WP, w sierpniu 1939 r. zmobilizowany do Flotylli Pińskiej, wzięty do niewoli sowieckiej, zamordowany w Katyniu; Tadeusz Paciorkowski (1900–1973).

Mąż dr. med. Stefan Hubicki, działacz niepodległościowy, więzień caratu, podczas I wojny światowej służył jako lekarz przy 3 Dywizji Grenadierów 25 Korpusu Armijnego Imperium Rosyjskiego dowodzonego przez gen. Ławra Korniłowa (1870–1918). W roku 1917 podjął służbę w I Korpusie Polskim na Wschodzie, pełnił funkcję zastępcy naczelnika wydziału aprowizacyjnego twierdzy Bobrujsk. Wiosną 1918 r. był zastępcą komendanta polskiej obrony Mińska. Należał do Ligi Wolności, Związku Broni i POW. Z ramienia POW pracował w wydziale mobilizacyjnym w Kijowie i w Moskwie. Także z ramienia POW był członkiem Komisji Wojskowej w Komitecie Narodowym Polskim w Paryżu.