Helena Bourdon

Urodzona 7 lutego 1897 r. w Kijowie, córka Ildefonsa, uznanego lekarza i Kazimiery z Przyborowskich. Miała dwoje rodzeństwa – siostrę Wandę (ok. 1900–1921) i brata Witolda (1896 – po 1937). Mieszkali przy ul. Spasskiej 24 w Kijowie.

Po ukończeniu z odznaczeniem Państwowego Żeńskiego Gimnazjum Marińskiego, wyjechała do Paryża, gdzie studiowała literaturę na Sorbonie. Po powrocie do Kijowa w lutym 1918 r. wstąpiła do POW przyjmując pseudonim „Bujwidówna”; pełniła służbę w charakterze wywiadowczyni i łączniczki między lokalami KN3 POW na terenie Kijowa.

10 marca 1920 r. bolszewicka tajna policja CzeKa aresztowała Helenę i Wandę Bourdonówny oraz ich ojca. Tego dnia aresztowano prawie całą Komendę KN3 POW w Kijowie z komendantem Jerzym Bolewskim (1895–1920) na czele. W związku Operacją Kijowską (25 kwietnia – 8 maja 1920) i zbliżaniem się wojsk polskich do Kijowa, Helenę i Wandę Bourdonówny wraz z pozostałymi uwięzionymi członkami KN3 POW, bolszewicy wywieźli statkiem do Krzemieńczuka, a stamtąd do Charkowa. 5 kwietnia 1920 r. Helena  Bourdon została zwolniona z więzienia w Charkowie i powróciła do Kijowa. Jej siostrę Wandę funkcjonariusze CzeKa rozstrzelali w nocy z 25 na 26 czerwca 1920 r. w swojej siedzibie w Charkowie wraz z: Marią Boguszewską, Jadwigą Goszczycką, Marią Gnatkowską-Cyganiewiczówną, Natalią Iżykiewiczówną, Heleną Sikorską, Marią Skrzycką, Jerzym Bolewskim, Zygmuntem Jaegerem, Stanisławem Woronieckim i innymi.

Nie znając losów siostry i bliskich z POW Helena udała się ponownie do Charkowa. Tam CzeKa ponownie ją aresztowało i więziło do grudnia 1922 r. Po zwolnieniu, w roku 1923 przedostała się do Polski.

W latach 30-tych mieszkała w Warszawie przy ul. Piusa XI 68 m 7. Utrzymywała się z lekcji języków obcych (przede wszystkim francuskiego) oraz tłumaczeń literackich i handlowych. Od roku 1933 uczestniczyła w pracach Unii Polskich Związków Obrońców Ojczyzny. Należała także do Związku Peowiaków KN 3 Wschód.

Odznaczona Krzyżem Niepodległości.

Ojciec Wandy, dr Ildefons Bourdon w wyniku starań swoich pacjentów, został w końcu kwietnia 1920 r. zwolniony z więzienia. Później był jeszcze wielokrotnie więziony, odebrano mu całe mienie, wraz z żoną cierpiał prześladowania aż do śmierci (prawdopodobnie w 1932). Matka Kazimiera, po śmierci męża, powróciła do Polski. Brat Witold służył w Wojsku Polskim, między innymi: w 5 Pułku Strzelców Konnych, 7 Pułku Strzelców Konnych w Zbąszyniu, 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich jako adiutant pułku; w roku 1937 został dowódcą szwadronu tego pułku.