Bojownikom niepodległości

Henryk Gaudasiński

(1897-1942)

Urodził się 7 lipca 1897 r. w Warszawie. Syn Szymona, majstra zduńskiego, i Antoniny z Kownetów (?).

Od 13. roku życia uczył się zawodu u ojca, następnie ukończył Kursy Rzemieślniczo-Przemysłowe przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa i w 1913 r. uzyskał uprawnienia zawodowe.

Od 1912 r. należał do drużyny skautowej im. M. Borelowskiego, a potem do PDS.

W czasie I wojny światowej od 1914 r. w POW ps. „Grajdała”. 5 sierpnia 1915 r. wstąpił do warszawskiego baonu POW, z którym 29 sierpnia dotarł do I Brygady Legionów Polskich. Służył w 3 komp.IV baonu 5 pp LP, był dwukrotnie ranny (m.in. 6 lipca 1916 r. pod Kościuchnówką).

W następstwie kryzysu przysięgowego z lipca 1917 r. zbiegł z transportu do oboizu internowanych w Szczypiornie i ukrywał się w Warszawie. Jako „Bogski” pracował w warsztacie ojca. Jednocześnie należał do Pogotowia Bojowego PPS. W 1918 r. ukończył Szkołę Królewsko-Polskiej Straży Skarbowej i podjął w niej służbę.

Po 1918 r. w WP. W stopniu pchor. w 1920 r. brał udział w walkach z bolszewikami na froncie litewsko-białoruskim. W 1921 r. został zdemobilizowany.

W niepodległej Polsce mieszkał w rodzinnym mieście. Pracował w Zbrojowni Warszawskiej na Pradze, a od 1924 r. samodzielnie jako zdun.

Na początku 1925 r. skierowany przez PPS na stanowisko sekretarza oddziału warszawskiego Zw. Zawodowego Robotników Rolnych RP. W 1927 r. awansował na lustratora i wszedł w skład Zarządu Głównego. Po reorganizacji związku (1931 r.) przerwał działalność w tym zakresie, powracając do pracy w zawodzie.Na konferencji warszawskiej organizacji PPS (11-12 lutego 1939) wybrany na członka Warszawskiego Okręgowego Komitetu Robotniczego.

Podczas II wojny światowej brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach Komendy Obrońców Polski. Był komendantem okręgu stołecznego ps. „Zdun”. 13 stycznia 1941 r. aresztowany przez Niemców. Torturowany w śledztwie, został osadzony na Pawiaku. Wywieziony w nocy na 7 kwietnia do obozu koncentracyjnego w Auschwitz (nr więźnia 12 686). Rozpoznany w obozie jako osoba poszukiwana przez gestapo.

Rozstrzelany 25 września 1942 r. w obozie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, pośmiertnie w PRL otrzymał Krzyż Grunwaldu 3 kl.

Żonaty, miał syna Zygmunta.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 156/1931
Źródła

„Monitor Polski” nr 156/1931; VII Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; W. Wawrzyńska, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987.